özel güçleri olanlarına da anadoluda rastlanabilecek, ünvanını almak için dünya işlerinden uzaklaşıp 40 gün bir eve kapanması ve arınması gereken kişidir. dede kızı veya torunu olmak alevi geleneğinde popülerite sebebidir.
(bu dahil yazarın tüm entryleri sadece kendini ilgilendirir, bu sebeple moderasyon tarafından silinmeleri olağan karşılanacaktır.)
şiirden, güzel söz söyleme sanatından anlayan insanlardır. eskiden muhitimizde bulunun bir dede ismimin ali olması dolayısıyla şahsımı pek severdi. her gördüğünde mutlaka ali ile ilgili bir şiir okurdu bana. hatırladığım bir tanesini de ben yazayım.
ali,ali ama benim aradığım başka ali
öteki aliler delik deşik, benim aradığım başka ali.
bizim eve de belirli periotlarda gelen saygıdeğer zat-ı muhterem. Farkı anlayabilmeniz için bir imamla oturup konuşun, bir de alevi dedesiyle derim ben.
Bizim imamlar nasıl konuşur anlatır ama genelde topluma faydalı pek iş yapmazlar. Alevi dedelerinin de ben topluma faydalı yaptıkları bir iş duymadım. ilmi bir çalışmaları veya raştırmalarınıda pek rastlamadım. işin kötüsü bu dedeler inandıkları ve din olduğunu söyledikleri şeylerin bir standart kitabını bile ortaya koymadılar. Bence aleviyim diyip de aleviliğin ne olduğunu anlatan bir insan yoktur. Söylenen sadece hoşgörü, hacıbektaş, humanizm, rituel gibi klişe ezberlerdir.
insanın kendi dedesi gibi sıcak kanlıdırlar. korkutmazlar, inançtan soğutmazlar, inanmaya zorunlu hissettirmezler ama kendiliğinden, içinden geldiği için inanırsın bazı şeylere.
hz.muhammed'in (hz.ali ve hz.hüseyin vasıtasıyla) soyundan olmak şarttır. vasıfları, görevleri ve dereceleri yöreden yöreye, ocaktan ocağa farklılaşır.
--spoiler--
eşimin babası ......'da alevi dedesiymiş, eşimi istettik, daha ailemi tanımadan, kim olduğumuzu bilmeden bizi reddettiler, hatta bizi kabul dahi etmediler. daha sonra öğrendiğim üzre eşime "sen nasıl olur da yezidi biriyle evlenmek istersin" diye de zulüm etmişler...
takip eden günlerde eşimden telefon aldım, daha fazla dayanamayacağını söylüyor, "gel beni kaçır" diyordu. evet, bu devirde belki kız kaçırma kalmamıştı ama buna mecbur kaldık, eşimi kaçırdım, eve getirdim, anne ve babamın elini öptü, daha sonra eşimin ailesini babam aradı ve "kızınız artık bizim kızımızdır" dedi. o günden sonra da derhal evlendik, benim ne annem, ne babam, ne de çevremden hiç kimse eşimin alevi mi sünni mi olup olmadığını sormadı, hatta alevi olduğunu öğrenince de kimse bir tepki vermedi...zira biz alevi-sünni ayrımı bilmezdik, aydın(!) aleviler sayesinde öğrenmiş olduk.
tüm bunlara rağmen balayı dönüşü eşimin babasının elini öptüm, bizi aldılar cemevine götürdüler, orada ikrar verdim, böylece güya ben de alevi olmuş oldum, oysa ben ne sünniyim ne de alevi...ben eşimi insan olduğu için sevdim ve evlendim, keza o da aynı şekilde.
ikrar töreninden sonra bizi salmadılar, kayınpederin evine sürekli birileri gelip gidiyordu, meğerse rutin trafik böyleymiş, benim damat olduğumu duyan herkes elimi öpmeye yeltendi, 50-60 yaşındaki insanlar elimi öptüler zorla, zira onlara göre ben bir dede damadı olarak "üstün insan" oluyormuşum, güldüm, ehlibeyttenmişim meğer haberim yok.
hadi beni boşverin 3 yaşındaki kayınçomun da elini öpüyordu bu insanlar, diğer kayınçolarımın da. düğünümüz oldu, takılan altının haddi hesabı yok, çocuğumuz doğdu keza öyle türkiye'nin dört yanından misafirler doluştu evimize. neden? dede torunu olmuş da ondan. yahu benim bebeğe yüz sürenler mi istersin, çocuğun altını temizlediğimiz ıslak mendili alıp çantasına atanlar mı...türlü türlü işler...
sonuçta bizim çocuğumuz da annesi ve ben gibi nacizane bir insandı. bu yüceltme, insanüstü bir varlık olarak görmek niye?
bugün yıllardır evliyiz, çocuklarımız var, ne ben ne de eşim alevilik, sünnilik gibi saçma konular hakkında hiç konuşmuyoruz, bu yobazlıklara gülüp geçiyoruz.
herneyse, anlat dedin anlattım, işte alevilikte dedelik müessesesi böyle birşey.
varın gerisini siz hesaplayın...
--spoiler--
yeri geldiğinde sohbetini eden, küçükle küçük, büyükle büyük olan,
şeyhler gibi insan üstü bir varlık olmayan yada olduğunu iddia etmeyen,
yeri geldiğinde içkisini içen oynayan, yeri geldiğinde ibadetini yapan insanlardır.
sunnilerin şeyhlerinden, şıhlarından farkı yoktur. ikisi de cemaat önderidir. herbiri dinci hatta mezhepçidirler. dede tanımadım nedir ne değildir bilemeyeceğim ama diğer mezhep liderlerinin sıfatlarının (şeyh, hacı, hoca, şıh vs) altına gidip beyinsizlerin önderi, cennetten tapu kiralayan, hatta oğlancı gibi şeyler yazarken bu dedelere yani o hakaretlere uğrayan adamların muadilleri olan bunlara sanki evinde uranyum zenginleştiriyormuş gibi muamele yapılıyor. siktir lan. bu ülkede birileri isterse dünyadaki geriye kalan milyarlarca insanın da kazanabileceği, kendi seçtiği bir özellikle kendini ilerici, üstün, übermench falan sanıyor. komik.
