insanların birbirilerine şiir armağan ettiği, yerin göğün şiir dolduğu gündür. **
ey nevruz ayağına ortaya çıkıp çeşitli amaçlar için şov yapan arkadaşlar!
bırakın kavgayı, küskünlüğü, dargınlığı...
şiire sarılın. iç sesinize tercüman olsun hoş mısralar.
sessizce kutlanan ve aramızdan her gün gibi ayrılıp giden 21 mart dünya şiir günü geleneksel olarak bir çok edebiyyat fakültelerinde kutlanmakla beraber sivil kuruluşlarında katılımıyla çeşitli etkinliklerle düzenlenen bir gün.
şiir üzerine çeşitli varyasyonlar da yapılan konuşmaların boy gösterdiği bu günle alakalı.
nacizane düşüncelerim olan şunları belirtmek isterim:
efendim, bu sene gündem şiirin medyatikleşmesiydi.
buna karşı olanların savını iletecek olursak: şiirin medyatikleşmesiyle gidilen gidişatın şiirin metaya dönüşmesi ve kapitalizm veya diğer sert söylemiyle emperyalizm destekçisi veya maynunu olaçağını savunusuyla bu tür medyatikleşmeye karşı çıkanlar şiirin ana hatlarının karşı durma,sitem, reddiyetçilik olduğunu hatta pozitivist aşk şiirlerinde bile bir tür sitem olduğunu düşündüklerini söylemektedirler. haklıdırlar da. hatta medyatikleşen (klip çekilen şiirler, sabah sabah seda sayanda söylenen şiirler) şiirleri şiirden saymadıklarını da ifade etmekdedirler.
fakat bu düşünceyle şiiri bir anlamda sadece kendi bakış açılarıyla tarif etmektedirler.
bu savı hararetle savunanlar objektif olarak ele alırsak kendi düşüncesi dışında ki şiirleri kesinlikle kabul etmiyorlar.
fakat öncelikle kendi bilinçaltı düşüncesini dışa vurumundan herkesin topyekun karşı çıkacağını bir yollu deniyorlar.
şiirin medyatikleşme veya medya maymunu olma sorunu.
oh ne ala, ortak düşünce bu.
fakat esas sorunsa bundan sonra başlıyor. kendi düşüncesi neyse onu empoze etme adına ( bu arada empoze eden illa 'solcu' olucak değil pekala 'dinci' olması da pek muhtemel ve gerçekci) artık sana istediğini kanalize eder.
kısaca bu kanalize etmenin neler olduğunu açıklarsak: şiirin anarşizm olduğunu, reddiyetçilik olduğunu düşüncesinin kanalize edilmesiyle başlar da daha sonra kıvama gelince en olmadık düşünceleri empoze edilmesiyle devam edilir. öyle bir kıvama gelirsin ki şiiri sadece prostesto gösterilerinde okunan slogan zanedersin.
veya diğer açıdan söylecek olursak gerçek şiirin aşk şiiri olduğunu veya çile şiiri olduğunu bu sebeple en büyük aşkın yaradan aşkı olduğunu düşüncesiyle başlayan güzel bir rüya. hatta şiir konusunda empoze edilecek en güzel rüya bu kısımdır. fakat işte bu andan sonra tehlike başlıyor. yaradan aşkıyla yazılan şiirlere gıdım gıdım sana empoze edilmek istenen düşünceyle alakalı birşeyler eklenir. önce düşünceden birşeyler eklenir. daha sonra bir kaç kişinin simgeleme usuluyle kendisi eklenir bu şiirlere. sense kapılı vermişsin şiirin güzelliğine. sevmeye başlarsın düşünceni ve daha sonra o simgelenen şahısları.
işte objektif olarak daha sıralayacağım bir kaç empoze yöntemi olmasına rağmen türkiye için en klasik iki kutup açısından küçük değerlendirme yaptım.
fakat bir çok kişi ilk bakışta bu yukarda saydıklarıma karşı çıkar. sebebiyse kendisininde kültür niyetliliği sebebiyle veya doğuştan bir blokta yer alması sebebiyle bu yazdıklarımı kendine en hafif haliyle hakaret sayar. bunu da pek tabii karşılakmaktayım.
şiirin esasında ne olduğu konusun da açıklama yapmadan önce şunu belirtmek istiyorum:
düşünür ( bu kelimenin içi aydın, yazar, şair, aklı selim insan v.s kelimelerle doldurula bilir) perger gibi olmaldırı. bir ayağı kendi toplumun da bir ayağı da dışardadır. *
evet, netice itibariyle kendinizden ayrılmanızı isteyen yok, hatta iki saattir empoze edilmeye karşı çıkma anlamında yazdığım bunca yazıdan sonra hiç niyetim yok. fakat bir de bu açı da var anlamında düşünmenizi istedim.
