bir realite. "allah", insana irade verdiyse yaşamı boyunca ne yapacağını bilemez, dolayısıyla kader diye bir şey yoktur. yok yarattığı insanın ne yapacağını biliyorsa, insan iradesi diye bir şey yoktur. sonuç olarak ikisi bir arada olamaz. ya bu katilleri, tecavüzcüleri bilerek yarattı, ya da bebeklerin büyüyünce ne olacağını kendi de bilmiyor.
Eğer ahiret inancımız varsa insanın verdiği kararlarda tamamen özgür olduğunu kabullenmemız gerekir.
Allah geleceği de gören olduğu için senin yapacağın şeyleri bilir . Levhi Mahfuz da yazanlar senin yapmak zorunda olduğun şeyler değil tercihinle yapacağın şeylerdir.
Bu başlıktan anlaşılıyor ki kader kavramı daha anlaşılamamış.
Sevgili yazar, kader dediğimiz şey; bizim seçimlerimizi allah'ın bilmesidir. Bak müdahele etmesi değil, bilmesi. Allah biliyor fakat müdahele etmiyor. Bunu sen iradenle seçiyorsun. Tabi değişmeyen şeyler var örneğin öleceğin zaman. Bunu sen değiştiremezsin.
Evren gibi makro bir yapıyı insan gibi mikro bir zihne indirgersek eğer mutlaka birtakım değişen ve değişmeyen kurallar vardır. Bu değişmeyen kurallar evrenin devasa işleyişinde daha küçük olan mekanizmaları doğrudan etkiler. Düşünün ayın konumundaki ufak bir değişiklik bile insanın ruh halini etkiliyor. Ya da daha bilimsel olarak açıklarsak ışık hızına ulaşmamızın veya geçmemizin imkansız olması gibi. Şimdi biri der ki allah görür, bilir, müdahale etmez. Bir diğeri değişmeyen bir alın yazımız vardır der. Bu dogma varsayımların yanında fizikte bilimsel olarak açıklanan bir etki-tepki yasası vardır. Her etkileşim, bir tepkiye yol açar. Sokakta yürürken bile etrafa bakarken aslında farkında olmadığımız birçok kare veya konuşma bilinçaltı zihne kaydolur. Bu da genellikle rüya yoluya ya da içime doğmuştu dediğimiz zamanlarda karşımıza çıkar. Bu yüzden yaptığımız şeyler bir nevi gelecekte başımıza gelecek şeyleri doğrudan etkiler. Bir kişi birine zarar verdiyse, bu insan yasalarına göre karşılıksız kalsa bile, evrensel yasalardan kaçış yoktur. Elbet bu yapılan negatif olumsuzluğun bedeli ödetilir. Bu anlamda 'kader'den kaçış yoktur. Ancak kaçtığını sanma, kurtulduğunu sanma vardır. Bu da doğruden özgür irade ile bağlantılıdır. Yani insanın bilerek ve isteyerek yapmış olduğu davranışlarıyla. Özgür irade burada devreye girer. Aksi halde her şey daha önceden yazılmış ve buna göre planlanan bir hayat olsaydı, o halde yaptıklarından kimse sorumlu olamazdı çünkü kişinin kendi yapmış olduğu eylemler kendi özgür oradesi ile alınan kararlar olmamış olurdu. Lakin 'özgür irade' konusu da tartışmalı bir konu. Bunun için 'özgür olma'nın ne olduğunu irdelemek lazım ki ben şahsen insanın yüzde yüz özgür irade ile karar alabildiği konusuna şüphe ile yaklaşıyorum.
