ihtiyaçtan doğan hibrit tamlama.
"Paranoid kişilik bozukluğu" klasmanında en sık rastlanan semptomlardan biri olan sarkastik davranışların, nispeten elitist kişilerde tezahür etmesiyle bilmem açıklanabilir mi?
Kişi sadece sarkastik olsa, güvensizlik ve kuşkuculuk temeline dayandırdığı rahatsızlıklarını agresif olup olmadığını fazla sallamadan tartışmalar hatta kavgalarla yansıtabilir. Ancak böyle yaptığında hareket alanı daralır ve alaycılığı en fazla köşedeki mahalle bakkalına kadar ulaşabilir. "ben diğer insanların hepsinden başkayım, benim gördüklerimi görseler ölürlerdi" duygusuyla hareket eden adamın*, "öteki"lerin ahmaklığıyla alay etmesinden daha doğal ne olabilir?
Zorladığımız tamlamaya gelince;
Narsizmini haklı temellere dayandıran, ipleri kuşaklarına denk tipler vardır. Bu tipler çevresinde olup bitenlere bir oyun izler gibi biraz mesafeli bakabilir, alay edilmekten korkmadıkları için de gördüklerini dilediği gibi anlatabilirler. Bu tip adamların naturasına uygun olanı ironik olmaktır. Ancak sözlükler seviyesinde bile en şikayetçi olduğumuz konudan onlar da şiddetle muzdariptir: "ironiden anlamayan nesil"
Bu adamlar ironi işini karşısındakinin algı seviyesine indirmek zorunda kaldığında ihtiyaçtan doğan bu tamlama ortaya çıkar. ince alaydan anlamayanlara zeki 'geydirme'ler de denebilir.
"Enayiler günü istiyorum" başlığı altına yazan bir adamı örnek verelim:
"Göreve daha yeni gelen Turizm Bakanı'na 'geçen yılın en başarılı bakanı' ödülünü vermişler. Verirler. Bu ülke, Zeki Müren'e 'yılın erkek sanatçısı', Bülent Ersoy'a da 'yılın kadın sanatçısı' ödülünü vermişlerin yaşadığı bir ülkedir.
Dün öğrendim, meğerse bir zamanlar Aziz Nesin'e 'en iyi araştırmacı', Bekir Coşkun'a 'en iyi romancı' ödülünü de vermişler...
Verirler. Bekar ve çocuksuz Pınar Altuğ'a da 'yılın annesi' ödülünü vermemişler miydi?"
