marx ve engels böylesi tek yönlü bir ilişkiyi önermemişlerdir, yanlış anlaşılmıştır. bu yanılsamanın, zamanında ekonominin belirleyici bir etken olmadığını ısrarla savunanlara karşı girdikleri polemiklerden kaynaklandığını söylerler. (marx-engels, seçme mektuplar) altyapı üstyapıyı belirlediği gibi üstyapı da altyapıyı gayetle belirleyebilir.