TBMM 1. Dönem Trabzon Milletvekili. Bir vatansever ve antiemperyalist olmasına rağmen özellikle dini konulardaki hassasiyetleri nedeniyle Mustafa Kemal'e muhalefet etmiş, zaman zaman meclis çalışmalarını çıkmaza sokmuştur. Topal Osman ve adamları tarafından işkence ile öldürülerek Çankaya yakınlarındaki Mühye Köyü'ne gömülmüştür.
1884-1923 yılları arası yaşamış siyaset adamı.1904'te Heybeliada'daki Bahriye Mektebi'ni bitirerek bahriye erkanıharp subayı olarak göreve başladı. 1909'da kurulan Osmani Muavenet-i Milliye Cemiyeti'nin ikinci başkanı oldu ve Donanma dergisini çıkardı. ittihat ve Terakki'ye karşıydı. 1920'de son Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda Trabzon mebusu olarak siyasal yaşama atıldı, Meclis'in geçici olarak da olsa kapatılmasına karşı çıktı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açıldığı gün, meclise Trabzon milletvekili olarak katıldı. Bazı kanunların, bu arada da Men-i Müskirat Kanunu'nun çıkması için çaba gösterdi. Meclisteki tutumu ikinci Grup diye adlandırılan muhalefetin etkin önderlerinden biri olmasına yol açtı Muhalif Tan gazetesini çıkardı,özellikle üzerinde durduğu konular kişi tahakkümü, meclis üstünlüğü ve Misak-ı Milli oldu.Muhalefeti giderek hırçınlaştı.Mustafa Kemal'le sert tartışmaları oldu.
Ali Şükrü Bey,Mustafa Kemal'in muhafız komutanı Topal Osman Ağa tarafından 27 Mart 1923'te öldürüldü.Olay tepkiyle karşılandı,Topal Osman Ağa da öldürüldüğü için cinayetin nedeni anlaşılamadı. Kadir Mısıroğlu'nun yazdığı Trabzon Meb'usu Şehid-i Muazzez Ali Şükrü Bey adlı kitap 1978'de yayımlandı.
birinci mecliste lozan hususunda en sert muhalefette bulunan ve musul konusunda lozan ekibini(ismet inönü,rıza nur,hasan saka) "cephede kazanılanı masada heba etmek" ile suçlayan devlet adamı.mustafa kemal bu ithamlar üzerine ali şükrü beyin üzerine yürümüştür,hani o da pek altta kalmamıştır tabii.milletvekillerine "burada güvenlik yok mu"dedirtecek kadar sert tartışmaların yaşandığı günlerde,mustafa kemal'in yaveri çete lideri ultra psikopat-hiperzalim topal osman ve adamları tarafından hunharca katledilmiştir,bildiğin şehit yani.(1921’de Lazistan mebusu Osman Bey Mustafa Kemal’e yazdığı bir mektupta topal osmanın giresunda onlarca eşkiyalık yaptığını ve bundan önceki kariyeri(!)nin de berbat olduğunu anlatır.lakin m.kemal topal osmandan yana tavır koyar.defalarca topal osman hakkında eleştirilere maruz kalsa da onu yanından ayırmaz.)lakin bu cinayetin hemen ardından topal osman da öldürüldüğü için,ali şükrü beyin cinayetinin ardındaki kanlı ellerin kim olduğu meselesi aydınlamamamıştır.olay,üzerinden geçen 83 yılda sır olma özelliğini korumaktadır.
(bkz:
yerseniz)
O dönemde TBMM zabıt katibi olan Mahir iz Yılların izi adlı anı kitabında hem Ali Şükrü Bey’in yıpratıcı muhalefetinden hem de artık hizmetine lüzum kalmayan Topal Osman çetesinden kurtulmak için bir taşla iki kuş vurulduğunu söyler. Türkiye Cumhuriyeti adlı kitabında Mahmut Goloğlu’da benzer bir kanıda olup, Mustafa Kemal’e ömrü boyunca sadık kalmış olan Falih Rıfkı Çankaya kitabında, “Topal Osman da en sonunda nizamlı ordunun kıta Kumanlarından ismail Hakkı Tekçe tarafından ve Mustafa Kemal’in emriyle Çankaya sırtlarında vurulmuştur” der.
