görüp görülebilecek en büyük oy oranıyla seçilerek başa getirilen bir türkiye cumhuriyeti başbakanına, apo denen bebek katiline verilen değerin kentrilyon da biri bile reva görülmeyip sırf joystick'le halkı idare etme arzusu uğruna milyonların sel olup akan göz yaşına rağmen asılarak, onun nezdinde koca bir halkı toptan sallandırarak meydana getirilmiş olan türkiye cumhuriyeti tarihindeki asla silinemeyecek ve temizlenemeyecek olan en büyük lekedir. soğukkanlı katilleri dünya döndükçe nefret ve lanetle anılacaktır.
Demokrasiyi chp'nin surekli iktidari - diktatorlugu olarak algilayip da halkin boyle algilamadigini farkettiginde uzulen akabinde sinirlenerek darbe yapan, bu ulkenin secimle gelmis basbakanini asacak kadar gozu donen askeri- sivil yonetici elitin bu ulke tarihine dusurdukleri kan lekesi.
idam edildi ama halkının kalbinde hala bir demokrasi kahramanı olarak yaşıyor ve onu idam edenlere şu tarihi seslenişi yapıyor.
"Sizlere dargin degilim, sizin ve diger zevatin iplerinin hangi efendiler tarafindan idare edildigini biliyorum. Onlara da dargin degilim. Kellemi onlara götürdügünüzde deyiniz ki, Adnan Menderes, hürriyet ugruna koydugu basini 17 sene evvel almadigimiz için sizlere mütesekkirdir. Idam edilmek için ortada hiçbir sebep yok. Ölüme karar-i metanetle gittigimi, silahlarin gölgesinde yasayan kahraman efendilerinizce acaba söyleyebilecek misiniz ?
Sunu da söyleyeyim ki, milletçe kazanilacak hürriyet mücadelesinde sizi ve efendilerinizii yine de 1950'de kurtarabilirdim. Dirimden Korkmayacaktiniz. Ama simdi milletle el ele vererek, Adnan Menderes'in ölümü sizi ebediyete kadar takib edecek ve bir gün sizi silip süpürecektir. Ama buna ragmen merhametim sizlerle beraberdir.
idam edilmeden önce muayene adı altında kendisini utandırmaya varan hadsizlikler yapılan halkın cok sevdiği ve ülkenin yapmaması gereken yanlışların başında gelen bir lekenin mağdurudur.
"Bu gün demokrasimizin içine düştüğü buhran ve son mühessif hadiseler dolayısıyla ve kardeş kavgalarına meydan vermemek maksadıyla Türk Silahlı Kuvvetleri memleketin idaresini eline almıştır." ilanıyla Demokrat Parti'nin ve Adnan Menderes'in görevlerine son verilerek DP hükümeti tasfiye edilmiştir.Bunun sonucu olarak da hapis cezaları ve idamlar gerçekleşmiştir.
ölümünden sonra itibarı verilen ender kişilerdendir ve adına bir üniversite ve hava limanı verilmiştir.
6-7 eylül olayları ,kore savaşı, işçi düşmanlığı ile halka çok büyük zararlar vermiş olan adnan menderes'in idam edilmesi elbette yanlıştır çünkü idam insanlığa karşı işlenecek suçlardan biridir. hiç yoktan kahraman yaratmak ile eşdeğerdir. işlediği suçların cezasını çekmesi gerekirdi, bunun için halkın gözünde değerini kaybetmesi ve tarih önünde hesap vermesi gerekiyordu. fakat idam edilerek kolaya kaçılmış ve insanlığa aykırı bir davranış gösterilmiştir diye düşünüyorum bu konu hakkında. fakat tüm bu olanlar adnan menderes'in masum olduğunu göstermeyecek ve tarih onu gene de suçlu bulacaktır.
17 eylül 1961 günü gerçekleşmiş olaydır. hasan polatkan ve fatin rüştü zorlu idam edilmeden bir gün önce (15 eylül 1961) menderes, günlerce biriktirdiği ilaçların hepsini içerek intihar etmek istediği için, darağacı yolu bir gün geç görünmüştür kendisine. üstelik kalk hastaneye gidiyoruz diyerek kandırılarak.
hadi işin dramatik yönünü bir kenara bırakalım. yazdığı mektupları, karısına, çocuklarına ettiği son sözleri, yassıada'daki son görüşmelerini, ağzından çıkan son kelimeleri, hepsini unutalım, gerçekleri irdeleyelim.
hayır, demokrasi falan aramıyoruz, bugun aynı olaylar olsa, en fazla 3 yıl hapis yatar çıkar da, devir darbe devri. hukuk yok (bir defa, kendisini yargılayan mahkeme olağanüstü. sözlükteki hukukçular yazsa şu "tabii hakim güvencesini" de biz de öğrensek) anayasa yok, meclis yok, üstelik yönetenler de albay rütbesindeki genç subaylar.
