--spoiler--
1960 ihtilali olmasaydı 1961 yılında seçim olacaktı. demokrat parti de o zaman iktidarı kaybedekti. çünkü chp ile demokrat parti arasında oy farkı bugünkü gibi 30 puanlık değlidi. 2-3 puan fark vardı. sistem çoğunluk sistemi olduğu için bir ilde bir oy fazla alan bütün milletvekillerini alıyordu."
--spoiler-- nihat ergün
1 başbakan, 2 bakan idam edilmesine rağmen bazı orosbuçocuklarının devrim olarak gördüğü darbe.
utanç hala devam ediyor.
devletin üst düzey yetkililerin faşiştce tutuklanma konusuna bile değinmiyorum.
sırf chp ye oy vermedi diye halka "bidon kafalı" diyen orosbu çocuklarının devrim dediği darbe.
not: hiçbir partiyi tutmuyorum.
dp hükümetinin yanlışlıkları kabul edilebilir ama darbenin arkasında başka sebepler var.
kore'ye amerika yanında asker gönderen,
türkiye'yi 1952'de nato ittifakı içine sokan demokrat parti yetkilileri,
kıbrıs'tan bütünüyle vazgeçmeyip, sanayileşmek için krediyi
gerekirse sovyetlerden bile almayı düşündüklerinde, nato askeri
darbesi ile siyasetten tasfiye edildiler. karşı gelmenin bedelini
başbakan adnan menderes, dışişleri bakanı fatin rüştü zorlu ve
maliye bakanı hasan polatkan idam edilerek canlarıyla ödediler.
darbecilerden orhan kabibay, darbeye karar vermek için toplandıkları
18 mayıs 1960'ta, subay arkadaşlarına şu uyarıyı önemle yapmak
gereğini duymuştu: "nehru'nun ziyaretinden sonra menderes ayın
26'sında atina'ya gidecek. ihtilali, behemahal menderes burada iken
yapmalıyız. zira o atina'da iken bir teşebbüste bulunursak,
amerika'ya başvurup ikili anlaşmayı harekete geçirebilir ve amerika
müdahalede bulunmayı kabul ederse, üçüncü cihan harbine bile
sebep olabiliriz. bu nedenle ihtilalin 20 ile 27'si arası yapılması
şarttır".
kaynak: erol mütemciler-komplo teorileri
29 Ekim 1923 tarihinde bizzat Atatürk tarafından kurulan ilk Türkiye Cumhuriyeti'nin darbe ile getirilen sonu olan tarih. 12 Eylül 1980 ile birlikte biraz şekil değiştirmişse de kemalist jaboken vesayetin taş gibi yerinde durması nedeniyle o günden bu yana 2. Türkiye Cumhuriyeti yürürlüktedir.
darbeden önce ismet inönü'den umduğunu bulamayan cuntacılar büyük bir riske girerek savunma bakanı şemi ergin'e darbe liderliği teklif etmişlerdir. şemi ergin cuntayla ilgisi olan 9 subayı tutuklatmıştır. bunların arasında biri emekli 3 albay, 1 yarbay, 4 binbaşı, 1 yüzbaşı vardı.
bugün akp'ye darbe yapılmış olsa idi; "danıştay üyelerini öldürten, muhalefet gazetesi cumhuriyet'e bomba attıran, alevileri sabun yapan "demokrat" partiye karşı yapılmış darbe" denilerek yapanların ideolojik soylarınca savunulacaktı. 27 mayıs darbesi öylemi halbuki. ah o demokrat parti yok mu demokrat parti, solcuları kaynar kazanlara atıyordu.
darbenin ilk girişimleri 1950 seçimlerinden kısa bir süre başlamıştır.
chp nin yenilgisi kesinleşmesiyle 4 üst rütbeli komutan çankayaya çıkarak cumhurbaşkanı ismet inönüye seçimin iptali için darbe yapmayı önerdiler.bu heyetin başında genelkurmay başkanı nafiz gürman vardı. inönü yapılan darbe teklifini red etmiştir.
kaynak: dünden yarına-cuntalar ve türkiye
tamam lan emir komuta zinciri içerisinde yapılmış olsaydı atatürkçülüğü laikliği kullanıp darbe yaptılar derdim ancak bu sözde aydın liboş yazarların anlamadıkları şeyler var.darbeden önce ülkedeki tüm okumuş aydın üniversiteli doktor hakim savcı öğretmen artık nekadar mantıklı düşünebilen insan varsa hergün meydanlara çıkmakta hükümet aleyhinde sloganlar atıp dövizler kaldırmaktadırlar.tabikide demokrat parti bütün bu demokratik kitle eylemlerini en faşist ve gerici müdahelelerle engellemeye bastırmaya çalışmış üstüne üstük darbeden önce tahkikat komisyonu kurmuştur.27 mayıs 12 mart ve 12 eylül aralarında dağlar kadar fark olan askeri müdahelelerdir.12 eylül müdahelesinin sebeplerine ve bu sebeplere dayanarak fiiliyata geçirmiş olduğu eylemlere bakarak önceki tüm askeri müdaheleleri aynı bok sanıp sonuçlarınıda 12 eylül gibi sanmak ve buna göre hareket etmek büyük beyinsizliktir.12 eylülde 52 kişi idam edilmiş yüzlerce kişi hapishanelerde ölmüştür buna karşılık 27 mayıs 3 kişinin ölümüyle sonuçlanırken 1948 çekoslovakya anayasasıyla birlikte dünyanın en demokratik 2 anayasasından biri olmuştur.
