bunlar analarını da satarlar diyen bir belirsiz gazetenin yazarının en yaşlı üye sıfatıyla meclis başkanlığı yaptığı ülkedir. darbe anayasasına demokratik demek ancak saçmalıktır. o anayasa olsa olsa ucube olur başka da bir şey olmaz mına koyim.
darbe anayasası da olsa, türkiye için hazırlanmış en özgürlükçü anayasadır. hatta şu an hazırlanacak akp anayasasından daha özgürlükçü olacağından eminim.
beşiktaş'a karşı 60'ların futbolu oynandığı düşünüldüğü zaman o dönemlerin pek demokratik olmadığı kanısına varılarak 60 anayasası'nın o demokratik olmadığını söyleyebiliriz.
kötünün iyisi olan anayasadır ve doğrı bir önermedir. Askeri baskılarlar hazırlanmış anayasalarımız vardır bizim. Veya dini faşizmle değiştirildikçe değiştirilen yasalarımız. dediğim gibi. kötünün iyisi. 50 yıl önceki anayasamız en iyisiydi arkadaş var sen düşün gerisini.
genç hukuk öğrencilerini heyecanandıran başlıktır zira her anayasa hocası bu cümleyi kurmadan duramaz, durması mümkün olamazdır.
tanım olarak bu ülke pek tabi ki türkiyedir.
60 anayasasından kastedilenin hangi anayasa olduğunun sorulması gerekir önce.Türk anayasal tarihine baktığımızda 1921, 1924,1961 ve 1982 anayasalarını görmemize rağmen 1960 anayasasına rastlanamayacağı görülecektir. Yorum yapan arkadaşlarının yorumlarının 61 anayasasını kapsadığı anlaşıldığından değerlendirmeyi 61 anayasasına göre yapma zarureti hissettim.
Hangi anayasa daha demokratiktir dediklerinde önce demokratik olma koşuluna ya da demokratik olmanın ne olduğuna bakmamız gerekir. Demokrasi demos kratos kelimelerinin birleşmesinden gelmekte olup kısaca halkın yönetimi demektir.Bu basit tanımdan yola çıktığımızda halkı yönetime katan, halkın yönetimde söz sahibi olmasını sağlayan araçları içeren, bu yola hizmet eden her türlü anayasal düzenlemenin anayasayı demokratikleştireceği gerçektir. bu genel bilgi çerçevesinde anayasalarımıza teker teker bakacak olursak:
1- 1921 anayasası: Anayasa isminde oluşturulmuş bir belge olmasına rağmen ayrıntısız bir çok alanı düzenlemediği gibi henüz halkın yönetime katılması amacıyla yapılan herhangi bir düzenleme içermediğinden keza temel hak ve özgürlüklere de yer vermediğinden bu değerlendirmede dikkate dahi alınmayabilir.Keza hala hukukçular anayasa mıdır değil midir hususunu dahi tartışmaktadır.
2-1924 anayasası:Temel hak ve özgürlüklere ilk kez yer verilmesi sebebi ile halk için bir şeyler yapıldığı düşünülse de hala serbest seçim ,çok partili hayat gibi unsurları taşımadığından en demokratik anayasa denilemeyecektir.
3- 1961 anayasası: Anayasanın oluşturulma süreci incelendiğinde her ne kadar ihtilal sonucu kurucu iktidar tarafından oluşturulan bir anaysa ise de anayasa hazırlanırken kooptasyon dediğimiz farklı meslek gruplarından kişileri biraraya toplayarak onların fikirlerini alarak oluşturulmuş bir temsilciler meclisi olduğundan daha demokratik usülde hazırlandığı söylenebilir(82 anayasasına göre) içeriğine baktığımızda da ilk defa ekonomik ve sosyal hakların kişilere tanındığı, sendika kurma hakkının verildiği,TRT'ye Üniversitelere özerklik verildiği, ailenin korunmasının gündeme geldiği, konut dokunulmazlığının düzenlendiği görüldüğünde kesinlikle daha demokratik olduğu söylenebilir. Ancak uygulamaya gelindiğinde 1961 anayasasındaki aşırı özgürlükçü hakların farklı gruplar tarafından farklı algılanıp farklı uygulanması kaos ortamının doğmasına sebep olduğu ve zorunlu olarak 1971-1974 değişikliklerinin yapıldığı görülecektir.
4- 1982 anayasası: Yine ihtilal sonucu oluşturulan anayasanın oluşum sürecine baktığımızda 1961 anayasının aksine farklı meslek gruplarından fikir alınmamış(çoğunlukçu olamamış) sadece yine çift kanatlı şekilde danışma meclisi ile hareket ederek bir anayasa hazırlanmıştır. bu sebeple oluşturulma aşamasında 1961 anayasanın gerisinde kalmıştır. içeriğine baktığımızda 1961 anayasasında yer alan düzenlemelerin bir çoğunun aynen kaldığı görülecekse de 1974 yılında yaşanan kaos ortamının etkisi ile birçok temel hak ve özgürlüğe sınırlamalar getirildiği, anayasanın daha kazuistik hale büründüğü , sonuç itibari ile demokratik bir çok düzenlemenin uygulanamaz hal aldığı görülecektir.
Tüm bu değerlendirmeler ışığında, Demokratik olmanın sadece anayasaya yazmayla olmayacağı, bunun bilinçli bireylerle hayata geçirileceği gerçeği de dikkate alınarak evet belki en demokratik düzenlemeleri(yeterli olmamakla birlikte diğer anayasalara göre böyledir)içeren anayasa 1961 anayasası ise de uygulamada ne o dönem ne şimdi türkiye henüz demokrasinin gereklerini yerine getiren demokrasi ile yaşayan bir ülke olamamıştır.
geçici bir özgürlükler ortamı sağladığı en azından anayasamızın böyle olduğu gerçek ama bu trajediye giden güzel döşenmiş bir yoldan başka bir şey olmamıştır ilerleyen süreçte. devamı sağlanamıştır. anayasal süreç korunamamıştır.neden böyle olmuştur onu demokrasiyi sindiremeyen geri kafalı siyasetçilere ve ordu millet anlayışının kendisine sormak lazım.