şiirse esas olarak şairin kendisinden ayrılmayan bir düşüncedir. şairse kendi toplumundan, kendi düşünce biçiminden ayrılamayan veya ayrılan düşünürdür. işte bütün bunlarla şair neyse şiir de odur. kimse nazım hikmet ran dan yağmur şiirini yazmasını beklemeyeceği gibi. kimse yunus emre den charles bukowski nin yazdığı kadınlar şiirini yazmasını bekleyemez.
peki şiir şair tam bağlantılıysa. 'okur kim o zaman?' sorusuna şu bağlamda cevap verelim. okurda şairin kültür niyetliliği ile bağlı olduğu toplumun bir ferdidir. yani kimse okul önlerinde deli gibi sosyalizm narası atan gençden medinenin gülü şiirini beyenmesini bekleyemez. veya kimse muhabbet fedailerinden yusuf hayaloğlunun biz üç kişiydik şirinden hazetmesini bekleyemez.
işte tek eksende açıklarsak. şiir şairin düşüncesinden, şairin düşüncesi toplumdan, okursa toplumdan gelir. yani herkes dinlemek istediği masalı dinler.
madem ki empoze etmek ve şiirin esas anlamıyla alakalı bir kaç cümle ettik o zaman bu bağlamda dünya şiir günüyle alakalı son olarak şunu belirtmekte yarar var.
herkese birşeyler ancak onun istediği kadar empoze ediliyor (aklı başında olanları diyorum) ve herkes aslında kendininden olan şiirleri okuyor. bu sebeple birileri karşı çıksa da medyatikleşen şiirler de şiir. sloganların baş ucu kitabı olan şiirler de şiir. en kuytu gönül sohbetlerin de edilen şiirler de şiir. rakı sofrasında edilenlerde şiir.
bugün o gündür. şiirlerde; acıyı,aşkı,hüznü,mutluluğu,kaybetme duygusunu en derinden yaşayanların''dünya şiir günü''kutlu olsun.şiirsiz ömrümüz geçmesin inşallah..
nevruziye adetidir. milattan evvel 8 yüzyıl önce atalarımızın yaptığıdır. sadece ikram ve ziyafet yapılmaz; nevruziye de edilirdi.
bir kaç örnek vermek gerekirse;
Sultan Nevrûz günü canlar uyanır,
Hâl ehli olanlar nura boyanır,
Muhip olan bu gün ceme dolanır,
Himmeti erince Nevruz Sultan'ın
Aşık olan canlar bu gün gelürler,
Sultan Nevrûz günü birlik olurlar
Hallâk-ı cihandan ziya alurlar,
Himmeti erince Nevruz Sultan'ın
(bkz: Pir Sultan Abdal)
Turan üzük bolsa Özbekistan köz,
Uning tarifiga yoqtur boşqa söz,
Türki millatlarning içinde feruz,
Hürlük timsolining özısan Navröz!
Her insan taqdırga şökrana aylab,
Sening gelişngni kutlar ataylab,
Bağrığa oladı seni avaylab,
Oşıgning sen sevgan qızısan Navröz!
(bkz: Nur Ali Kabul)
Gülistân ehline bugün irür hem 'ıyd ü hem nev-rûz
Olar gül saçdılar men hem kitürdüm hoş bu halvanı
(bkz: Sekkaki)
''Şairin içinde bir gurbet vardır, devamlı... Şiir gözetiminde biz hep o gurbete gideriz. Şiir bir nevi ağarmadır, bir nevi beyazlaşma, yani gece karanlıksa bari geceliğimiz beyaz olsun deriz, isteriz. Şiire ben böyle bir teselli gözüyle bakarım. Şiir bir kelime yatırımıdır, bir anılar toplamıdır. Bir dili mümkün olduğu kadar enine boyuna değerlendirme çabasıdır.'' Behçet Necatigil.
güncel, medyaya rant sağlayacak binbir çeşit olay arasında değinilmesine gerek olmayan gündür. hani şiire önem vermiyoruz gününde bari biraz değinsek olmaz. şiir günü neymiş şiir öyle popüler şekilde kendini hissettirmemeli.
e soruyorum o zaman; herşeyimiz medya ve popüler kültürken, şiire televizyonda, internette değil de nerede değineceğiz?
popüler kültür, güncel olaylar derken o kadar az şeyi umursuyoruz ki halkça. bugün de işte o eriyen kaybolan günlerden biri.
şiiri seven şairleri profil fotolarımız yapan bizler bu günün nevruz olduğunu biliriz.
gece gündüzün eşitlendiği gün olduğunu biliriz
ama şiir günü olduğunu bilmeyiz.
bugün dünya şiir günü.
tek derdimizin şiir gününü unutmak olduğu güzel geleceklere kavuşuruz umarım.
ilk kez 1999 yılında UNESCO tarafından ilan edilen ve dünya çapında kutlanan Dünya Şiir Günü‘nün amacı “farkındalık yaratmak ve ulusal, evrensel, bölgesel şiir hareketlerine taze bir enerji sağlamak” olarak nitelendiriliyor.
Bu güzel güne hoş bir parça çok yerinde olacak
...
Sevdiğin kadar sevileceksin.
Güneşin doğuşundadır doğanın sana verdiği değer
Ve karşındakine değer verdiğin kadar insansın
Bir gün yalan söyleyeceksen eğer
Bırak karşındaki sana güvendiği kadar inansın.
Ay ışığındadır sevgiliye duyulan hasret
Ve sevgiline hasret kaldığın kadar ona yakınsın
Unutma yağmurun yağdığı kadar ıslaksın
Güneşin seni ısıttığı kadar sıcak.
Kendini yalnız hissettiğin kadar yalnızsın
Ve güçlü hissettiğin kadar güçlü.
Kendini güzel hissettiğin kadar güzelsin
...
(bkz: her şey sende gizli)
(bkz: can yücel)
yaşamak güzel şey doğrusu
üstelik hava da güzelse
hele gücün kuvvetin yerindeyse
elin ekmek tutmuşsa bir de
hele tertemizse gönlün
hele kar gibiyse alnın
yani kendinden korkmuyorsan
kimseden korkmuyorsan dünyada
dostuna güveniyorsan
iyi günler bekliyorsan hele
iyi günlere inanıyorsan
üstelik hava da güzelse
yaşamak güzel şey
çok güzel şey doğrusu.
