Yaygın olarak kullanılan endüstriyel adsorbanlar arasında çevre kirliliğini kontrol amacıyla, şu anda kullanılan adsorbanların en önemlisi, yüksek gözenekliliğe sahip aktif karbonlardır . Ticari olarak aktif karbonlar, odun, turba, linyit, kömür, mangal kömürü, kemik, Hindistan cevizi kabuğu, pirinç kabuğu, fındık kabuğu ve yağ ürünlerinden elde edilen karbonların çeşitli işlemlerden geçirilerek aktive edilmesiyle elde edilirler.
1900 lü yılların başında, şu anki aktif karbon üretiminin temelini oluşturan patentler yayınlanmıştır. Bu patentler, bugün bile hala geçerli olan aktif karbon üretiminin iki temel prensibini açıklamaktadır. Bunlar kimyasal aktivasyon ve gaz aktivasyonudur. 1920 yılından sonra, ilk olarak, aktif kömür su arıtılmasında kullanılmaya başlanmış, fakat yaygın bir kullanım sağlanamamıştır. Ancak, 1927 yılında Almanyada içme suyundaki klorofenol kokusu büyük problem yarattığından, şehir suyunun hazırlanması sırasında aktif karbon kullanımı da büyük önem kazanmıştır. Aktif karbon, 1929 yılında Hamm Water Worksda granüler formda, bundan bağımsız olarak 1930da Harrison tarafından Michigan Bay City de, yine 1929 yılında Spalding tarafından içme suyundaki kokuların uzaklaştırılması amacıyla toz halinde kullanılmıştır. 1932 yılına gelindiğinde Amerikada 400 fabrika, 1943 yılında ise yaklaşık 1200 fabrika istenmeyen kokuların kontrolünde aktif karbonu kullanmıştır.
Aktif Karbonun Genel Özellikleri
Aktif karbon, büyük kristal formu ve oldukça geniş iç gözenek yapısı ile karbonlu adsorbanlar ailesini tanımlamada kullanılan genel bir terimdir. Aktif karbonlar, insan sağlığına zararsız, kullanışlı ürünler olup, oldukça yüksek bir gözenekliliğe ve iç yüzey alanına sahiptirler (5). Aktif karbonlar, çözeltideki molekül ve iyonları gözenekleri vasıtasıyla iç yüzeylerine doğru çekebilirler ve bu yüzden adsorban olarak adlandırılırlar.
Aktif karbon genel olarak karbon içerikli hammaddelerin uçucu bileşenlerinin uzaklaştırılması ile elde edilen,non-grafit ve mikrokristalin formundaki gözenekli karbon çeşididir.
Aktif karbonun adsorbsiyon özellikleri esassen iç yüzey alanlarına bağlıdır. ( ticari ürünlerinki 500-1500 m²/gr arasında değişir). Spesifik yüzey alanı genelde, izoterm nitrojen adsorbsiyonundan, ASTM ( The American Society for Testing and Materials) metoduyla veya BET (Brauner, Emmet, Teller ) metoduyla elde edilir.
aktif karbonlar; biçimlendirilme yapılarına göre toz, granül ve pellet aktif karbonları olarak, aktivasyon metotlarına göre gaz fazı ve sıvı fazı aktif karbonları olarak, hammaddelerine göre petrol kökenli, tarımsal kökenli, hayvansal kökenli ve mineral kökenli aktif karbonlar olarak çeşitlendirilebilir.
tablet halinde eczanelerde satılmaktadır. her ilk yardım çantasında bulunması şiddetle tavsiye edilen bir maddedir. zehirlenmelerin tedavisinde kullanılır. alkol almadan önce iki tane atarsanız sarhoş da olmazsınız:)
üniversite son sınıftaki tez konumdur. çok sağlam bir adsorbandır. gramı yaklaşık 1200 m2 ya kadar alana sahiptir. yüzey modifikasyonu ile farklı maddelerin adsorbesi için özelleştirilebilir. farklı kimyasallar ile yapısındaki radikallar filan değiştirilip bir kimyasal için daha etkin olarak kullanılabilir. eskiden kömürden üretilmesine rağmen son zamanlarda yeşil kimya çalışmaları kapsamında özellikle biyokütleden elde edilmeye başlanmıştır. örneğin çay atığı, fındık kabuğu , kızılcık gibi bitkilerin atıklarından yapılabilmektedir. aktif karbonu elde etmek için yapılan işlem genel olarak inert ortamda karbonizasyon yapmaktır. uygun bir sıcaklık programı ile ,öğütülmüş atıklar , genelde azot ortamında ısıtılarak aktif karbonu elde edebilirsiniz. artan çevre problemlerinden dolayı çevre temizliği için önemini her geçen gün artırmaktadır. bilimsel bir çalışmada aktif karbon çalışıyorsanız işiniz kısmen zor çünkü deneyler yüksek hassaslık istiyor. sistemi bir kere kurduktan sonra yüzlerce üretim yapabilirsiniz. okuldaki bap projeleri ile ekipmanları almak pahalı olabilir o bakımdan tübitak projesi gerekmektedir kannımca. ankara üniversitesinde zeki aktaş ve emine yağmur bu konunun türkiyedeki en önemli araştırıcılarındandır.
bildiğiniz mangal kömürüdür aslında, tabi biraz gelişmişi. hakikaten güzel birşeydir, granül olarak akvaryum balıkçılarından rahatlıkla temin edip, buzdolabı kokusunu yok edebilirsiniz mesela, gibi.
