fuat ergin'in adını hatırlayamadığım bir şarkıda söylediği merak ettiğim sonra araştırmayı unuttuğum ve harika uludağ sözlük oluşumunda şans eseri karşıma çıkan anlamını öğrendiğim kelimedir.
11.sınıf felsefe bilgilerimden kalan şey bunun tanrının varlığını veya yokluğunu bilemememiz anlamına geldiği. hatta üss zamanlarından kalma bir çıkmış soruda vardı bu kelime, anlamını sonradan öğrenmiştim.
'var ya da yok bilinemez'' demek, zaten reddetmektir. hatta reddetmekten daha saçma. belki de karamsar davranarak din içerisinde ki kavgaları bertaraf etmek için uydurulmuş safsata... ateist ve agnostikler, semavi dini merkeze almadan düşünmüşler, huxley'de öyle. oysa ki farklı konuşup, neredeyse aynı düşünüyorlar. birisi, ''tanrı yok akıl kabul etmez.'' derken, diğeri aklı tanrı zanneder, ''tek bir din yaratmalıyız aklımızla.'' der. kısacası; akılsızlık akımının iki öncül felsefi akımı.
"tanrı olabilir de olmayabilir de" nin ötesindedir. agnostik değilim ancak inançlılardan yahut ateistlerden yer yer daha mantıklı bulduğumu söyleyebilirim. bilinç aslında sandığımız gibi über bir şey değildir bizlere düşünme ve yorumlama yeteneği getirir biz de bu sınırlı irademizle gördüklerimizi, hissettiklerimizi ve "şey"leri yorumlama yoluna gideriz hasılı çeşitli anlamlar yükleriz bildiklerimize ve bilmediklerimize. burada da agnostisizm'in insan bilincinin sınırlılığı nedeniyle her şeye "bilinmezci" bir tavır takınması aslında tutarlı bir düşünce biçimi olarak karşımıza çıkmaktadır. insan idrakı -görece- sınırlı olduğu için "varoluş (ya da yaradılış hangisini doğru buluyorsanız)" gibi kendi kavrama yeteneğinin çok üzerinde olan konularda kesin konuşamamaktadır ve bu kesinlikten kaçış da agnostisizm doğurmuştur. gün gelir de insan denilen canlı varoluşunu anlama ve kavrama yeteneğine erişirse o zaman agnostisizm yerini başka düşüncelere elbette bırakabilir bu da zihnimizin geçireceği evrim ile paralellik göstermektedir diye düşünüyorum. fakat şu durumda yani sınırlı idrak seviyesinde agnostisizm mantıksız değil bilakis yetersizliğin farkında olma durumunu iyi bir biçimde özetlemektedir.
dinleri baştan reddetmiş, ateizm ve deizm arasında da seçim yapmakla uğraşmamış insan.
ateistler ve deistler, ölümden sonra hayat ve dinlerde bahsedilen müdahaleci bir tanrı figürüne karşıdırlar. ateistlerle deistleri ayıran tek nokta, evreni yaratan şeyin bir tanrı mı yoksa başka bir olay mı olduğudur. işte burada "bunu mu düşüneceğim bir de." diyen insanlara agnostik, agnostiklerin ortak olarak kabul ettikleri görüşe de agnostisizm denir.
tanrı varsa vardır, yoksa da biz demiştik diyebilenlerdir. ateizm köklü bir inançtır- tanrının var olmağına inanmak.- fakat agnostisizm, deizm çok çakma dinlerdir. hem sorgulayan hem de işini öbür tarafta sağlama almak isteyen insan düşünceleridir bunlar.
bu akımın bir üyesi de agnostik diye tabir edilen, 31 yaşındaki 30lu yaşların bunalımında olan abimdir. aksi gibi rahmetli dedem de hocadır. gelin görün ki mum dibine ışık vermez. kısa zamanda kendisini kötü yola düştüğü için anneme ispiyonlamayı düşünüyorum.
bu güne kadar ortaya atılmış teorilerin ve bunların ete kemiğe bürünmüş hali olan ideolojilerin içinde, belki de en mütevazi ve alçak gönüllü olanı. diğerlerini, agnostik yapmak için bir şeyi kanıtlamalarını isteyin onlardan, bir deniz yıldızı da siz kurtarın.
bu görüşü saplantı hale gelirse insana ruhsuz materyalist denebilir. ne alaka ? demekte özgürsünüz, ama toplumda kavramları bilmeyen insan sayısı çok fazla.
dindeki saçmalıkları gören, ancak birazcık pascal dindarlığı okuduktan sonra "olm varsa ebemizi düdükler" içsesinin yarattığı korkuyla ateizmi seçme cesaretini gösteremeyen kişinin "evreka!!" nidasıyla sarıldığı bir garip orhan veli. pardon felsefi!! akım!
yunanca bilinemez anlamına gelen agonustos kelimesinden gelmektedir. agnostisizm; sonsuz, ilk sebepler, cevher, nesnelerin ve olayların son amacı gibi metafizik konuları insan aklının bilemeyeceğini ileri süren bir öğretidir.buna göre metafiziğinkendisi de olanaksızdır. agnostisizm, metafiziğe karşı bir şüpheciliktir.
Basit olarak en kolaya kaçan, en bi şahane felsefedir. Kebap valla, ne kasıcam lan yaradan var, yaradan yok geyikleri. Hayattan sonrası ne lan bana ne ben bilmem. Ne tartışıcam birbirine bişey kanıtlamaya çalışan insanlarla. Diyenlerin felsefesidir.
agnostikler "Hacı ben bilmiyorum bana ne" diyenlerdir. Kebaptır agnostizm.
Hem dini, siyasi konularda atıp tutan bir çok kurtlar vadisi bağımlısının da sahiplenmesi gereken felsefedir. "Sonunu düşünen kahraman olamaz memati" şş olm Polat agnostik ha. Hadi gömdüm.
aslında tanrıyıda inkar etmeyen bir görüş. kökeni sofistlere dayanır. çeşitli dalları vardır. tanrının olup olmayacağının kesin olarak bilinemeyeceğine inanırlar. (bi zamanlar bende öyleydim) görüş şudur bir veya birden fazla tanrı olabilir ama bunu kimse kanıtlayamaz. sonunda ateist olma ihtimalininiz büyük. çünkü olunmuştur. ateizmin bi geri adımı.
dalları; katı agnostizm, sönük(yumuşak) agnostizm, umursamaz agnostizm, agnostik ateizm, agnostik teizm, dinsel agnostizm, ignosticism .
