ergün işeri, sendika.org'da "1 Mayıs'ın kökeni ve sık tekrarlanan yanlışlar" adlı yazısıyla kendini bilge zannedip millete ayar vermeye çalışan cühela takımına güzel bir cevap vermiştir.
bir milliyetçi olarak beni pek ilgilendirmez ama bilirim nereden geldiğini 1 mayıs ın önemini tarihini bu ergenler birşey yapıyor bari öğrenerek yapsın sürü psikolojisi ile giden koyunlardan bir farkı olsun diye şunu okumasını tavsiye ederim...
taşkınlık yapılmadığı sürece kapitalizmin düşmanı olan bugün özgürce kutlanmalıdır..
Birçok kişinin zannettiği gibi; o zamanki adıyla Sovyetler Birliği, yani bugünkü adıyla Rusya'dan çıkmadı.
Belki bazılarınıza garip gelecek ama, 1 Mayıs'ın çıkış yeri, kapitalizmin ve emperyalizmin merkezi olan ABD'dir.
1 Mayıs kısaca; 'işçilerin günlük çalışma süresinin 8 saat olarak, yine işçiler tarafından belirlendiği tarihtir.'
isterseniz; 1 Mayıs'ın nasıl başladığına bir göz atalım...
1 Mayıs'ı anlamak için taaa, 1800'lü yıllara gitmek gerek.
O yıllarda ABD'nin Chicago (Şikago) kenti, dünyanın en hızlı gelişen yeriydi.
Bugün bile ABD'nin ve dünyanın en zengin aileleri arasında yer alan ünlü işadamlarından George Pullman, Marshall Field, Potter Palmer ve Cyrus McCormick, o dönemde Chicago'da yaşıyordu.
Ekonomik güçleri sayesinde şehrin politikacılarını ellerinde tutuyor ve politikalarına yön veriyorlardı.
1830-40'lı yıllarda irlandalılar, 1848'de ise Almanlar, Chicago'ya göçmeye başladı. Dolayısıyla 18 saat gibi uzun bir çalışma süresiyle 'ucuz işçilik' de başlamış oldu. Daha sonra bu iki grup birleşip, 'ucuz işçiliğe ve uzun çalışma saatlerine hayır' deyince, işadamları bunların karşısına Çek ve Polonyalı işçileri çıkarttı. Bu da hem 'etnik ayrımcılığı', hem de 'ucuz işçiliği' körükledi.
Yolsuzluk
1871 yılında Chicago'yu yerle bir eden ve tarihe geçen bir yangın çıktı.
ABD'nin çeşitli yerlerinden ve Avrupa'dan; 'Chicago'nun yeniden yapılması için 5 milyon dolar (şimdiki parayla yaklaşık 2.5 milyar dolar) yardım geldi.
O zamanlar Belediye Başkanı olan Joseph Mendill, şehrin onarımı için gelen bu parayı, kendi arkadaşlarına ve seçilmesine yardımcı olan işadamlarına dağıttı.
1872 yılında; onbinlerce işçi yürüyüş yaparak, 'yemek parası' istedi. Bu olay tarihe, 'Bread Riot' (Ekmek Ayaklanması) olarak geçti.
işçilerle, güvenlik güçleri çatıştı. 31 kişi öldü, yüzlerce kişi de yaralandı.
Bunun üzerine Chicago-Michigan Central Railroad Chicago-Michigan Merkez Demiryolu) grevi başladı. Chicago'da başlayan bu işçi yürüyüşleri ve grev, kısa bir sürede dalga dalga ABD'nin diğer kentlerine de yayıldı. ABD'nin çeşitli yerlerindeki 12 bin fabrikadan, 340 bin kişi işi bıraktı.
4 kişi idam edildi
1886'da işçiler; Chicago'nun merkezindeki Saman Pazarı'nda (Haymarket) bir toplantı düzenlemek için izin istedi, aldılar da...
2 bin 500 kişinin katıldığı toplantı için 175 polis görevliydi. August Spies (döşemeci ve küçük bir gazetede yazı işleri müdürü) ve Albert Pearsons (işçi lideri- matbaa işçisi) birer konuşma yaptı.