benim takıldığım nokta; darbecilerin gerçekten türk demokrasisini korumak kollamak, memlekette giderek artan anarşiyi bitirmek (nasıl bitirdilerse aynı sebeple 2 darbe daha yaşadık) maksadıyla mı, yoksa 10 yıldır iktidar yüzü göremeyen ve bunu "hayatımın en büyük zaferini seçimleri kaybederek yaşadım" diyerek yutturan ismet paşayı iktidara getirmek için mi "idareye el koydukları"dır. (işin daha derinine inip de chp'lileri kızdırmayalım, asker maaşları falan)
yoksa neden ilk darbe planı, 6-7 eylül olaylarından bir yıl önce, 1954 yılında yapılmıştır? darbe için şartların olgunlaşmasını bekleyen ordumuz, neden darbe gerekçelerinin hiçbiri, ama hiçbiri henüz yaşanmamışken içten içe örgütlenmiştir? 1955 yılında çekirdek kadrosu oluşan "harbiyeliler" neden darbe yapınca 1960 yılında çıkmış tahkikat encümeni kanununu mazeret göstermiştir?
yoksa tüm bildiğimiz doğrular aslında yanlış mıdır?
ya da her gördüğümüz darbe "halka rağmen halk için" midir?
Bir insanın canına kıymak elbette doğru değildir....
Ama o insan milletvekilleri isyan çıkarmasın diye 'siz isterseniz şeriati bile getirebilirsiniz'diye konuşuyorsa eğer o insan birbirinden yanlış ve kötü şeylere neden olsa bile lozan'ın kahramanı ismet paşaya zorbaca konuşarak 'paşa senin devrin bitti, senin yaşlılığın ve geçmişteki başarıların bize sökmez' vb. sözler sarfediyorsa, Atatürk'ün kurmuş olduğu parti chp'yi kapatmaya,ismet paşayı tutuklamaya, vatan cepheleri diye halkta kamplaşmaya neden oluyorsa yani o koltuğun hakkını vermiyorsa;
o koltukta oturmaya ve bu memlekete liderlik etmeye hakkı yoktur.
++++++++
Tabi ki bu olayların ve demokrasinin daha ileri bir tarihte uygulanması gerektiğini hissedemeyen ismet paşa'nın iyi niyetli tavrının ne kadar kötüye patladığıda bir gerçek ama bu demirkırat'a yakışmayan bir hareketti.
++++++++
Karar ağır olabilir. Ama herşeyin bir sebebi olduğuda aşikardır. Menderes kendi beyaz devrimini kontrol edemedi ve bir devrim gene uğrunda bir evladını kaybetti...
sebep ne olursa olsun idam insan haklarına aykırı bir cezadır. ülkemizi 50 sene geriye taşıyan bir insana verilen ceza olsa bile. ki halk gözünde kahraman ilan ediliyor böyle bir devlet büyügünü asmak. sebepsiz bir şekilde böyle sakıncaları da var. (bkz: saddam)
onu şak şak alkışlayanların, pohpohlayanların, yanlışlarını görmeyenlerin ya da görecek kabiliyete sahip olmayanların sorumlu olduğu olaydır. şimdi burada ah vah diye zırlayanlarla aynı zihniyette olan o zamanki dedeler, neneler onun önünü demokratik platformda tıkayabilselerdi bu tatsız olay hiç yaşanmayacaktı. üst üste yaptığı hataların ardından tahkikat komisyonunu adı altında yasamanın üzerinde tepeden inme bir organ kurunca türkiye cumhuriyeti fiilen sona erdi ve askeri müdahale gerçekleşti. menderes'in idamı ise bu olayın cinayet olarak nitelenebilecek acı sonucuydu. olan bahtsız başbakana oldu. peki ya yanlışların yılmaz savunucusu çiğ zihniyet eridi mi? asla. yanlışlarına yanlış eklemeye, kör gözlerle yaşayıp bu ülkeye kılavuzluk etmeye devam ediyorlar. yine nerelere gittiğimizi görmüyorlar ya da göremiyorlar. ondan sonra da orda burda bu tür konuları gündeme getirip ahkam kesiyorlar.
edit: Bu arada şunu da düşünmeden edemiyorum. 1959 yılında türk heyetinden 14 kişinin öldüğü londra'daki uçak kazasından menderes'in sağ olarak kurtulmuş olmasının ilahi bir kaynağı olabilir mi acaba? bu tür şeylere kesinlikle inanmasam da ülkemdeki muhafazakar zihniyetin düşünme yöntemini uygulamaya çalışıyorum ve onlara soruyorum. tanrı acaba onun bu kadar kolay kurtulmasına izin vermemiş olabilir mi? asla inanamayacağım ve onaylayamacağım acımasız ve çirkin bir düşünce bu. ama bu tür zehirleri bilincimize akıtanlar da yukarıda bahsettiğim kılavuzlar değil mi?
eger bu sozlukte veya baska yerlerde birileri cikip da adnan menderes'in idamini ve buna yol acan 27 mayis darbesini alkislarsa veya kilif bulmaya calisirsa, ondan sonra ayni cevreler,sahislar deniz, huseyin, yusuf neden asildi, 12 mart ve 12 eylul darbeleri neden oldu, sorularina da cevap bulamaz. sole ki, sen mendersin idamini ve 27 mayis darbesini ilerici-sol darbe diye alkislarsan birileri de cikar deniz'lerin asilmasini,12 mart ve 12 eylul darbelerini, ulkeenin komunizm'e kaymasini engellemek icin yapilan mesru savunma hareketleri diye alkislar. bu arada darbe'yi yapanlar ve bunlarin yapilmasi icin orduyu goreve cagiranlar sag salim hayatta kalip yeni olusan siyasi- ekonomik ortamin rantini yerken olan 17 yasinda'ki erdal'a olur, 1402'liklere olur; ozetle bu ulkeye yazik olur.
