Küba'lılar 9 Mayıs hizmet kesintisi sırasında ETECSA sunucusuna bağlanmaya çalışıyorlardı, bu arada Havana'daki devlet telekom monopolünde de durum aynı idi. Küba hükümeti durumu ABD ambargosuna bağladı. Hükümeti eleştirenlere göre karşıt seslerin bastırılması için internet hizmetinin bilerek kesiliyordu. Değişmekte olan ABD-Küba ilişkileri kimin haklı olduğunu ortaya serecek.
Geçtiğimiz haftalarda gerçekleşen tarihi anlaşmada, iki ülke arasında onlarca yıl süren diplomatik sessizlik bozuldu ve ada ülkesinde dijital bir devrim yaşanabileceği fikrini uyandırdı.
Beyaz Saray'a göre, Küba'lıların yalnızca yüzde 5'inin açık internete erişimi var, bu sayı Kuzey Kore ile karşılaştırılabilir. Anlaşma gerçekleştiğinde bu, çok hızlı değişecek bir sürece dönüşebilir.
Durum Kontrolü
Maribel Fonseca, Miramar, Küba'da bir öğretmen olarak internet'i hiç görmediğini belirtiyor. Maddi durumu daha iyi olan bazı öğrencilerinin internet erişimi olduğundan bahsediyor.
"Çalıştığım okul askeri kişilerin, yabancıların ve memleketteki en üst seviyedeki insanların çocuklarının okuduğu bir yer" derken kullanılan telefon bağlantısı çok kötü ve çok pahalı idi. "interneti kullanıyorlar. Alışveriş yapıyorlar ve görmediğim şeyleri görüyorlar" diyor. En çok görmek istediği kişi ABD'de yaşayan kızkardeşi ve birbirlerini 10 yıldan fazla bir süredir görmüyorlar. Kızkardeşim ile video görüşmesi yapma hayali onu heyecanlandırıyor.
"Evde internet bağlantısı olsa idi kız kardeşimle her gün konuşurdum. Onun hayatında bir dakikayı bile görmeden geçirmek istemezdim. Onu çok seviyorum" diyor.
Aidil Oscariz, Miami'de yaşayan bir Küba'lı olarak eve gelen öğrencilerin son araştırma makaleleri için onun gibi yurt dışındaki kişileri sorduğunu, ve Küba hakkındaki haberleri almak istediğini anlatıyor. Devlet elindeki medya suç ve bozulmuşluk konusunda güvenilir şeyler yapmıyor ve karanlık kaynaklardan havadisler öğreniliyor.
Oscariz şöyle diyor: "Oradaki aile üyelerinden önce ben bazen buradan neler olduğunu öğrenebiliyorum".
Hükümet Etkisi
Küba'nın tek telekomünikasyon şirketi olan ETECSA, hükümet tarafından kontrol ediliyor. Bu hafta duyurulan haber bu monopolün sonunu getirebilir ve serbest piyasa rekabeti ile gelişimini beraberinde getirebilir. ABD Dışişleri Bakanlığı'nda teknik konularda kıdemli danışman olarak çalışan Alec Ross, "Castro'ların bir bilgi devrimine hazır olup olmadıklarını bilmiyorum" diyor. "Ancak onlar bir çift yaşlı adam. Er ya da geç ölecekler. Sanıyorum bir şeyler koparmaya çalışıyorlar".
Ross, şimdi Columbia Üniversitesinin Uluslararası ve Toplumsal ilişkiler bölümünde ziyaretçi uzman olarak bulunuyor ve Küba'nın hemen bant genişliğini yükseltemeyeceğini bildiriyor. Hükümetin ücretlendirme prosesine başlaması gerekiyor. Mobil operatörler (muhtemelen dış sermaye ile) kiralama hizmetleri alacaklar ve ağ sistemleri inşa edecekler ve sermaye olarak yüz milyonlarca dolar koyacaklar. Bu birinci adım olacak.
"ikinci adım da Küba'lıların gerçekten internet bağlantılarını kullanıp kullanmayacağını ve serbest ifade özgürlüğüne izin verilip verilmeyeceğini belirleyip görmemiz lazım. Yoksa internet iran'da olduğu gibi midir?"
Bu güncel bir sorun ilginç olmakla beraber, çevremizle biraz da ilintili gözüküyor. Ross'a göre çok sayıda ülkede hükümet kontrolü çevrimiçi görüşme üzerinde tüyler ürpertici bir müdahalede bulunuyor. Ancak Arap Baharı boyunca görüldüğü üzere, bir kablosuz sinyali orada ise, vatandaşlar onu kullanacaktır.
ABD Teknoloji Şirketlerinin Rolü
Google, Facebook ve CISCO gibi ABD teknoloji şirketleri ticari politikaların nasıl şekillendiğini izliyor.
Kenth Engo-Monsen, Telenor isimli Avrupa telekom çalışanı olup bu şirketlerin internet'i ücretsiz tutmakta büyük bir rolü olabileceğini söylüyor. Bir hükümet gizli bir gözetleme anlaşması isterse ve bu olduğu zaman, bunlara "hayır" cevabı verilebilecektir diyor.
Engo-Monsen, "bir mobil operatörün parçası olmak bu değil, çünkü müşterilerinizle ilişkiniz var ve bu da bir güven üzerinde şekilleniyor" diyor.
Engo-Monsen, Küba için mutlu olduğunu söylüyor ve sebebini de internet'in bir insan hakkı olması ile açıklıyor.
Jana'da çalışan bir mobil teknoloji analisti olan Nathan Eagle, Küba telekom anlaşmasını almak için bir çok şirketin şiddetle mücadele ettiğini söylüyor ve bunun Küba'lılara yardımcı olacağını düşünüyor.
"Üçüncü kişilere ait mobil taşıyıcıları girmeye başladığı zaman, tarife planları getirmeye başlayacaklar ve iletişimi yarışabilir fiyatlara getirecekler", böylece ortalama bir Küba'lının bu hizmetleri satın alması mümkün olacak.
