en çok kafaya takılan sorulardan biridir.
bir şeyi önce tüm yetenekleri ve belirlediğin özelliklerle yaratıyorsun.
sonra başka özellikleri ve yetenekleri olan diğerlerini yaratıyorsun.
sonra dünya ya gönderip bir imtihana sokuyorsun.
imtihanı geçenler cennete geçemeyenler cehenneme gidiyor.
imtihanı geçebilecek yetenekler, azim, kişilik, zeka, sabır, irade(cüz-i vs), nefis vs. vs. zaten baştan yaratılırken belli.
doğduğun çevre,ailen,doğduğun ülke vs. senin seçimin değil ve seni bir yaşa kadar şekillendiriyorlar.
yani aslında kimlerin imtihanı geçeceği baştan belli.ayrıca (bkz: kader) diye bir şey de var. yani herşey nasıl olacak baştan belli.
kaderini değiştiremiyorsun.peki o zaman bu imtihan ne kadar adil?
cüz-i irade deniyor, o da sonuçta herkeste baştan belirlenmiş.bende az, sende çok.
çıkamadım işin içinden.açmaz var. kurban mıyım?
edit: bir kafa karışıklığı var kimsenin inancına vs. kötü söz yok. farklı bir inanç var sadece.
edit: labirentte ne yöne gidileceğine karar veren mekanizma nedir? kişiden kişiye karar farklı ise alt yapıda farklıdır.
bu alt yapı da yaratılışta verildi ise o zaman kimse yaptığından sorumlu olamaz.kaldı ki allah her şeyi biliyorsa
benim yanlış yola gireceğimi de biliyordur.
insanların girmeyi tercih etme ya da etmeme fırsatının önlerine konulmadığı imtihan durumu. benim bildiğim imtihan dediğin şeye girip girmeme durumu kişiye kalmış olmalı. üniversiteye kayıt yaptırarak vize ve finallere katılmayı tercih etmiş olursunuz ya da öss'ye kayıt yaptırarak o sınava girmeyi tercih etmiş olursunuz. istemezsen girmezsin sınava. ama bu durum öyle değil, din felsefesine göre bir imtihan dahilindeyiz. hanginiz kayıt yaptırdınız?
kaderin ne olduğunu bilmemekten kaynaklanan durumdur.
kader, çoğu insanın sandığı gibi, bir insanın tüm hayatının, yaşayacaklarının, yapacaklarının önceden belirlenmiş olması durumu değildir.
bir örnek üzerinden açıklamak gerekirse,
hani bulmaca gazetelerinde, çoğunlukla çocuklara yönelik olanlarda, labirentten çıkma bulmacaları vardır. bu labirentin bir giriş, birden çok çıkışı vardır. giriş doğum, çıkış ölümdür. siz kendi belirlediğiniz bir yoldan doğru çıkışı bulmaya çalışırsınız. işte insan hayatı da böyledir. o labirentin tamamı sizin kaderinizdir. allah o labirente tepeden bakan varlıktır. gideceğiniz yolu siz seçersiniz. seçtiğiniz yolun sonunda nelerle karşılaşacağınızı, o yolun hangi yollara ayrılacağını allah bilir. ama seçim, sizindir. her türlü o labirentten çıkacaksınızdır. ama bunun ne şekilde olacağı, tamamen size bağlıdır.
işte allah, insanları kaderlerine göre değil, o kaderi yaşarken seçtikleri yola göre yargılayacaktır.
bir insanın kendisi ile tavla oynaması gibi bir şeydir, istediğin zarı atma yeteneğine sahip olduğunda mutlaka bir tarafı kayırmak gerekir.
tüm insanlar eşit donanımda yaratılıp eşit şansa ve imkanlara sahip olurlarsa ya herkes geçer ya herkes çakar.
farklı yaratılırlar ve farklı şanslara sahip olurlarsa da adil olmaz, sorumlu olmazlar.
sorun imtihan edilmeyi isteyip istememe değildir. imtihanın şartlarıdır.
örneğin bendeki bu kuşkucu akıl-zeka olmasa ben çok dindar biri olup cenneti-ebedi hayatı garanti altına almış olabilirdim.
