alevi-bektaşilerin hicri takvimin 1.inci ayında, 1-10 muharrem tarihleri arasında (kurban bayramında 20 gün sonra) kerbela şehitleri anısına 10-12 gün oruç tutarlar. tarihte başka inançlarda da kutsal sayılıp tutulan bu orucu aleviler esas olarak 10 muharrem 61 Hicri (10 Ekim 680) günü emevi halifesi yezid 'in emriyle hz. muhammed 'in torunu ve hz.ali 'nin oğlu imam hüseyin'in kerbela da şehit edilmesi dolayısıyla tutarlar. aleviler, bu acı olayı oniki imamlar ile de bütünleştirerek, 1 muharrem den başlamak üzere oniki gün oruç tutarlar. buna matem orucu da denilmektedir. oruç süresince su içilmeden sulu içeceklerle yetinilmesi, hayvan kesilmemesi, düğün, eğlence yapılmaması vb. gibi uygulamalar imam hüseyin'in matemini simgelemektedir.
bu orucun sonunda aşure günü yapılır. o gün pişirilen ve en az 12 değişik malzemeden oluşan, (kerbelada yenilen son yemek) aşure tatlısı da imam hüseyin'in oğlu imam zeynel abidin 'in kerbela da kurtulmasına yolun sürmesine duyulan memnuniyeti ifade etmektedir. etli pilav ve aşure'nin topluma dağıtılması orucun bitiminde yani onikinci günü akşamı veya onüçüncü gün yapılmaktadır. bu nedenle bugüne aşure günü de denilmektedir. aşure ve aşure günü başka olaylarla da simgeleştirilir, fakat esas anlamı: kurtuluşu, acı tatlı yarin yanağından gayrı her şeyi paylaşmayı simgeler.
muharrem ayına denk gelen oruçtur. hz. muhammed muharrem ayında yahudilerin de oruç tuttuğunu görüp kendisi de bu aydaki orucu kendisinden önce gelen peygamberlerin de tuttuğunu bilerek tutmuştur.
yani islam aleminin peygamberi muharremde oruç tutuyorsa bu ayda oruç tutmak aynı anda sünnet olmaz mı?
eski aleviler ramazan'da da en az 3 gün oruç tutarlarmış. bunu dedelerimizden biliyoruz. ancak aleviler bu ülkede kendine müslüman deyip, cuma namazı sonrasında toplanan eli kanlı gruplarca o kadar çok öldürülmüş ve katledilmişler ki yakın tarihte yaşanan bu olaylar yüzünden ramazan orucunu tutan alevi sayısında ciddi bir azalma görülmüş.
aynı şekilde 12 imam orucunu tutan alevi gençlerin sayısında da bir azalma mevcut. çünkü 12 imam orucu ramazan orucundan farklı olarak, tan vaktinden gece vaktine kadar aç kalmayı ve iftar zamanında ise sudan uzak durmayı, 12 gün boyunca et ve et ürünleri ile hayvansal gıdalardan uzak durmayı ve aynı zamanda insan başını andıran besinlerden de uzak durmayı gerektirmektedir. misal aleviler kuru soğan bile yemezler insan kellesini andırdığı için.
bununla birlikte 12 gün boyunca eğlenmek maksadıyla, müzik dinlemez, tv izlemez ve hatta eşleriyle cinsel birliktelik bile kurmazlar. ayrıca imam hüseyin'in yaşadığı sıkıntıyı hissedebilmek için banyo bile yapmaz sudan o derece uzak kalırlar.
dini bir inanıştan ziyade kültürün ve alevilere yüzlerce yıldır yapılan katliamın bir hatırası olarak 12 imam orucu tutulmaya devam edilmiştir.
orucun bitiminde insanlar yıkanıp temizlenir ve bir katliamdan kurtulan imam zeynel abidin'in şahsında tüm katliamlardan kurtulmanın ve elde olanı paylaşmanın mutluluğu ile kazanlar kurar aşureler kaynatırlar.
aşure dağıtılması aleviler için ayrıca kutsal bir gelenektir. kendisinden aşure almayan ya da verdiği aşureyi dökenden uzak durur kendisine kıyım yapan yezid soyundan olduğunu bilirler.
ayrıca bu oruç ramazan orucunun son zamanlarda getirilmeye çalışıldığı reklam malzemesi olma durumundan uzaktır. fiks menü iftar sofraları kuran, 5 yıldızlı otellerde iftar düzenleyen ve cumhurbaşkanından milletvekillerine davet eden alevi iş adamlarına rastlanmaz. gazetelere çarşaf çarşaf 12 imam geldi hoş geldi ilanları verilmez.
12 imam orucuna özel gıda maddeleri reklamları yapılmaz. kısacası bu oruç kapitalizme malzeme olmaz. oruç tutmanın nefsi ehlileştirmek ve nefsi öldürmek, açların ve fakirlerin halinden anlamak ruhuna uygun olarak tutulur ve sessiz sedasız bitirilir.
ibadet sayılabilmesi için ramazan orucuyla aynı şartlarda tutulması gereken oruçtur. Kur'an'da orucun Ramazan ayıyla doğrudan ilişkisi Bakara suresinin 185. ayetinde verilmiştir. Açık açık ve üzerine basa basa söylüyoruz. Ramazan orucunu inkar küfürdür ve dinden çıkartır. Yok müslüman değilim diyorsanız o ayrı mevzu. Ramazan orucunu başka oruçlarla bir tutamazsınız.
Alevilerin Hz.Muhammed'e ve onun ehl-i beytine itafen tuttuğu, tüm zevklerden ve tüm zengin sofralardan uzak bir oructur, aynı zamanda bu orucu 124.000 Peygamberin tamamı tutmuştur.
Bugünlerde birileri sessiz sedasız oruç tutuyorlar. Siz daha önce hiçbir alevinin off cok susadim cok acıktım dediğini duydunuz mu gördünüz mü böyle reklam yapani ?? ve öyle her akşam suyumu iceyim demiyorlar 12 gün boyunca bu güzel insanlar sudan uzak duruyorlar ama yine de bir reklam yapani gördünüz mü isyan edeni gördünüz mü ?
