buyuk ekonomik cokusun baslangic tarihi simgesel olarak "kara persembe"dir(24 ekim 1929,yani hisse senetlerinin birden bire deger kaybettigi gun).aslinda abd de 1926 da gayri menkullerde,1929 baslarinda otomobil sektorlerinde bir durgunluk baslamisti.1925-1929 arasinda borsadaki yukselis,bir avuc amerikalinin gecici refahina yol acan donemi acti.abd ile fransa gibi demokrasiler ilimli cozumlere yonelirken,almanya da issizler nazi totalitarizminin cilginluiklarina kapuldilar.boylece bunalim,ikinci dunya savasi nin baslica nedeni oldu.
amerika da borsa sektöründe başlayıp bütün dünya yı kaplayan ekonomik bunalımdır. durgunluk kara perşembe den önce de vardı ama patlama noktası bu oldu. borsada batan spekülatörler banka hesaplarına yöneldiler, bankalar ise onların taleplerini karşılayamadı. bunu duyan diğer mevduat sahipleri de paralarını çekmek isteyince sistem çöktü. 1929 da 600, 1930 da 1300,1931 de 2300 mali kuruluş iflas etti. varlığını sürdürenler de kredi kısıntısına gitti. üretim ve tüketim geriledi, işyerleri kapandı işsizlik çığ gibi arttı. 1932 yılında trafiğe çıkan otomobil sayısı 1929 a göre %75 azaldı. abd da ulusal gelir yarı yarıya azaldı. işsizlik %25 e fırladı. sanayi üretimi %30, tarım üretimi %60 geriledi. amerikalılar avrupa daki mal varlılarını çekince avrupa da mali krizden nasibini aldı. dünya üzerinde ihraç malları fiyatları düştü, ihracat sıkıntısı yaşandı. almanya savaş borçlarını abd güvenceli bir ödeme planına (dawes planı) bağlamıştı. bunun güvencesi abd çökünce bu plan da çöktü. böylece fransa ile almanya arasındaki görece barış dönemi de sona erdi.
klasik liberalizmin kilitlendiği nokta olmuştur. pür rekabet ortamında zarar gören devlet egemenliğinin geri dönüşü olmuştur. kumanda ekonomisi aramızda olmasa da ruhu 1929 ile dirilmiştir. ve kumanda ekonomisini reddetsem dahi pür kapitalist politikların da yaşattığı sancıları dindirmesi açısından keynes amcamızın varlığı rahatsız etmemektedir.
ancak dünya de değişmektedir, 1929'da üretime dayalı fordist dünyadan postfordizme dayalı tüketim dünyasına geçilmiştir bu sbeplerle keynesçilik tartışmalarını anlamsız buluyorum. zira tarih bize doğrusunu gösterecektir.
nedense az once moviemax'te gosterilen cinderella man adli filmden sonra bu aciklamalarin yapildigini du$undugum olaydir.
(bkz: sinemaci genclik)
dogru degilse de yuzume vurmayin lutfen.*
titanic filminde, billy zane'in canlandırdığı Caledon Hockley karakterinin gemi kazasından kurtulduktan sonra her şeyini kaybedip intihar ettiği bunalım. Tabi bunu sadece rose'un anlatımından duyuyoruz.
1929'da başlayan (etkilerini ancak 1930 yılının sonlarında tam anlamıyla hissettiren) ve 1930'lu yıllar boyunca devam eden ekonomik buhrana verilen isimdir.
