yapılan davranış; insani vasıflar ve erdem olgusuna değil de ufak çaplı günah sevap hesaplamalarına dayandırılıyorsa cevabı bariz sorudur.
bir sevap muhasebecisinin zoruna gitmiştir. gitsindir. boş işlerin adamı kimliğinden sıyrıl aşkitom. erdem kavramını araştır.
nizamıcedit: akli dengesi şüpheli kişilerin bu tarafta da öbür tarafta da cezai ehliyetinin olmadığı belirtilmiştir. o yüzden sana serbest kuşum. (bkz: cezai ehliyet)
ahiret var diye suç işlemeyen adamın mantıksız sorusu.
ceza korkusu ve mükafat için inanmak, inanmak için mantıklı bir sebep değildir.
dindar bir adamın öldükten sonraki animasyonu vardır bir ara, o geldi aklıma.
+ sen kimsin?
- ben pembe boynuzlu unicorn
+ hani allah nerde ? cennet cehennem ?
- öyle bir şey yok. yanıldın.
+ olamaz
- malesef
+ lütfen bana bir şans daha verin. çılgınlar gibi içip metal müzik dinlemek ve kızları becermek istiyorum. buraya yatırım yaptığım için bunların tadına varamadım hiç. lütfen bir şans daha.
cevabı insani değerlerle ilişkilendirilebilecek soru. bir şeyi yapıp yapmama ya da bir eylemde bulunma nedenimiz bir otoriteden dolayıysa eğer, söz konusu otorite (tanrı, devlet, yasa koyucu, hukuk vs.) boşluğunda ne yapacağımızı bilemememiz normaldir. fakat iyiye yönelme -ki burada iyinin ne olduğu da başka bir tartışma konusudur- bu kavramların üstünde bir değer olmalıdır. bir insanın canını sırf tanrının gazabından korktuğum için almıyorsam, hem inandığım tanrıya hem de kendime karşı ikiyüzlü bir tutum içerisinde bulunuyorum demektir. bir insanın canını sırf insan olduğu, kendi varoluşunu gerçekleştirme olanağı olduğu, onun da ne olursa olsun bir değerler varlığı olduğundan dolayı almıyorsam, işte o zaman ahlaki bir eylemde bulunuyorum demektir. tabi ki kötülük her daim var olmuştur ve herkesten aynı bakış açısını beklemek bir ütopyadır; ancak olayın biraz da toplumsal yönüne bakıldığında herkesin herkesle her şey için sürekli bir çatışma halinde olduğu bir dünyada sürekli bir korku ve endişe içinde yaşamayı sanıyorum kimse istemez. kaos ortamları da yeni değerlerin ortaya konulması açısından zaman zaman gerekli olabilir. fakat ahlakın ve ahlaklı olmanın kaynağını kendi aramızdan alıp göklerde bir yere koymak hayalciliktir. dilim döndüğünce (genelde pek dönmez) anlatmaya çalıştım ama soru provakatif değil de gerçekten samimi bir soruysa merak eden thomas hobbes'un leviathan'ını okuyabilir.
cevabı "hayır yemez kolay kolay" olan soru, zira sosyal normlar var, kanunlar var arkadaş. ha bak sosyal normları takmayanları da görüyoruz, heriflerin ahiret inancı var, sübyana çoluğa çocuğa dalıyorlar afedersin.
