hala hereksin asker gibi davranması gerektiği kutlamaların gençlere yaptırıldığı , ikinci dünya savaşının korkusundan kalan gösterilerle kutlanan; ama ATATÜRK'ün bursa nutkunda yazdıklarını, devrimci ruhunu açığa çıkardığı, dünyaya gösterdiği gündür, böyle anılması gerekir.
19 Mayıs 1919 tarihi, Türkiye Cumhuriyetinin tarihindeki dönüm noktalarından biridir. Atatürkün Samsuna ayak bastığı tarih olan 19 Mayıs aynı zamanda Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlanmaktadır. Atatürk Millî Mücadele sıralarında Türk milletini ileri götürecek olanların ve köhnemiş fikirlere karşı gelecek olanların genç fikirler olduğunu görmüştü. Bu nedenle de gençlik kavramı Atatürk için ayrı bir önem taşımaktadır. Atatürk gençlerden sık sık bahsederken, yaş sınırı dışında fikri olarak gençliği yani, fikirde yeniliği ifade etmiştir. Onun şu sözü çok anlamlıdır, Genç fikirli demek, doğruyu gören ve anlayan gerçek fikirli demektir.
Atatürkün gençliğe armağan ettiği ve Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlanan 19 Mayıs tarihinin önemini daha iyi anlayabilmek için Atatürkün 16-19 Mayıs 1919 tarihleri arasında gerçekleştirdiği istanbul-Samsun yolculuğunu bir kez daha hatırlamamız gerekir.
işte o gün bu gündür.Atatürkü anma gençlik ve spor bayramıdır.
Birde yılmaz özil'in bir yazısı vardırki oda şöyledir ;
19 mayıs
- yav bırak mustafa abi yaa, sen mi kurtarıcan memleketi allah aşkına!
- ama işgal zırhlıları...
- boşver şimdi sen işgal zırhlılarını filan... gün gelir, memleketin malını mülkünü tapusuyla i̇ngilize satar bunlar.
- yok canım!
- yeminle söylüyorum, i̇ngiliz vatandaşı bakan bile getirip koyarlarsa şaşma.
- ama ahval ve şerait...
- güzel abim yaranamazsın... bak şimdi binicez bu dandik gemiye, taaa samsuna gidicez, savaş, boğuş, kendimizi paralayacağız, diyelim becerdik, devrim mevrim, anlata anlata dilinde tüy bitecek, sonra sen kahırdan ölücen, önce biraz ağlıycaklar, sonra gene "son osmanlı padişahı" diye pankart açacaklar, mezarında dönücen.
- saltanat kalsın diyosun yani...
- alışmadık kıçta don durmaz abi, egemenlik megemenlik vereceğine, iki çuval kömür ver, daha iyi... aha buraya yazıyorum, açlıktan nefesleri kokarken padişahlarına saltanat uçakları alırlar, bu gemiyi de jilet yaparlar, söylemedi deme.
- efkárlandım be...
- yakma o cigarayı gözünü seveyim, yarın öbür gün belgesel yaparlar, keş gibi gösterirler seni haberin olsun.
- hal çaresi nedir peki?
- al padişahın kızını, yırtalım.
- millet ne olacak?
- onlar da ulemaya sorsun artık ne olacaklarını, bize ne, kendi düşen ağlamaz.
- laik olmasınlar mı, birey olmasınlar mı, kendi lisanları olmasın mı, şıhlara şeyhlere mi bırakalım kaderlerini?
- bak ne güzel söylüyorsun, kader der geçerler, takalım takkemizi bakalım dalgamıza, iş çıkarma başımıza...
- i̇yi de, yazık olmaz mı?
- asıl bu yaptığını yaparsan yazık olur... bazıları sana inanacak, etkilenecek, senin fikirlerini yaşatmaya kalkacak, hayatları kayacak, evleri basılacak, içeri tıkılacaklar, kimine saçını örtmediği için fahişe diyecekler, kimine milletin malını arapa satmayın dediği için komünist diyecekler, kimine ne mutlu türküm diyene dediği için faşist diyecekler, darbeci diyecekler... yorma ahaliyi, kula kulluk edelim, rahat edelim.
milli mücadeleyi başlattığımız tarih.
başka ülkelerin özgürlük tarihiyle yakından ilgilenip 19 mayıs'ı es geçen papucumun solcularına da ayrıca selam olsun.
Ey Tanrı Dağlarında doğup bu acunda at koşturan şanlı akıncı, bir günde devlet yıkıp bir gecede hanlık kuran yiğit çeri, gök mavisi bayraklarla kurt başlı sancakları göklere çektiren alp kişi,Anadoluyu Türk yapan Alparslanın soyu,Bizansa istanbulu dar eden Fatih Sultan Mehmetin torunları, korkaklara Çin Seddi'ni yaptıran Mete Han'ın ve onların sarayını kırk kişiyle basan Kürşad'ın soyundan gelen yüce TÜRK; 19 Mayıs Atatürk'ü anma gençlik ve spor bayramın kutlu olsun..
kurtuluşun başladığı gündür.
bazıları, hem de hükümetin başında olan bazıları "hastayım" diyerek 19 mayıs törenlerine katılmaz, ama aynı kişi birden iyileşerek öğleden sonra miting düzenler.