genelde, uzun ömürlü olmayan işletmelerdir.
Aile şirketlerinin ömrünün ortalama 24 yıl olduğu görülmüştür.
Aile şirketlerini birinci nesil kurar, ikinci nesil mirası devralır, üçüncü Kuşaksa cenazeyi gömer.
Iyi idare edilip her seyden once cocuklar hayatlari boyunca is hayatina hazirlanip, ileride benzer kisilerle evlendirilirse dolayisiyla sirket evlilikleriyle de sirketlerin kaderi saglama alinabilir.
genellikle 2. yada 3. nesil tarafından büyüme sevdaysıyla yanlış kredi politikaları neticesinden önce iflas erteleme sonrasındada iflas kararı verilir. ihtiyatlı büyüyenler yok mudur? vardır (bkz: fırat plastik) demir ailesi.
yakın bir tanıdıktan örnek: şimdilerde 78 yaşında bir amcamız 40 lı yıllarda marongoz ve nalburculukla başlıyor işe sonrasında istanbul piyasasını altüst ediyor ihtiyatlı şekilde büyüyor önceleri 100 çalışanlı bir fabrika kuruyor 90 lı yıllarda bankalar kredi vermek istiyor hepsini geri çeviriyor... ihtiyatlı büyümeye devam ediyor... işlerini senetle çeviriyor çek kredi kartı kredi gibi ergumanları kullanmıyor sonrasında fabrika yetersiz kalıyor 400 kişinin çalıştığı daha büyük bir fabrikaya geçiyorlar işler gayet iyi mal yetiştiremiyorlar. 2005 yılında amcamız fabrikadan elini ayağını çekip oğluna devrediyor... oğlu ilk bir yılda babasının politikasında devam ediyor ancak büyüme aşkı daha çok para kazanma aşkı sarıyor bünyesini senetle yürüttüğü işleri çeke dönüştürmeye başlıyor, finans müdürünü emekli bankacı olarak seçiyor, hemen hemen bütün bankalarla çalışmaya ve kredi kullanmaya başlıyor neticesinde 2008 yılındaki krizde iflasını vermeye yakın intihar ediyor. bunca emek bir yana evlat acısı bırakıyor geride...
bir tür yönetim biçimi. ama neyin yönetildiğinden bahsetmeyeceğim. konumuz, kimin hangi konumda olacağı.
aile şirketinde her zaman en büyük kişi şirketin başındadır. şirket kuran aile reisi yerine geçecek veliahtı kendi seçer. örneğin 3 oğlu var, illa ilk oğul şirketin başına geçmez. onun uygun gördüğü varis, kendinden sonraki şirket yöneticisi olur. bu kişi aynı zamanda ailenin başındaki kişi olarak da görülür ve o ne derse yapılır. tıpkı saltanat sisteminde olduğu gibi. aile şirketleri tam olarak saltanatın devamlılığını sağlar.
erkek çocuklarının veliaht olduğunu söyledim, feministler kızmasın. ataerkil toplumların kuralı sonuçta. kız çocuklar ise, başka bir aile şirketinin veliahtı ile evlendirilerek, şirketin gücü katlanmaya çalışılır. misal kızını güçlü birinin oğluyla evlendiren baba, kızını değil damadını şirketinin önemli mevkisine getirerek daha güçlü bir saltanat kurar.
bunlar çok tanıdık gelebilir, şirketler bu şekilde yönetiliyor ama devletler değil. devletler şirket olmadığından bu mantıkla yönetilmesi mümkün değil, demokrasiye ve hukuk devlet anlayışına aykırıdır.
çalışma şartları olarak büyük mobinglerin döndüğü, kafanızı nereye çevirirseniz bir patrona denk geleceğiniz şirket şekli. artıları var ancak daha çok negatif yönüyle sizin performansınızı etkileyebilir. Dünya nın her kıtasına ihracat yapan bir firmada çalışıyorum fakat kafalar hala domestik.
Diyorum ki aç bir çaycı yemin ediyorum kafan rahat.
Babanın kurup büyüttüğü,2. ya da en fazla 3. neslin batıracağı şirketlerdir.(Koç,Sabancı gibi o eşliği aşanlar hariç)Yakın-uzak akrabaların tamamı liyakata bakılmadan aynı işi yapanın 2-3 katı maaşla istihdam edilirler.Akraba diye güvenildikleri için satınalma gibi akçeli birimlerin başına kayınço falan koyulur.Tedarikçilerden fazla fatura alarak en çok hırsızlığı da bunlar yaparlar.
kızı yaşında birine aşık olup holdingi 82 kere iflasın eşiğine getiren baba, varoş bir kıza abayı yakan oğul, oğlun aşık olduğu varoş kızın mağdur ve hızla yükselen, hatta holdingde ortak mortak olan varoş eski sevgilisi.
böyle bir şey herhalde aile şirketi.
hiçbiri de şurada iş var, az ekmeemin peşinde koşayım demez. yıllar boyu karı kız kovalar. o şirket nasıl ayakta kalıyorsa artık.
Asla sıkıntının eksik olmayacağı, ciddi yönetim problemlerinin şirketin ana yönetim biçimi olduğu, sınırlı büyümeye sahip ömür törpüsü şirkettir. Rezildir. B*ktur aile şirketi.