Yanlıştır. Ancak Adnan Menderes ve arkadaşlarının hukuku çiğnediği, ülkeyi cephelere böldüğü hatta bu cepheleri her gün radyolarda açıkladığı da bir gerçektir. Bu ihlalleri kendi iktidarı için yapmıştır bir sivil toplum hareketi için değil.
Hiçbir darbe savunulamaz elbette. Yalnız üniversiteleri özerk hale getiren bir darbe ve onun anayasası da bunun tam tersi herzeyi yiyenle karıştırılmamalıdır.
adnan menderes'in asılmasını sağlayanlar, zamanında onu destekleyerek iktidara getiren güçlerdir. kore'ye asker yollattılar, ikili antlaşmalar imzaladılar, toprak sattırdılar ve işleri bitince kullanıp yok ettiler. yani denizler ile bir alakası yoktur. denizler mi ki abd usagi oldu? kore'ye asker yolladılar?
her dönemi kendi koşullarında değerlendirme yetisine sahip olamayan bireyin idrak yollarında tıkamaya neden olan idamdır. insanlık suçu işlenip, bir devletin en üst kademesinde ki lideri asmanın gerekçesi de gayet sağlam olmalıdır. askeri darbecilerin yırtık dondan fırlar gibi, emir komuta zincirini bozup masada ahbap konuşmaları eşliğinde oldu bitti darbe yapmasına ülkenin gençliği alkış tutuyorsa diyecek bir şeyim yok. dönemi yaşamış kimselerin hatıratlarında bu idam lanetleniyorsa, darbenin müsebbipleri bile acaba diye kendi içlerinde kuşku duymuşsa, ülke için yarar mı zarar mı olduğu geçmiş zamanlardan sonra hala tartışılıyorsa, müstehak kelimesi bile bu ülke için hafif kalır.
bunun nedeni adnan menderes'in yanlış yönetimiyle askeri karşısına almasıdır. bunda 6 haziran 1950'de yaptığı inönü'cü paşaların tasfiyesinin önemli bir payı vardır. soner yalçın'ın siz kimi kandırıyorsunuz kitabından alıntıyı okumak için:
Marshall planı ve marshall yardımları ve de tabii ki soğuk savaş bilinmeden ahkam kesilmeyecek konudur.
(bkz: Nazım Hikmet)
Gözlerinizin ikisi de yerinde, Adnan Bey, iki gözünüzle bakarsınız,
iki kurnaz, iki hayın, ve zeytini yağlı iki gözünüzle bakarsınız kürsüden
Meclise kibirli kibirli ve topraklarına çiftliklerinizin ve çek defterinize.
Ellerinizin ikisi de yerinde, Adnan Bey, iki elinizle okşarsınız, iki
tombul, iki ak, vıcık vıcık terli iki elinizle okşarsınız pomadlı
saçlarınızı, dövizlerinizi, ve memelerini metreslerinizin iki
bacağınızın ikisi de yerinde, Adnan Bey, iki bacağınız taşır geniş
kalçalarınızı, iki bacağınızla çıkarsınız huzuruna Eisenhowerin, ve bütün
kaygınız iki bacağınızın arkadan birleştiği yeri halkın tekmesinden korumaktır.
Benim gözlerimin ikisi de yok.
Benim ellerimin ikisi de yok.
Benim bacaklarımın ikisi de yok.
Ben yokum.
Elleriniz itti beni ölüme, vıcık vıcık terli, tombul elleriniz.
Gözleriniz şöyle bir baktı arkamdan ve ben al kan içinde ölürken çığlığımı duymamanız için kaçırdı bacaklarınız sizi arabanıza
bindirip.
Ama ben peşinizdeyim, Adnan Bey, ölüler otomobilden hızlı gider, kör gözlerim, kopuk ellerim, kesik bacaklarımla peşinizdeyim.
Diyetimi istiyorum Adnan Bey, göze göz, ele el, bacağa bacak, diyetimi istiyorum, alacağım da."
imralıdakinin hala idam edilmemesi sorusunu akla getiren eylemdir. adnan menderes gibi bir şahsiyeti idam edip çocuk katili birisini hala yaşatmak hangi akla mantığa uyar yahu. hiç mi vicdan yoktur sizde. birde o soysuzun yandaşları vardır ki asıl idam edilesi kişiler onlardır. nefes almaları bile fazladır onların, ülkeye hiç bir katkısı olmayan, sürekli köstek olan kişilerin göz göre göre yaşatmak hiç bir mantığa uymamaktadır.*
