aynı anda ortaya çıkmışlardır. bing bang tabir edilen olaydan önce ne mekan ne de zaman kavramlarından söz edilemez. çünkü bu kavramlar maddesel varlığın temellendirdiği kavramlardır. madde temelli evrenin varlığı mekanı ve zamanı mümkün kılmıştır. o ilk anda maddesel varlık saatinin işlemeye başladığı tiktakları, maddesel varlığı içinde genişleyen bir mekan olarak uzayda hala aynı ritmiyle işlemektedir. 4. boyut olan zaman kendisinden önce gelen üç boyutun teşekkülü olan mekanın yanı başında aynı anda dünyaya gelmiş izafi bir kavramdır. evrenin izafiliği kadar izafidir. mutlak mekan olmadığı gibi mutlak zamanda yoktur.
