alexander bogdanov

entry4 galeri1
    4.
  1. 3.
  2. rus fizikçi filozof ekonomist bilim kurgu yazarı ve devrimci olarak tanındı. kan nakliyle gençleşmek hakkında deneyler yaptı.
    lenin'in kız kardeşinin de aralarında bulunduğu pek çok saygın kişiye kan nakli gerçekleştirdi. sıtma ve tüberküloz geçirmiş bir hastasından kendine kan nakli yapmaya karar verdi. kısa süre sonra enfeksiyonlar nedeniyle 1928'de hayatını kaybetti
    0 ...
  3. 2.
  4. 1.
  5. 1873 ile 1928 arası yaşamış belarus'lu düşünür, bilimadamı, edebiyatçı ve felsefeci. beyaz rusya'nın bir kentinde doğan bogdanov daah en baştan beri pek çok alanda kendi yeteneklerini sergilemiş ve dikkatleri üzerine çekmiştir. aynı anda hem bir fizikçi, hem bir ekonomist, hem de bir felsefeci olan bogdanov tüm bilimlerin interdisipliner olarak tektoloji altında toplanmasını önermiştir.

    bu öneri ile birlikte sosyal bilimler ile fen bilimleri iç içe geçiyor, her ikisindeki metodolojik farklılıklar tekleştiriliyordu. oldukça ilginç olan fikirler bir yanıyla mekanizme, diğer yanıyla da mistisizme düşüyor, aynı zamanda akademi dünyasında metodolojik olarak imkansızlık atfedilmiştir. aynı zamanda bir eylem adamı olan bogdanov önce narodniklerden etkilenir. ancak daha sonra marksizm'in hızlı yükselişiyle beraber bolşevikler'in saflarında yer alır. 1905 devriminin yenilgisiyle beraber bu ksa beraberlik sona erer. bogdanov kendi akımına doğru ilerler. ilginç bir mistisizmi materyalizm ile birleştirme gayreti içindedir. bu bakış açısıyla bogdanov mutlak bir bütünselci olduğunu söylemek doğru olacaktır. hem tarihselci bakış açısında, hem de toplumu ve bilimi irdeleme de bogdanov mutlak bir bütünsellik görüyordu. dönemine uygun ancak bir o kadar uç bir karakter!

    alexander bogdanov bu serüveni içerisinde aynı zamanda 1908 yılında geleceğin komünist toplumunu anlatan bir bilimkurgu romanı, bir ütopya kitabını, kızılyıldız'ı- yayımladı. eser mars'ta geçmekteydi ve yeni yeni sosyalizmle tanışan dünyaya dışardan gelen marslı'ların ileri komünist toplumu anlatılmaktaydı. hızla saygınlığı artan ve otsvozitz, yani ultimatomcular, adı verilen bir akımın merkezinde yer alan bogdanov dönemin devrimci akımları üzerindeki hakimiyeti de güçlendi. ancak lenin 1909 yılında yazdığı ampriokritisizmi eleştiren bir kitapla felsefi alanda bogdanov'un bu saygınlığı kırdı. bu dönemden sonra bogdanov uzunca bir süre siyaset alanında fazla alan işgal etmedi.

    devrimin ardından ülkede sovyet sosyalist bilimler akademisi kurucularından oldu ve bilimler akademisin'de çeşitli alanlarda profesör olarak yer aldı. proletkült fikrini ortaya attı. yeni toplumda sosyalist kültürün geçmişin tüm değerlerini yıkarak bizzat işçiler tarafından kurulacağını öneriyordu. önerdiği şey katışıksız bir proleterya kültürüydü. ancak bu görüşleri bir süre sonra destek bulmadı. sosyalist gerçekcilik hakim hale geldi. küçük burjuva bir akım olarak eleştirildi. bunun ardından bogdanov gene tektoloji çalışmalarına geri döndü.

    bu çalışmaları esnasında 1920'lerin ortasından itibaren yenilenme adını verdiği kan tranfseri üzerinde çalışmaya başladı. bunun sonsuzluğun müjdecisi olarak görüyordu. ancak bir kan nakli sırasında hastalanarak yaşama veda etti. fikirleri ile dönemin karakterinden asla bağımsız olmayan bogdanov sürekli bir biçimde devrimci iktidarı arayışı ile dönemin aydın tipine uymaktadır. her ne kadar ilginç düşünce sistematiği onu derin bir mistisizme ve saplantılı bazı düşüncelere itmişte olsa bogdanov düşün dünyası'nın gizli kalmış bir kişiliğidir. kesin bir aydınlanmacılığın eseri fikirleri önemsendiği kadar eleştirilmelidir.
    3 ...
© 2025 uludağ sözlük