"bir tek adama ait kölelerin bütünü" anlamına gelen familia kelimesidir. familia fanulus denen evcil kölelerin topluluğudur ve bir adamın yönetimindedir.
tarih öncesi çağlarda ortaklaşa evlilikten iki başlı evliliğe geçişle birlikte erkeğin komün içindeki konumu iktisadi ilişkiler ile güçlenmiştir. anaerkiden ataerkiye geçişin kabulu sayılan bu dönemden sonra tek başlı evlilik sistemine yine iktisadi ilişkilerin sebep olduğu kadının ikincilleşen konumu yüzünden geçilmiştir ve familia sözcüğü de bu konumlanışları tanımlamak için kullanılır.