tarihimize leke olarak düşen gün. milletin karar verme yetisine taş koyan bir grup askerin bir kaç kelle vuralımda milleti adam edelim la diyerek insanları öldürdükleri gün.
"cemal süreya, mülkiye'ye girdiği yıllarda umutla karşıladığı demokrat parti iktidarını, asteğmen olarak öfkeyle uğurlar.
türkiye 27 mayıs ihtilaline doğru giderken, ardında karanlık bir tablo bırakıyor. işten atmalar, tutuklamalar, yasaklamalar, rejimin son günleri. mitingler, gösteriler, grevler polis zoruyla engelleniyor. sendikaların kapısına kilit vurulmuş. iktidara karşı tepki giderek daha geniş kesimlere yayılıyor. cemal süreya'da bir grup arkadaşıyla birlikte bu politik ortamın etkisinde.
'kahrolsun diktatörler
bu dünya size kalır mı'
sloganıyla meydanları dolduran gençliğin coşkusu, 28 nisan günü turan emeksiz'in polis kurşunuyla şehit olması, bu genç subayları da heyecanlandırır: turgut erdem, öztin akgüç, ismail aydın hakkıoğlu, cemal süreya, altan öymen ve cafer canlı.
555k şifresiyle randevu verilir. 5 inci ayın 5 inci günü saat 5'te kızılay'da buluşulacaklar.
"karar verdik; kızılay'da hep beraber yürüyecek, yürürken de osman paşa marşını ıslıkla söyleyeceğiz.
o gün. 5 mayıs günü, saat 5'te, kızılay'da, küçük bir olayın nasıl büyüyebildiğini, taşıran bir damla olabildiğini gördüm.
birkaç görüntü var ki hiç gözümden gitmez.
büyük sinema'nın önündeyiz. müzisyenimizin işmarıyla marşı ıslıkla söyleyerek geniş kol yürümeye başlar başlamaz caddeyi dolduran kalabalıkta bir dalgalanma oldu. karşılıklı gidip gelen topluluklar, tek tek kişiler, bizim yürüyüş yönümüze (kavaklıdere) katıldılar. bizden uzun boylu bir gencin sıçrayarak (ne sıçrama!) büyük sinema'nın kapısının üstüne asılmış zeki müren konseri bez afişini yırttığı görüldü.
arkadaşlarımızdan biri (yıllar sonra bakan oldu) olayın daha başında yok oldu. geri kalan altı kişi yürüyoruz. o ara, kısa şiirleriyle de kendinden söz ettiren genç bir öykücü arkadaş bizim gruba yaklaştı. benden beş lira borç istiyor. bende yoksa arkadaşlarımdan isteyebilirmişim. unutamam.
birden nasıl oldu, bir ses mi geldi, başlarımızı geriye çevirdik. caddenin karşı kıyısında, ankara sineması'nın hizasında koyu renk giysileriyle, geçit resmi düzeninde ilerleyen bir grup insan: menderes ve bakanları... caddenin o kısmı onlar için açılmıştı. kızılay binasının önünde menderes'i tartakladılar. çok yakındaydım. inanılmaz bir şeydi. iki genç bakanın yakasına yapışmıştı." (782. gün)
cemal süreya bu eylem sırasında milli savunma bakanlığı arge bakanlığı'nda yedeksubay. kuruluşun bütçe çalışmalarına yardım etmekle görevli.
555k şiiri bu olaydan iki gün sonra şon şeklini alır. bir aylık bir geçmişi var.
dikkat edilirse şiirde doğrudan olay değil, 27 mayıs'ın hemen öncesindeki ağır havaya karşı bütün bir halkça karşı çıkış anlatılır.
"bir başka günlerdi... birbirini tanımayan iki kişi sokakta karşılaşsa, oracıkta durum değerlendirmesi yapıyor; general, yedek teğmene içini döküyordu. karşı gösteriler yapan ayrı bir gençlik de yoktu. özellikle ankara'da, herkes bir bütün halinde birleşmiş gibiydi.
küçük bir olayın toplumsal planda kökü varsa, birden nasıl büyüyebileceğini gördüm o gün."