şimdi öleceğim ve her şey bitecek diye düşünüyorum. bu benim suçum mudur, benim eksikliğim midir?
edit: kaderle ilgili doğrudan bir şey yok. sadece kader diye bir şey de var denmiştir.
başa gelen dertlere, hastalıklara vs sabır ile direnebildiğinde, her koşulda yaradana şükrettiğinde ahirette ebedi mutluluğa kavuşturacak olan imtihanlardır. eğer imtihan olmasaydı yaşamanın, nefes almanın, insan olmanın da bir anlamı kalmazdı. hergün gülüş ahenk olursa yaşamanın ne atraksiyonu kalacak? onun için yaradan arada bir düşürür kulunu ama kalkmasına da yardım eder, kul bilmez bunu o ayrı.
yaratılan kulları imtihan etmek kadar doğal bir şey yoktur aslolan ise bizim neden yaratıldığımızdır. neden var olduk? insan denen varlık neden var? bu soruya cevap bulduğumuz gün zaten imtihanın gerekli olduğunu anlayacağız ama şu ana kadar kimsenin bu soruya cevap verebildiğine rastlamadım.
kader konusunda ise şöyle diyebiliriz ; her şey insanoğlunun elindedir. bugün sizin beyninize girip komut verilemiyorsa bu her konuda tamamen bağımsız olduğunuzu gösterir yani kader zaten sizin elinizde. allah ise yalnızca bizim yaşadıklarımızı veya yaşayacaklarımızı önceden bilir. müdahale etmez. müdahale etseydi bizim var olmamız mantıksız olurdu.**
öğretmenlerin kendi öğrencilerini sınava tabi tutmasında mahsur yok( ki kıyas bile olamaz onla bu) allahu tealanın yarattıklarını imtihan etmesi çok koydu.
ben hep diyorum kendi ağzınızla konuşun.
iblis peygamberimizin karşısına geldiğinde allahın emriyle diyor ki;
ben onlara öyle şeyler yaptırırım öyle şeyler düşündürür konuştururum ama onlar hep bu yaptıklarını kendi düşünceleriymiş iradeleriymiş sanırlar. ben en başında allahtan insanlar beni bilmesin istedim o da verdi. damarlarında kan gibi dolaşırım da haberleri olmaz.
şimdi kim konuşuyor sen mi konuşuyorsun o mu?
ayrıca der ki iblis benim 70bin askerim var onlarında her birinin 70 bin askeri var. evden çıkan bütün kadınların sırtına bir askerim oturur çevresine çekici görünmelelerini sağlar. (kadınların cinsel obje olarak görülmesi) ilk önce kafalarını sonra bacağını baldırını açarız sonra kendisi zaten açılmaya başlar ve bunu kendinden bilir. kendi düşünceleriymiş gibi benimser savunur.
iblisin amacı zaten ilk kendisini unutturmak sonra allahı unutturmak. günlerce hiç allahı düşünmediğin aklına bile gelmediği olmuyor mu? oluyor hepimizin mutlaka. işin aslı olmaması lazım. en küçük fenalık allahı bir saniyeliğine bile olsa unutmakmış.
şimdi sen diyorsun içinden off yine mi allahta şeytan da sıktı artık buna mı inanacağım hikaye palavra diye.
ama sen mi söylüyorsun bunu acaba. metafiziğe inanmaya gelince herkes inanıyor. ama şeytanın insan üzerinde nefis üzerindeki etkisine gelince yok öyle şey olmaz. sana bunları kendine kondurtmayan da o.
biraz düşün bakalım. görmek istemezsen hiç bir türlü delil bulamazsın zaten. göstermezler. görmek isteyene ise dağ taş allah der. bilen bilir bu bir ilimdir.
Bir bilgisayar programcısına bana şunu yaz dersiniz ve yazar,
Kodlar sizce canlı mı? Bence canlı. O kodlar ve döngüler sizce seçim şansı içinde mi ? Bence değil. Ama hepsi bir sistemdir. Kod yazılır uygulanır devam eder fonksiyonu sürdürür.
Bu sırada kimse kodlara sordu mu?
Bir dakika ya nasıl sorabilir ki? Çünkü yoktu. Evveli yoktu zaten. Sonradan var edildi tabiri caizse yaratıldı. Veya türetidi... E şimdi var olan kodlara sen istiyor musun diye sorulur mu? Sorulmaz, çünkü siz onu kendi sisteminize uygun yaptınız. Bu yüzden var oldu. Siz ona varlığı birlik anlamını verdiniz...
Ama ta ki... O kodlara eş bir virüs gelene kadar.
Ehe.