ayrıca,alkollü içkilerin satışına dair yasak anlamına gelen men-i müskirat kanununu meclise teklif eden mebusun ta kendisidir.
topal osman' ın ölüsü de, garip bir şekilde meclisin önünde asılmıştır. bu konunun resmi tarihin hiç değinmediği bir konu olması da ilginçtir.* ali şükrü bey, topal osman olayı yeterince sorgulanamamıştır.
ikinci grubun güçlenmesinde çok etkisi olan trabzonlu muhalif siyasetçi. özellikle hilafetin kaldırılması konusunda atatürk'e karşı büyük bir muhalefet yürütmüştür. hemen her oturumda söz alarak çok ateşli konuşmalar yapmış meclisin büyük çoğunluğunu atatürk'ün aleyhinde kışkırtmıştır. topal osman'ın "gel hemşerim bir akşam yemek yiyelim" davetine icabet etmiş yemekler yerken arkasından yaklaşan topal osman'ın adamlarınca iple boğulmuştur. güçlü ve iri yarı yapısıyla katillere direnip biraz zorluk çıkarınca topal osman dahil tüm adamları üstüne çullanmış ve oracıkta öldürülmüştür. bir anda ortadan kaybolması üzerine herkes şüphelenmiş bir kaç gün aramadan sonra cesedi bugün çankaya uğur mumcu'da bulunan papazın bağında bulunmuştur.
ali şükrü bey'in ölümünden sonra muhalif grubun direnci önemli oranda kırılmıştır. yıllar sonra adnan menderes'in mecliste ismet inönü'ye karşı sert muhalefetini gören chp'nin yayın organı bir gazetede ismi hatırlatılarak adnan menderes'e "ileri gitme sonun ali şükrü gibi olur" mesajı verilmiştir. cumhuriyet tarihimizin ilk siyasi cinayetinin kurbanıdır. ikincisi topal osman üçüncüsü de adnan menderestir.
"hindistan müslümanlarından gelen 100 bin altının akıbeti" için mustafa kemal aleyhinde araştırma komisyonu kurulmasına dair gensoru vermiş trabzon millet vekili. turkiye cumhuriyeti tarihinde verilen ilk gensoru budur. hemen o akşam topal osman tarafından yemeğe davet edilmiş ve topal osman ağa'nın evinden boğularak öldürülerek bugün ankara çankaya'da papazın bağı diye bilinen yere gömülmüş siyasetçi.
Cumhuriyet döneminin ilk faili meçhul cinayetidir. topal osman tarafından öldürüldüğü iddia edilir. kimi kaynaklar ise öldürenin topal osman tarafından öldürülmeyip cinayetin ona yıkıldığı iddia edilir.(verdiğim linke göre cinayeti ismail Hakkı Tekçe işlemiştir.) failler bellidir ama neden ya da kim için işledikleri hala bir sırdır. http://www.giresunpostasi...t/haber.php?haber_id=1264
yukarıda olmayan bazı bilgileri yazalım. 27 mart günü kayboldu. cesedi 1 nisansa kırşehir yolunda bir köyde bulundu. gömleği yırtılmış ceketinin cepleri yırtılmıştı. dilinde kesikler vardı. demekki kavga etmiş. ve acı gerçek; üstünde kahve lekeleri vardı. neden acı gerçek? çünkü ali şükrü bey en son topal osmanın evine yemek için giderken görülmüştü. yemekten sonra kahve içileği malum. asker kökenli ali şükrünün kahveyi üstüne dökmeyeceği, döksede öyle gezmeyeceği malum. ali şükrü bir mebustur dışarda bir kahveye gidip kahve içmeyeceği malum. anlaşılmıştır ki katil maalesef topal osmandır.
gerçek kahramanlardan biri. fikirleriyle baş edemeyenler kendisini ortadan kaldırmayı seçmişlerdir. "hayatta en hakiki mürşit ilimdir fendir" diyenler tarafından. ilginç tabii.
