Karaciğer, proteinlerin sindirilmesi sonucu ortaya çıkan zehirli bir madde olan amonyağı daha az zararlı bir madde olan üre ve ürik aside dönüştürebilir. Ürik asit yüksekliği, kişinin gereğinden fazla protein ve kırmızı et tükettiğine veya böbreklerin sağlıklı çalışmadığına işaret edebilir. Kandaki yüksek ürik asit, eklemlerde birikerek bir tür romatizma olan guta yol açabilir. Bu da toplumda bilinen \"aşırı et tüketimi gut hastalığına neden olur\" söyleminin nedenidir.
kırmızı et, balık gibi protein içerikli gıdalar ve şarap ve bira gibi mayalı içkilerde bulunan ve ismine pürin denilen molekülün vücutta bıraktığı atık. bu atık, eklemlerde birikerek şişlik ve ağrıya yol açan gut hastalığına sebep oluyor.
ürik asit, protein mekanizmasının son ürünlerinden biridir..unlu-şekerli gıda tüketimi(özellikle fruktoz),aşırı hayvani gıda tüketimi ve bazı sistemik hastalıklar neticesinde yükselir.normalde insan dışındaki diğer canlılarda ürik asit, karaciğer tarafından salgılanan hepatik ürikaz adlı özel bir enzim ile allantoin isminde suda çözünen zararsız bir maddeye dönüştürülür ve idrarla kolaylıkla atılır..aslan,kaplan gibi etobur hayvanlarda bile ürik asidin 2 mg/dl'nin altında olmasının nedeni budur..insan dışındaki canlıların çoğunda ürik asidin serum düzeyi 2 mg/dl'nin altındadır..ancak insanlar, evrim sürecinde yaşanan bir gen mutasyonu neticesinde karaciğerden ürik asidi yok eden hepatik ürikaz enzimini salgılama özelliklerini kaybettiklerinden ötürü insanlarda ürik asit miktarı,diğer canlılara göre oldukça fazladır ve çoğu zaman bu durum insanların başına bela olur..ürik asit yüksekliği sadece guta yol açmaz..uzun vadede 5,5 mg/dl'nin üzerindeki ürik asit düzeyi; şeker hastalığı,kalp-damar hastalıkları,böbrek ve karaciğer hastalıkları için risk faktörü teşkil eder..bu yüzden hiperürisemi problemine multi-disipliner şekilde yaklaşmak ve hiperürisemiye yol açan asıl hastalığı bulup tedavi etmek gerekir.
ürik asidin idrarda kolaylıkla çözülmesi için kandaki miktarının 5,5 mg/dl'nin altında olması gerekir..eğer ürik asidin kandaki miktarı sürekli olarak 5,5 mg/dl'nin üzerindeyse bu durum patolojiktir ve başka incelemeler de yapılması gerekir.ürik asit yüksekliğinin nedeni,ürik asidinin yapımının artması yada atımının azalmasıdır.ürik asit diyetteki yanlışlıklardan dolayı artabileceği gibi lösemi,lenfoma vb gibi hematolojik hastalıklarda da artabilir.bu açıdan değerlendirecek olursak, ürik asit yükseliği ve gut kendi başına bir hastalık değil altta yatan başka bir hastalığın doğurduğu sonuçtur..bu yüzden altta yatan asıl problem bulunup tespit edilmeden, ürik asiti düşürmeye yönelik ilaç kullanmak oldukça zararlıdır..ürik asidin 2/3'ü böbreklerden,1/3'ü ise bağırsaklardan atılır..dolayısı ile bağırsağı etkileyen ve bağırsak florasını bozan bazı hastalıklar da ürik asit yıkımını sekteye uğratarak, ürik asidi yükseltip gut ve böbrek hastalıklarına zemin hazırlayabilir..dolayısı ile ürik asit yüksekliğinde böbrek ve karaciğerden sonra araştırılması gereken diğer organ da bağırsaklardır.
Ürik asidin düşürülmesinde allopurinol,probenecid,sulfinprazon ve askorbik asit gibi ilaçlar kullanılır...allopurinol, ürik asidi çok etkili bir biçimde düşürür..1 aylık süre zarfında 300 mg/gün şeklinde starndart kullanılan allopurinol dozu,ürik asidi yarı yarıya düşürür..ancak allopurinolün sistemik yanetkileri oldukça fazla olduğundan,bu ilacın uzun süre kullanımı pek mümkün değildir..allopurinol ürik asit yapımını azaltarak tesirini gösterir..probenecid ve sulfinprazon ise ürik asit atılımını arttırarak tesirini gösterir.probenecid ve sulfinprazon,ürik asidin böbrek tübüler kanalından geri emilimini bloke ederek,idrardaki ürik asit yoğunluğunu arttırır ve ürik asidin serum düzeylerini bariz bir biçimde düşürür.10 günlük probenecid kullanımı sonucunda ürik asidin serum düzeylerinin 1/3 oranında azaldığı ve vücudda biriken tofüslerin eridiği rapor edilmiştir.Ancak probenecid ve sulfinprazon gibi ilaçlar ülkemizde bulunmamakta olup yurtdışında bulunmaktadır. ürik asidi düşüren diğer ilaç da askorbik asit olarak bilinen c vitaminidir. c vitamini oral yoldan en az 0,5 gram alındığında ürik asidin serum düzeyini 0,5 mg/dl kadar düşürür.c vitamini damardan verildiğinde ise ürik asidi 1-2 mg/dl olarak etkili biçimde düşürdüğü rapor edilmiştir.
Ürik asit yüksekliğinin nedenleri:
1-) Alkol kullanımı
2-) Unlu-şekerli gıda tüketimi(özellikle de fruktoz..)
3-) Aşırı miktarda hayvani gıda tüketimi(et,sakatat,yumurta,süt,balık,tavuk,ayran,yoğurt vb..)
4-) Böbrek yetmezliği
5-) Karaciğer hastalıkları
6-) inflamatuvar bağırsak hastalıkları
7-) Bazı kanser türleri..(Lösemi,lenfoma vb..)
8-) Düşük miktarda aspirin tüketimi
9-) Kemoterapi tedavisi
10-) Dierütik ilaçlar(bazı tansiyon ve böbrek taşı ilaçları vb..)
11-) Bazı enfeksiyonlar ve apseler
12-) Böbrek ve üriter taşları
Görüldüğü gibi ürik asidi yükselten birçok neden vardır ve ürik asidi yükselten asıl neden bulunup tedavi edilmedikçe,ürik asit düşürücü ilaçlar kullanmak oldukça tehlikelidir..
