19. yy da Çarlık Rusyası tarafından Çerkeslere karşı yapılan ve neredeyse unutulmuş 19. yy'ın en büyük soykırımıdır. Çarın emri ile yaklaşık 1,5 mliyon Çerkes öldürüldü, 1,5 milyon Çerkes ve müslüman nüfusun çoğu başta Osmanlı topraklarına olmak üzere sürüdü. Bu Çerkeslerin (ulusun) %90'ını etkin bir şekilde yok etti. Çok daha fazla Çerkes o zaman bağımsızlığını yeni kazanmış olan başta Sırbistan ve Bulgaristan gibi Balkan ülkelerinde izlenen politikalar doğrultusunda öldürüldü.
Unutmayın ve unutturmayın.
Çerkes soykırımı, sürgünü değil, bizzat soykırım ibaresi olarak ifade edilmiştir. Dünyanın en büyük soykırım gören halklar sıralamasında 4. sırada yer almaktadır.
Aslında dünya Çerkes soykırımını biliyor ve dünya bu soykırımdan haberdar, ama bunu dile getirmek işlerine ve çıkarlarına gelmiyor.
Kuzey Kafkasya halkalarından Adige, Kabardey, Abhazlar ve Karaçay Malkar lar nüfuslarının yaklaşık %90 ını bu süreçte kaybetmiş ve 1825 ten 1864 e kadar geçen süreçte çok önemli bir direniş gösterilmiştir.
21 Mayıs 1864 ile başlayan sürgün sureci, 1944 senesinde bütün Karaçay Halkının sürgünü ile resmi olarak tamamlanmıştır.
Topraklarını ele geçirmeye çalışan rusların kanlı soykırım eylemlerinden sağ çıkmayı başaran çerkeslerin vatanlarından sürgün edildiği tarih. Çerkesler için hüzün, rusların politikasını destekleyen veya yaptıklarına göz yumanlar için utanç günüdür.
kafkas halklarının en acı günü. göç yollarında ölen insan sayısı sağ kalanlardan fazladır. "kafkas dağlarında birer yoncaydı atalarımız orakla tırpanla biçtiler onları, bilemediler daha gür çıkacaklarını."
'Gemide küçük bir oğlan çocuğu dışında kimsesi kalmamış dul bir kadın vardı. Bebek hastaydı ve annesinin kendisini sımsıkı saran kolları arasında can vermişti. Çevresindekiler çocuğun öldüğünü anlamış, ancak annesini üzmemek için susmayı uygun bulmuşlardı. Günler geçmiş, bebeğin ölüsü iyice kokmaya başlamıştı. Gemiciler bu kokunun kaynağını araştırırken zavallı kadınla karşılaştılar. Hiç beklemeden annesinin kucağından söküp aldıkları ölü bebeği denize fırlattılar. Kadın bir an bebeğinin ardından baktı, sonra izleyenlerin şaşkın bakışları arasında kendini denize attı..'
tanım: 21 Mayıs,Bir avuç toprağı dahi bulunmadan kendilerine Karadeniz'in engin sularını mezarlık edinen bir halkın dramıdır.
20 mayıs 2008 salı akşamı 20:00 da Konak Kültürevi Beşevler/Bursa adresinde anma programı düzenlenecektir,ücretsizdir.ilgilenen arkadaşların özel mesaj atmaları yeterlidir.
rusların kafkasya yı ele geçirmek amacıyla başlattığı yok etme politikasının yöntemlerinden birinin olduğu zalim göç olayıdır. göç ederken yolda ölenlerin sayıları yolda açlıktan ölenlerin sayısı 500.000 civarını bulmuştur.
o zamanlarda kafkasyada süren savaş haliyle ilgili söylenenlerden biri.
Kont Lev Tolstoy:
“Köylere gece karanlığında dalıvermek adet haline gelmişti. Gece karanlığının örtüsü altında Rus askerlerinin,ikişer üçer evlere girmesini izleyen dehşet sahneleri öylesineydi ki, bunları hiçbir rapor görevlisi aktarmaya cesaret edemezdi...”
tarih sayfalarına şuna benzer çok sayıda acı notlar ekleyen sürgünün başlangıç tarihi:
'...açlık ve hastalık had safhada. trabzon'a gelen 100.000 kiş 70.000 kişiye indi. günlük ölü sayısı 500 kişidir. trabzon'da bu sayı 400. gerede kampında 300 kişi, akçakale ve sarıdere'de günlük ölüm sayısı 120-150 kişi arasıdır...'
kah çocuklar öldü anne kucağında kah anneler, kucağında çocuğuyla. sayısız 'ğıbze' (ağıt) yazıldı, söylendi. allah hiç bir millete böyle bir acı yaşatmasın..
Büyük kafkasya göçünün başladığı tarih. Cennet vatanlarını gözleri yaşlı bırakıp sürgüne giden insanların en acı günü. Göç sırasında insanların yarıya yakını yollarda ölmüştür. 21 mayıs Bu nedenle geride kalanların torunlarının bu göç sırasında hayatlarını kaybeden atalarını andığı, onların yaşadığı acı dolu günleri yüreklerinde tekrar yaşattığı gündür.
