islam felsefesinde, özellikle de bir şii itikat mezhebi olan mutezile'de savunulan beş temel ilkeden biridir. yazgıcılığa, iyinin de kötünün de tanrı'dan geldiği görüşüne karşı çıkararak, insanın irade özgürlüğüne sahip olduğunu öne süren mutezile'ye göre, insan iyi işleri de, kötü işleri de, kendi özgür iradesiyle seçerek yapar; başka bir deyişle, iyilik de, kötülük de insanın eseri olup, insan varlığı yaptıklarından sorumludur. aksi takdirde, tanrı alnına yazdığı, tanrı öyle istediği için, insanın kötü yaptığını ve yaptığı, fakat elinde olmayan kötülüklerden dolayı, cezalandırıldığını düşünmek, tanrı'nın mutlak adaletini yadsımak olur.