mustafa kemal paşa'nın emri ile öldürülen diğer vatanperverlerden sadece birisidir, Trabzon milletvekilidir.
hilafet yanlısı olan ve kemal paşa'nın gerçek yüzünü fark eden ali şükrü bey, kemal'in önündeki en büyük engeldi ve birinci meclis dindar insanlardan oluşuyordu halifeliğin kaldırılmasını kesinlikle izin vermezdi
bu durumun farkında olan kemal paşa birinci meclisi kapatmak ve kendi seçtiği yalakaları meclise sokmak için bir karışıklığa ihtiyaç duydu ve bunun için en şiddetli muhalefet eden ali şükrü bey'i seçti.
o zaman milli mücadelede yararlılık göstermiş olan topal osman'ı yanına çağırıp ali şükrü hakkında ingilizlere çalışıyor diye kışkırttı
topal osman'da vatanperver ama saf biriydi, inandı çünkü ali şükrü bey liverpool'da okumuştu çünkü bahriyelidir.
topal osman ali şükrü bey'i yemek için evine davet etti yemek esnasında arkadan adamları yağlı kemendi boynuna vurdu ve sıkmaya başladılar o acıyla ali şükrü bey oturduğu iskemlenin hasırını yırttı.
ve heybetli biriydi mukavemet gösterdi ancak adamları ve topal osman daha fazlaydılar ve ali şükrü beyi boğdular, cesedi gece vakti çankaya'nın bahçesine gömdüler ancak acele ile düzgün gömemediler ve ayağının bir kısmı dışarda kalmıştı. (27 Mart)
aradan 3 gün geçti herkes ali şükrü'yü aradı ancak bulamadılar 3. günün sonunda tesadüfen yoldan geçen biri açıkta kalan ayağı fark etti ve ceset ortaya çıktı(30 Mart) herkes ali şükrü'nün en son topal osman'nın yanında olduğunu biliyordu çok korkan topal osman kemal paşa'ya sığındı
çünkü zaten onu azmettiren kemal paşa idi, kendisini koruyacağını zannetti ancak cinayetin anlaşılacağını bilen kemal paşa kullandığı topal osman'ı bu sefer başka birisini kullanarak cesedin ortaya çıkmasından 2 gün sonra çankaya'da öldürttü ve bu mesele kapandı
ve bu karışıklık sonucu 1.meclise darbe yaptı ve 2.grubtan olan kişilerin hiçbirini 2. meclise almadı ve bu sayede kendi seçtiği adamları ile hilafeti kaldırdı.
mekanı cennet olsun, mezarı trabzon'da boztepe'dedir.
Yeni türkiyenin ilk faili meşhurlarındandır. Katili herkes biliyor ancak suskunluk yasası gereği kimse konuşamıyordu. Ali şükrü bey boş muhalefet yapan müzmin muhalif biri değildi. iyi eğitim almış, zeki, çalışkan, mükemmel derecede iyi bir hatip ve temiz bir vatanseverdi. Demokrasiye ve hukuka bağlı biriydi. Birinci dünya savaşından sonra galipler ile kurulan tezgahların ve onlarla masaya oturan sahte kahramanların farkına varmıştı. Düşmanla savaşıyor görünüp düşman hesabına gizliden iş tutan, tekalifi milliyenin ağır şartlarında yolsuzluk yapanlara kök söktürüyordu. Tıpkı bugün yaşadıklarımız gibi. O günlerde çankayaya köşk yapılıyordu bugün saray. Muhalifler faili meşhur cinayetlerle ekarte ediliyordu bugün ya içeri tıkılıyor yada kaza süsü verilen cinayetlerle ortadan kaldırılıyor. Dün masada musul kerkük vardı bugün doğu ve güneydoğu.
Vatan hainliği ile kahramanlık arasındaki o çok ince çizgiyi bize hatırlatan zati muhteremdir. Tarih kazananları yazar. Kaybedeni ise kendisi hakkında iki cümle kuracak kadar bilgisi olmayan arkasından söverek anar.
Neyse suçu nitelikli muhalefet yapmak olan bir zat. Bunun bedelini de canı ile ödemiştir.