Toplantının sonunu doğru meydanda 200 kadar işçi kalmıştı. Polis aniden bunların içine girerek dağıtmaya başladı. Bu karışıklıkta nereden geldiği belli olmayan bir bomba patladı ve 1 polis öldü, 60 kişi de yaralandı.
Bu olay sonrası düzmece bir mahkeme kurularak, 7 kişi ölüm cezasına çarptırıldı. Ancak Chicago'nun bağlı bulunduğu Illinois Eyaleti valisi, 2 kişinin cezasını ömür boyuna çevirdi. Bir kişi de, ağzında bomba patlamasıyla öldü.
Albert Pearsons, August Spies, Adolph Fischer (işçi lideri-matbaa işçisi) ve George Engel (marangoz) 200 kişilik özel davetli gurubunun önünde idam edildi.
Niçin ABD'de kutlanmıyor?
14 Temmuz 1889'da Paris'te, 'Fransa Devrimi' için büyük bir toplantı vardı. Ve burada 'Uluslararası işçi Kongresi'de toplanıyordu. Amerika işçi Federasyonu da (AFL) bu toplantıya bir delege gönderdi. Chicago'da olanlardan sonra; 1 Mayıs 1890 tarihinde, '1 Mayıs tüm dünyada işçi günü' olmasına karar verildi.
Ancak ABD'de zenginlerin başını çektiği etkili gruplar; 1 Mayıs'ın, işçi Günü olmasına karşıydı.
Çünkü hiç kimse; işçilerin her yıl 1 Mayıs'ta 'Haymarket' meydanında toplanıp, işçilere karşı yapılan haksızlıkların tekrar, tekrar hatırlanmasını istemiyordu.
Onlar eylül ayının ilk pazartesi günü olmasını teklif etti, bunu dönemin ABD Başkanı Cleveland'da kabul ederek imzaladı.
Rusya'da nasıl başladı?
1917 yılındaki devrime kadar sesi, soluğu çıkmayan Rus işçileri ve işçi liderleri, 1 Mayıs'ı 'işçi Bayramı' ilan etti.
Sovyetler 1 Mayıs'a sahip çıkınca, 'ABD, Komünist Bayramı' diye bunu reddetti.
Ayrıca; Rusya'ya karşı gücünü göstermek için, ABD Barosu 1964 yılından itibaren komünizme karşı 1 Mayıs'ı 'Kanun Gücü' olarak kutlamaya başladı.
Filmi dahi yok
ABD 1 Mayıs'ta yaşanan kötü olayları zihinlerden silmek için aşırı bir gayret gösterdi.
Bugüne dek Hollywood 'Haymarket' konusunda tek bir film dahi yapmadı. Okul kitaplarında da tek bir satır yer almıyor.
Sendikalar ve mafya
Bu dönemde işyeri sahipleri, işçilere karşı kendilerini korumak ve onlara karşı gerektiğinde kaba kuvvet kullanmak için birtakım adamlar kiraladı.
Bu arada bazı sendikalar da; 'Eğer işverenle, bizi dövdürtmek için adam tuttuysa, biz de adam kiralayıp, onlara karşı koyalım' dedi.
işte bu olaylardan sonra bazı sendikalar, mafyanın kontrolüne geçti.
1930'da 'Süt Taşıyıcıları Sendikası' binaların camlarına kum torbaları yerleştirerek, kendilerini ünlü gangster Alcapone ve adamlarına karşı korudular. Çünkü mafya, sendika binasından içeri girip, kayıtlara el koyarak, kontrolü ele geçirmek istiyordu. Bu yüzden binanın içindeki işçiler ile, bina dışındaki Alcapone'un adamları arasında karşılıklı yaylım ateşi bile oldu.
işte size günahıyla, sevabıyla 1 Mayıs'ın kısa bir tarihçesi... 'işçiler bu önemli günü kutlarken; hiç değilse, bugünün nereden geldiğini bilsinler' istedim.
