General Liman von Sanders, Çanakkale'deki ordumuzun Alman komutanı. Düşmanın Conkbayırı mevkiine çıkarma yapacağına ihtimal vermiyor.
Yarbay Mustafa Kemal, ordu yedeği olarak tutulan 19. Tümenin komutanı.. Düşmanın asıl kuvvetini Conkbayırı'na çıkaracağını, böylece arkadan Çanakkale boğazına sarkarak Seddülbahiri savunan kuvvetlerimizi kuşatacağını düşünüyor. Komutan Liman von Sanders düşmanın planı konusunda ikna olmadığı için Çanakkale, Bigalı köyü doğusu, Değirmenlik Mevkii'ndeki karargahında bekletiliyor.
Sabah çok erken vakitte çıkarmanın başladığı haberi geliyor. Mustafa Kemal, düşmanın Conkbayırı'na da çıkacağından emin. Emir beklemeye vakit yok. 19. Tümenin 57. Alayını alıyor; sarp arazide, derin vadilerden geçirerek Conkbayırı'na yakın Kocaçimen mevkiine getiriyor. 57. Alay dinlenmeye çekiliyor. Varış, saat sabah 9.30...
Yanına bir kaç asker alarak, Conkbayırı'na gidiyor. Düşman, tahmin ettiği gibi Conkbayırı'na çıkarmaya başlamış. Öncü düşman birliği 261 rakımlı tepeye tırmanıyor. Düşman, kendisine, 57. Alaydan daha yakın mesafede. Devam etseler hakim tepeleri ele geçirecekler. Oradan Boğaz'a ulaşıp Kilitbahir'e ve Seddülbahir'e arkadan saldıracaklar. Sadece Çanakkale'nin değil, istanbul'un düşmesi an meselesi.
Görüyor ki, gözetleme bölüğümüz geri çekiliyor. Önlerini kesiyor, esas duruş emrediyor.
Soruyor:
Niye çekiliyorsunuz?
Cevap:
Cephanemiz bitti.
Emrediyor:
Düşmandan kaçılmaz. Cephaneniz yoksa, süngünüz var. Süngü tak! Yere yat!
Bölük yere yatınca, düşman birliği de yere yatıyor.
Emir subayını, 57. Alayı getirmesi emrini vererek geri salıyor.
Yıllar sonra hatıralarında şöyle anlatıyor o anı:
"Erler yatınca, düşman da yere yattı. Kazandığımız an, bu andır."
Cephanesiz kalmış erler, düşmanın öncü birliğini oyalarken, 57. Alayın öncüleri yetişiyor.
Mustafa Kemal, düşmanın asıl kuvvetini yığdığı Conkbayırı'nı tek başına savunmak zorunda kalan 57. Alayın kahraman askerlerine tarihi emrini veriyor:
"Ben size taarruzu emretmiyorum. Ben size ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar gelecektir.”
25 ve 26 Nisan 1915'te, 57. Alay bu tarihi emrin gereğini yapıyor. Düşmanın asıl kuvvetini çıkardığı Conkbayırı'nda tek başına destan yazıyor. Tüm askerleri şehit düşüyor ama kendinden sayıca çok fazla ve çok iyi teçhizatlı düşmanı olduğu yere mıhlıyor. Bu sırada, yedek kuvvet olarak tutulan 19. Tümenin intikali sağlanıyor.
Mustafa Kemal Atatürk'ü, 57. Alayın kahramanlarını ve tüm Çanakkale şehitlerimizi minnet ve şükranla anıyoruz.
TÜRK MiLLETi'NiN DESTANLARININ BiRiSiNiN DAHA BAŞLADIĞI TARiHTiR.
BiR KEZ DAHA DÜŞMANA BU TOPRAKLARIN KOLAY LOKMA OLMADIĞININ GÖSTERiLDiĞi, GiDiPTE DÖNMEYENLERiN, DÖNMEYECEĞiNi BiLEREK ÖLÜMÜN AĞZINA GÜLEREK GiDENLERiN KAHRAMANLIĞININ TARiHiDiR BU TARiH.
kara savaşlarının başladığı tarih.
conkbayırı, arı burnu, anafartalar....
57. alayın destan yazdığı savaş.
binlerce, yüzbinlerce gencimizi şehit verdiğimiz
ve çanakkale geçilmez mottosunu o ingilize, fransıza öğrettiğimiz; hatta kafalarına kazıdığımız savaş.
çanakkale savaşının 2. safhasının yani denizden destekli kara harekatının başladığı tarih.bu nedenle yeni zelanda ve avustralyalılar her yıl 25 nisanda çanakkale savaşlarında hayatlarını kaybeden atalarını anarlar. anzak koyunda da bir tören icra edilir.
