savaşı anlatan resimler içerisinde kompozisyon olarak bir ekol olan goya resmi. birçok savaş resmi hatta picasso'nun meşhur guernicasın de bile bu resmin etkisi vardır. üst giride anlatılan hikayesi nedeni ile ispanyol milliyetçiliği için önemli bir sanat eseridir.
resmin ana figürü hiç şüphesiz beyaz gömlekli figürdür. bu figür resmin geneline baktığımızda özellikle boyut itibari ile orantısız görünür. bacaklarının üstüne oturmasına rağmen boyut itibari ile ayaktaki askerler kadardır. işte bu belki de en azından bana göre ölümün yüceltilmesidir. (bkz: viva la muerte) aynı figürün açık olan sağ elinde dikkatli bakılırsa bir yara izi göze çarpar ve bu figür çaprazlama bir şekilde resme yerleştirilmiştir. işte bu adam aynı zamanda çarmıha gerilen isa'dır.
resim o gece hakkında da bize bilgi vermektedir. mesela figürlerin hepsi ince kıyafetlerledir. çünkü isyanın çıktığı bir önceki gün, yani 2 mayıs günü hava oldukça sıcaktı. bu resimde ise kimi figürlerin üşüdüğünü net bir şekilde görüyoruz. infazın gerçeklştiği gecenin soğuk bir gece olduğunu anlıyoruz buradan.
askerlere de bakmak lazım bir de. hiçbirinin yüzü gözükmez ve biraz sonra ateş edecek olan bu askerler başlarını öne eğmişlerdir. o an sadece yapmak zorunda kaldıkları pis işi yapmak için odaklanmışlardır, başka birşey düşünmüyorlardır. duygu yoktur. adeta birer robotturlar bu resimde askerler.
bir rivayete öre goya bu sahneye evinin penceresinden bizzat tanık olmuş ve tabloya hemen o gece başlamıştır. lakin bu pek inandırıcı değildir.
Eser iki grup insanın üstünde yoğunlaşır. ilk grup, ateş etmeye hazırlanan idam mangası iken, manganın karşısında ise dağılmış bir şekilde duran esirler vardır. infazcılar ve kurbanlar dar bir alanda nezaketsiz bir şekilde birbirlerinin yüzüne bakmaktadırlar.
