yıkılmasının nedenlerinden biridir. Ulan bir ülke ki yıkılmasına 3-5 yıl kala sürede güttüğü politika 21 yyda mikro milliyetçiliğin tavan yaptığı çağda Ülkeye ne güzel şey diye sunuluyor. Garip tabi böyle şeyler, buna inanıp osmanlı çohh graldı diyen mallar da var ya helal olsun.
bunun yanında bu romantik mallarla beraber yine akıl yoksunu liberaller var o da başka mesele, istanbul çohhh kozmopolit yerdi güllük gülistanlıktı ülen diye. O kadar kozmopolitti ki Sermayeyi eşeğe yüklemiş gidiyordu, şimdi de farkı yok çohh kozmopolit sermaye yine eşekte bugün var yarın yok, üstüne üstük bir de o zaman yoktu Kıro sermaye türedi çoh çoh güzel oldu, istanbul'un en güzel en seçkin yerleri bu kıroların yoğun olarak yaşadığı yerler. Gazete çıkarsınlar da okurlar mı yoksa resimlerine mi bakarlar sadece bilemem, yok molotof tutuşturmak için, barikat kurup belediye otobüsü yakıp içindekileri öldürmek için kullanırlar eminim.
osmanlı'da devlet ve azınlıklar dışında gazete basabilen mi vardı? türklerin okuma yazma dahi bilmediği osmanlı imparatorluğu'nda normaldi bu hareketler. kendileri için basılıyor ve ardından da el ilanı gibi azınlıklar arasında dağıtılıyor idi muhtemelen. diğeri de bildiğiniz üç resmi gazete ve mizancı murad gibi inatçı tiplerin her şeye rağmen çıkarttıkları birtakım özel gazeteler.. ki abdülhamit denen adam yüzünden çok uzun bir süre sansürün alasını gördüler.
ee kısacası bunun nesi garip?
19 dili, kültürü mahv filan etmedik, herkesi bir dil çatısı altında toplayan bir ulus inşa'sının meyvesini yiyoruz. demiyorum ki kimse istediği dilde yayın yapamasın ya da gazete yayınlayamasın ama zaten cumhuriyet, hürriyet ya da milliyet gibi gazetelerde çalışan yazarların kim olduğunu sanıyorsunuz ki siz.. isterseniz bir yayın yönetmenlerine filan göz atmayı deneyin. özellikle de kuruluş aşamasında.. hmmm? medeniyet ya da modernleşme projesine en büyük desteği verenler yine bu azınlıklar değil mi? doğrudur, türkiye cumhuriyeti kurulduğunda en çok bu gruplar prestij kaybına uğradılar ama herkesi eşit birer vatandaş olarak telakki eden bir anlayışın da içinde buldular kendilerini.
bugün milyonlarca insan gazete okuyabiliyor ise, bunu büyük türk devrimine ve alfabe değişikliğine borçluyuz. ha siz "yok 26 gazete çıksın ama ülke sathında 50 bin tiraj bana yeter" derseniz o sizin bileceğiniz bi şey. her şeye hamasetle atlamadan ve her okuduğumuz için gözyaşı dökmeden önce iki kere düşünelim derim ben.
osmanlı' nın çok sesliliği ile ilgisi olmayan önermedir. her imparatorluk için geçerli bir durumdur ki zaten hiçbir imparatorluk tek bir ulustan oluşmaz, çok dillidir.
orhan pamuk,benzeri gerekcelerini hatiralar ve istanbul kitabinda etraflica aciklar.ozet gec pic dememeniz icin, diyorum ki ,hasan peker hukumeti zamani sanirim (ikinci dunya savasi donemleri ve hemen arkasinda)turkce konus vatandas emrine kadar ,istanbul cok dilli ve etnikli kozmopolit bir sehirdi. ne olduysa 45 ile 55 yillari arasi oldu.simdi anca havalimaninda gorursun bu kadar dil cesnisini..yazik!
dönemin insanlarının birbirine ne kadar kaynaşmış ve iç içe olduğunun kanıtıdır, her ne kadar o dönemde de insanlar üzerinde bir takım oyunlar oynansada, renkli ve samimi insanlar olduğu açıktır. ayrıca o dönemde ki kültür seviyesi şu an içinde bulunduğumuz tarihten çok çok ileridedir. ne yazık ki durum budur.
Osmanlı'nın çok renkliliğini gösteren durumdur. başka dilde gazete çıkaran insanlar günümüzde ulusalcı, ülkücü zihniyete sahip insansılar tarafından öldürdüğü için bu sayı çok azalmıştır.
Bugün için yedi dil... Peki yarın? Memlekete hakim olan, bilerek veya farkında olmadan emperyalizme uşaklık eden kafatasçı zihniyet memleketin başına musallat olduğu sürece her kültür, her insan kendine yaşama alanı bulmakta daha da zorlanacaktır. Geçmişte yaşanmış birçok "utancın" kaynağı da keza bu durumdur.
bir fransız doktor, 1900'lerde istanbula gelmiş, birkac yıl kalmış, sonra da anılarını yazmış. O kitapta doktor saptamış, 1910 yılında, istanbulda tam 26 degişik dilde gazete yayınlanıyormuş. bunların hepsi günlük gazete olmayabilir, haftalik, onbes günlük, aylık ve yayın süresi belirsiz yayınlar da vardi...
bugunun istanbuluna bakıyoruz simdi: istanbulda bugün günlük ve haftalik olarak sadece yedi dilde gazete yayini yapiliyor: turkce, kurtce, ermenice, rumca, ladino, ingilizce ve fransizca...
bir yüzyilda 19 dili mahvetmişiz. ortadan kaldırmışız, silmişiz. magrasyonun dediği gibi, bu dildeki gazetelerin ortadan kalkmasi, aslinda o dili konusan insanların kaybolup gitmesi demektir. bu durum, bugun açısından olağanüstü bir yoksullaşmayi gösteriyor. 19 kat kısırlaşmışız, çölleşmişiz. çünkü bu 19 gazete, 19 kültürü, 19 dili, 19 mutfaği, 19 yasam tarzını anlatıyordı...
