zeka beyin gücünü, kavramları kavramadakı ustalık ve çevikliği ifade eder. zekayı iyiye ya da kötüye kullanabilirsiniz; nötr bir kavramdır. akıl ise sağduyuyu, isabetli karar verebilme yetisini çağrıştırır; doğru ve mantıklı, vicdana uygun hareketler sergilemeyi öngörür.
çoğu sözlük yazarı için herhangi bir fark yaratmayan farktır. zira ikisi de olmayınca farkı bilsen ne olur bilmesen ne olur?
bilgisayar karşısında moronlaşmış beyinlerin fark edemediği farktır.
zeka arabanın teknik olarak gücüdür. sıfırdan yüz km hıza kaç saniyede çıktığınızdır. akıl ise direksiyondur, sizin o arabayı kullanabilme yeteneğinizdir. örneğin zeki ama akılsız insan modeli, ferrariyi kullanan üç yaşındaki bir çocuktur. o araba gitmez, gitse de kaza yapar. zeki olmayan ama akıllı olan insan modeli süper bir şöförün anadolu kullanması.
zeka ve akıl,ne kadar aynı gibi kullanılsalar da aslında oldukça farklı kavramlardır..zeka tamamen bir bilinçli varlığın zihinsel özellikleri ile ilgilidir;işte mantık yürütmesi,olaylara ne kadar fazla bakış açısıyla bakabilmesi,belli alanlardaki yeteneği(sayısal,sözel,duygusal,sosyal alanlar gibi),hafızası,dikkati,5 duyusuyla algıladıklarını yorumlaması vs gibi pek çok özelliği bünyesinde barındıran bir kavramdır...yani bundan da anlaşılacağı üzere zeka sadece insana ait bir özellik değil,kısmen de olsa dier canlı çeşitlerini de kapsar..ancak akıl farklıdır..akıl sadece insanlara ait bir özelliktir..insanların doğruyu-yanlışı, hayali-gerçeği gibi kavramları ayırd edebilme yeteneğidir..yani akıl bir insanda ya vardır yada yoktur,zeka gibi bir IQ puanlamasına tabi tutulamaz..bu nedenledir ki psikoloji de zekasal ve akılsal sorunlar tamamen farklı sorunlardır
Akıl aslında bir kabiliyettir, zeka da öyle. ikisi arasındaki en önemli fark, bir başkasından akıl alabilirsiniz ama zekayı asla. O, her insanın kendisine mahsustur.
Bir hastalık söz konusu olmadığı sürece şüphesiz herkesin aklı vardır. Akıllı olmak, kendi davranışlarını bilmek, kontrol edebilmek, doğru ve yanlışlarını değerlendirebilmek yeteneğidir. Akıl, insanı hayvandan ayırt eden en önemli faktördür.
Hayvanlar yalan söyleyemez ama insanlar sık sık bu yola başvurur. işte insandaki yalanla gerçeği, doğru ile yanlışı ayırabilme, bir konuda fikir yürütebilme, görüş belirtebilme yeteneği akıldır. 'Ah şimdiki aklım olsaydı' lafını çok işitmişizdir.
Demek ki, akıl insan olgunlaştıkça da değişiyor ve insanın kendisi de bunun farkına varıyor. Bir insan değişik fikirlerle diğerinin aklını karıştırabilir. Hayret verici, şaşırtıcı şeyler insanın aklını durdurabilir.
Bir şeyin içeriğini anlamamak 'akıl erdirememek' olarak nitelendirilirken başkalarının çözemediği bir sorunu çözen kişiye 'bir tek o akıl etti' denilir. Birine bir yol göstermek ona 'akıl vermek'tir. Bir şeyi hatırlamak, unutmamak 'akılda tutmak'tır. 'Akılsız' tanımı ise doğru ve isabetli düşünemeyen anlamında kullanılır.
Zeka ise bir olayı önce anlama, ilişkileri kavrama, yargılama ve açıklayarak çözme yeteneğidir. Genel olarak zekanın 12 yaşına kadar hızla geliştiği sonra
gelişme hızının yavaşlayarak 20 yaşına kadar sürdüğü, orta yaşlarda ise zeka seviyesinin sabit kaldığı kabul edilir. Zeka hayvanlarda da vardır. Hayvanlarda zeka bir nevi içgüdüsel olaydır.
Şüphesiz hayvan zekası insana göre gelişmemiştir ama her iki zeka türü de sinir sistemi ile ilgilidir. insanı ayıran, evriminde oluşmuş konuşabilirle özelliği, dik durabilmesi, el yapısı nedeniyle aletleri kullanabilmesi ve gelişmiş beyin ve sinir sistemidir.
Zeka, bir insanın her türlü olay karşısında aynı yeteneği gösterebileceği anlamına gelmez. Bir müzik bestecisi kendi duygusal yapısının içersinde en karışık eserleri aklıyla değil zekası sayesinde oluşturur.
Biz bu kişilere 'müzik dehası' diyoruz. Ancak bu müzik dehaları en basit bir matematik problemini bile çözemeyebilirler. Sonuç olarak zeka, ruhsal olaylara, algı ve hafıza yeteneğine, tutkulara, eğilimlere, iradeye ve bilgi edinme isteğine göre farklılıklar gösterebiliyor. Akıl somut olarak ölçülemez ama zeka pek sağlıklı olmasa da IQ denilen bir testle ölçülmeye çalışılıyor.
akıl: Düşünme, anlama ve kavrama gücü...
zeka: insanın düşünme, akıl yürütme, objektif gerçekleri algılama, yargılama ve sonuç çıkarma yeneklerinin tamamı.
özellikle ileri zekanın, çoğu kez orta ve uzun vadede pratik bir faydası, karşılığı yokken; aklın, doğru kararları tespit ve uygulama şeklinde kendini gösteren işlevselliği...
