sömürgeci avrupa devletleri tarafından sınırları çizilmiş ülkelerdir. çocukluğumda atlasa bakarken, ne kadar da gözüme hoş gelirdi afrika, sanırdım ki herşey sınırları gibi düzgün, sanırdım ki herşey çok net.
ama sınırlarını kendilerinin çizmediğini, belki de sınır gibi bir dertlerinin olmadığını öğrendiğimde çok üzülmüştüm. aynen; toprağa bağlı, aç ve susuz olarak yaşamaya mahkum edildiklerini öğrendiğimde olduğu gibi veya avrupa ve amerika'da köpek ile cırcır böceği arasında bir statüde yaşadıklarını veya eskiden çok kullandığım zenci sözcüğünün bir hakaret olduğunu veya sudan'da, ruanda'da, darfur'da, kenya'da kimlerin iç savaş çıkartıp sonra geçip karşısına izlediklerini veya açlıktan ölmek üzere olan afrikalı çocuğun başında duran akbabanın fotoğrafını çekenin umarsızlığını ve yine fotoğrafçının ülkesine döndüğünde vicdan azabından intihar ettiğini veya o fotoğrafı kullanıp yardım toplayan dayanışmaya vakıf olamayan yardım vakıflarının mevcudiyetini öğrendiğimde üzüldüğüm gibi.
ve daha fazla üzülüyorum, medeniyetlerinin yanı başında milyonlarca afrikalı'nın açlıktan, susuzluktan iç savaşlardan öldüğünü yarım dakikalık haberler esnasında öğrenip sadece 'aa ne kötü olmuş' diyip bir sonraki haberde unutanların olduğunu gördüğümde. aynen o insanlar gibi şimdi sadece bir tane entry girip, vicdanımı rahatlatacağımı sandığım için daha çok üzülüyorum.
ve özür diliyorum afrika, insanlığımdan utanıyorum.
sınırların şeklini sorun etmeyen insanlarla dolu ülkelerdir.
daha cumartesi günü bir belgesel izledim. bir kabilede erkekliğini ispatlaması için bir tören düzenleniyor. yalnız bunun için paraya ihtiyaç var. kabilenin en büyük geliri sığır. gençlerden birinin ailesinin sığırları yağmacılar tarafından 3 yıl önce yağmalanmış. açlar ve bir parça ekmek bulmadıkları günler olabiliyor. töreni için kendisine ileri gelenlerden sayılan bir yaşlı yardım ediyor ve ancak bu şekilde tören yapılıyor. bu tören olmazsa herkesin dalga konusu olacağı için korkuyordu.
demem o ki aç, hasta ve güvenliği olmayan yüzlerce kabile. g8 toplanıyor ama onları sömüren ülkeler değil mi? ne kadar "ironik".
bir gün o geometrik ülkelerin insanları g8 için toplanıp düşüncelerini söyleyebilecekler mi? o bir gün gelecek mi?
sömürülmek için ya da sınırları beli edilsin diye kendilerine sömürgeci politikacıların bile değil her birine o kabilenin işlerine bakan bir yüzbaşı ya da binbaşının layık görüldüğü ülkelerdir.g8 tarafından üst düzey bürokratların ilgileneceği kadar bile öneme değer bulunmayan insanlar yaşar o topraklarda.
ne kadar acidir, paraniz vardir, paris'i/londra'yi/new york'u/pekin'i/sydney'i/istanbul'u gezip gormussunuzdur.
bir de afrika'da safari tutuna cikayim dersiniz. baska ugrasiniz yoktur.
afrikanin collerinde, camurlu sularinda, balta girmemis ormanlarinda korkuyla gezinirken, her an sagdan soldan aslan/kaplan/yilan firlayacak korkusuyla ilerlerken agactan bir yamyam duser. zenciyse ve yari ciplaksa yamyamdir o sizin icin. o ucsuz bucaksiz topraklarda rastladiginiz tek insanoglu size fransizca konusmaya baslar. ana dilidir. hosunuza gider degil mi? gulersiniz. yamyam bile fransizca biliyor diye.
ne kadar acidir.
ne acidir ki o adam kendi dilini fransizca sanir. ne anlama bile geldigini bilmeden hiristiyan/muslumandir.
simdi gidip yatalim otelimizde. bu kadar aci yeter. uyuyunca unuturuz ertesi sabaha.
afrikalıların iç savaş ve karmaşalardan bıkıp abi sen şu üçgeni al ben bu kareyi şeklindeki afrikayı afrikalıların geometrik paylaşımının sonucu sınırları şekillenen ülkelerdir.
catir cutur affedersiniz s.kisip sonra aids'ten kirilan, ondan sonra bize niye yardim etmiyorsunuz diyen insanlarla dolu ulkeler. it surusu gibi cogaliyorsunuz, hangi birinize yetisecegiz? tabi cocuklarin gunahi ne, adam gibi ekmegini yiyip calisan gencin gunahi ne, ona birsey demem, yazik.
sömürgeci avrupalı hristiyanlar'ın afrika'yı paylaşırken ne kadar rahat olduklarını ne kadar umarsız olduklarını gösteren durumdur. küçükken atlasa baktığımda hep dikkatimi çekerdi.
işin daha acı tarafı nedir biliyor musunuz sözlük ahalisi?
gidin afrika'da bir sudan'lıya haritasını gösterin, muhtemelen gözüne hoş gelir. muhtemelen daha önce hiç görmemiştir ve şekilsiz eğri büğrü rusya, iran, yunanistan, türkiye gibi ülkelere bakar, bir de cetvelle çizilmiş kendi ülkesine, ne kadar düzgünüz derler...
aslında tek sebebi emperyalizm veya sömürgeci devletler olmayan şeydir. afrika'da sınırların cetvelle çizilme sebebi malum çöl, bozkır bitki örtüsünde ülkeleri birbirinden ayıracak nehir, dağ gibi doğal sınırlar olmamasıdır. aynı şey amerika nın orta bölgesindeki eyaletler için de geçerlidir. baktığınızda nebraska, dakota, kansas, wyoming gibi eyaletlerin sınırları da aynı şekilde kilometre ve enlem/boylam hesabı yapılarak çizilmiştir. çünkü buraları da dümdüz çöl veya bozkırdır. bunu da sömürgeci devletler, insanları birbirinden ayırmak için mi çizdi ? yoksa wyoming eyaleti de mi sömürülüyor ? soruları geliyor insanın aklına.
örnekle pekiştirelim de tam olsun : meriç nehri yunanistan ile türkiye arasındaki sınır olarak belirlenmiş ve sınır nehrin akış yatağına göre çizilmiştir. veya italya ve isviçre arasındaki sınır alp dağları ile belirlenmiş ve buna mukabil oldukça titrek bir çizgi oluşmuştur.
bunun tam tersi amerika ve kanada sınırında göller bölgesi hariç sınır oluşturabilecek bir doğal bölge olmadığı için de burası da afrika gibi düz bir çizgidir. planlı yerleşimle falan da alakası yoktur yani. düz yolda zigzag çizerek yürümezsiniz sonuçta.
1. dünya savaşı öncesi ingiliz ve fransız emperyalizminin olası bir yenilgi üzerine sömürgelerinin tehlikeye düşmemesi adına afrika'yı masa başında paylaşmalarıyla oluşturulmuş ülkelerdir.
