'Adalet mülkün temelidir' sözü Hz. Ömer'e aittir. Sözün Arapça aslı "El-'adlü esâsü'l-mülk"tür Türkçede 'mülk' kelimesi "Mahkeme kadıya mülk değil" deyiminde olduğu gibi genellikle taşınmaz (gayrimenkul) anlamında kullanılır. Oysa Arapçada devlet, düzen, ülke, egemenlik, iktidar, saltanat anlamlarına da gelir.
Dolayısıyla "Adalet mülkün temelidir" sözüyle kastedilen şey şudur: "Devletin veya düzenin esası adalettir." 'Esas' kelimesi için seçilmiş olan 'temel' de yanlış bir karşılıktır. Bir devletin adalet temelinde kurulmuş olması önemli ama adalet sadece devlet binasının temel kısmında bulunmaz ki! Sözün sahibi olan Hz. Ömer'in anlayışına göre adalet bir devletin temelinde olduğu gibi çatısında da, yani her zerresinde vücut bulmalıdır. Temelinde adalet olup da çatısında zulüm yaşanırsa o binada adaletin varlığından söz edilebilir mi?
atatürk mü söyledi yok hz ömer mi söyledi diyerek tartışmaya yeni bir boyut kazandırmak adına bütün mahkeme salonlarında hakimin arkasındaki duvarda yazılı meşhur sözdür.
esas itibariyle dini eserlerde dünya mülkünü adaletiyle elinde bulunduran hz. süleyman'a dayanmaktadır. söz itibari ile; gözleri ama olan akil'in, gece yarısına kadar süren devlet işlerini halletmekle meşgul olan kardeşi hz ali'nin yanına gelip şahsi görüşmek istemesiyle hz ali'nin beyt ül malın(devletin) mumunu söndürüp kendi mumunu yakarak kardeşiyle görüşmesi itibariyle cereyan eden sözdür. görüşmenin içeriği ise; kör olduğu için hakkına düşen aylıktan, halife kardeşi olmanın avantajını kullanarak fazla aylık istemesi ve hz ali'nin mum alevinde kızdırdığı demiri kardeşi akil'in avcuna sürerek ''sen benden ahiretim için bunu mu istiyorsun'' demesi ve akil'in hatasından geri dönmesi şeklinde geçen bir olayın ürünüdür.
mülk: devletin egemenliği altında bulunan toprakların bütünü, ülke demektir. (bkz: http://tdkterim.gov.tr/bts/)
buna göre manayı gözden geçirmek gerekir.
bir dönem naftalinli türk sinemalarında, hakim amcamızın hemen arkasında times new roman yazı çeşidi ve 80 punto ile yazılı olan, lakin şimdilerde hukukun sadece mülkiyeti ve mülk sahibini koruma aracı olduğunu düşünenler tarafından mülk adaletin temelidir şeklinde değiştirilen söz.
Adalet devletin temelidir diye Atatürk tarafından değiştirilen ve bütün adliye koridorlarına yazılan Hz. Ömer sözüdür. ne olur altına Hz. Ömer yazılsa? ama olmazki bu devlette laiklik denilen birşey var kardeşim.
kavranamamış söz. adalet idarenin temelidir derken adalet iyidir gereklidir kasedilmiyor. adalet devletin temelidir. adalet olmazsa o devlet devlet olmaktan çıkar. halk isyan eder, ve o devlet yıkılmaya mahkumdur. insanları bir arada tutabilmek için adaletin tesisi şarttır. yok efendim adalet ten biz size ne kadar verirsek o kadar alırsınız diyen , ergenekoncu zihniyet gibi düşünürseniz , gün gelir elinizin altından kuş gibi uçar o mülk. ve gerçek sahipleri devletin, sizden hesap sorar. aynen günümüzde olduğu gibi. adalet düzeni türkiyede yeniden düzenlenmeli ve gerçekten devletin bekası için uğraşılmalıdır. yoksa bozuk ve birilerinin maşası olmuş adalet sistemi ile devlet bölünürde parçalanır da yok da olur. daha iyi bir sistem için her daim uğraşılmalıdır. eskimiş kanunlardan başlayarak.
sadece bir devlet dairesi yazısından öteye geçmeyen sözdür.
--spoiler--
Mülkün temeliydi adalet hani
Bizim hak temelde sakli mi yani
Çikartip da versen kim olur mani
Yoksa hirsizlar mi çaldi hakim bey
--spoiler--
hz ali'ye ait harika bir şiirin ilk mısrasıdır efendim. orjinali şöyledir.
el adlü esasül mülk
vezzülmu fesadül mülk
mealen
adalet devletin temelidir
zulüm devletin fesadıdır
(mülk devlet anlamına gelir)
