sözlükte gerçek adı altında, taraflı olarak bir çok yanlış bilgi verilmektedir hatta ve hatta bu çokluk içerisinde kendi yalanlarını da kendileri ortaya çıkarmaktadır.
dersim neresidir? dersim, bugün Tunceli olan ilimizin eski ismidir.
dersim nüfusu, dersime harekat düzenlendiğinde kaç kişiydi? o zamanlara ait kesin bilgilere ulaşmak çok mümkün değil fakat 1950 sayımının sonuçlarında (#4702219) görüldüğü üzere, harekatın düzenlendiği yıllarda 15bin gibi bir insanın orada öldürülmesi mümkün değil.
dersim haricinde başka bir yere harekat düzenlenmiş midir? hayır düzenlenmemiştir, eğer devlet iddia edildiği gibi halka yahut kürt vatandaşlarına garezi olan bir devlet olsaydı, giresun, kars, aydın, antalya, çorum harekatları da olurdu fakat bir tek dersim var.
sözlüğümüzde yazan ve kaynaksız, yalan yanlış bir tarih uyduran yazarlar, yazdıklarına haliyle kaynak gösterememektedirler. bu sebepledir ki her birinin verdiği rakamlar farklıdır ve her yıl artış göstermektedir.
kendilerini övmek için yazdıkları "dersim isyanı bastırılamaz", "dersim itaat etmez", "osmanlı gibi cumhuriyet'te buradan vergi alamaz" gibi cümlelerle aslında gerçeği ortaya koymaktadırlar.
dersim'de eskiden beri vuku bulan olay, düzensiz bir topluluğun sürekli olarak isyan halinde bulunması, devlete vergi vermemesi, asker göndermemesi ve hepsinden ziyade yöre köylerine zorbalık yaparak onların ekinlerini ve hayvanlarını çalmalarıdır.
her nedense bugün zulümden bahseden insanlar, aslında zalimin ta kendisi olanların suçsuz olduğunu söylemektedir.
bu başı bozuk düzen ve halkın kanayan yarasını dindirmek isteyen devlet nedeniyle bu zorbalar daima devlete isyan halinde olmuşlardır.
padişahlara, meşrutiyet'e, jön türkler'e ve son olarak da cumhuriyet'e isyan etmişlerdir. kısacası yüzyıllardır süren kanayan bir yaradır.
yöre halkını bu zulümden kurtarmaya çalışan devlet çokça çaba gösterdiyse de imkansızlıklar ve bu zulümün baş sorumlusu olanları yaşadığı eşkiya hayatı, devletin muvaffak olmasını engellemiştir.
--spoiler--
komintern belgelerinde ( 1937 ), son dersim ayaklanmasına neden olan ortam şöyle anlatılıyor.
"feodal unsurlar, kemalist parti tarafından gerçekleştirilen reformlara rağmen, bugüne kadar ülkenin bu sapa bölgesinde barınmayı başarmışlardır... dersim, türkiye'nin ulusal ekonomisinin dışında kalmaktaydı. öyleki başka bir vilyetten hiçbir tüccar, dersim'de iş yapmayı göze alamazdı. devletin dersim'de askerlik yükümlülüğünü gerçekleştirmesi ve yasal vergileri toplaması, bugüne kadar mümkün olmamıştır."
ve ekleniyor:
"isyanın arefesinde tapu kadastro idaresi, feodal aşiret reislerinin elinde bulunan halka ait malların incelenmesi ve saptanmasına ilişkin hükümet önlemlerini uygulamaya başlamıştı. bu durumda feodalizm, kendi yasadışı egemenliğinin iktisadi temellerini yitirme tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu hissetti. işte, özellikle bu önlem, isyana yol açan neden olmuştur.
"komitern belgelerinde türkiye - kürt sorunu", kaynak yay., istanbul, 1994
--spoiler--
olayları bastırmak isteyen hükumet, isyanın ileri gelenlerini erzurum'a çağırarak,
1- isyandan vazgeçmelerini
2- vergi vermelerini
3- yöre halkını rahat bırakmalarını
istemiştir ve asiler bu istekleri kabul etmişlerdir fakat eşkiyalık yaşam tarzını benimsemiş olduklarından dolayı dersim'e geri döndüklerinde sözlerinde durmamışlardır.
geri dönmelerinin ardıdan devletin gelmesini önlemek amacıyla köprüleri yıkmışlardır ve aynı zamanda karakollara saldırmışlardır.
yine bir karakola saldırmalarının ardından karakol komutanı da şiddetli biçimde cevap vermişse de sahip olduğu imkanların azlığı nedeniyle başarılı olamamıştır.
işin bu hal alması, sorunun çözülememesi ve bugüne kadar geçirdiği süreç aynı zaman da yeni kurulan cumhuriyet'e karşı oluşan bu tehlikenin son çare olarak askeri bir harekatla çözümlenmesine karar verilmiştir.
dersime düzenlenen harekatla birlikte, halktan zorla erzak toplayan, devlete isyan eden tüm asiler başarılı bir şekilde cezalandırılmıştır.
kuru odunun yanında yaş odunun yandığı da bir gerçektir fakat bu hiç bir zaman katliam şeklinde adlandırılacak, kasıtlı olmuş bir olay değildir.
mağdur dersim halkının çoğunluğu da bu harekatı desteklemiş, isyanın bastırılmasının ardından rahatlamıştır.
yazılı kaynaktan yoksun, kimden ne zaman rivayet edildiği bilinmeyen, mesnetsiz bilgilerle, halk, devlete düşman edilmek istenmektedir. bunun içinse halka zulüm eden bu eşkıya hareketinin bastırılmasını kullanmakta son derece ironiktir.
derelerden kan aktığını, binlerce masum insanın katledildiğini iddia edenler bu söylediklerine sağlam deliller gösterememişlerdir, sadece kendilerine öğretilenleri papağan gibi tekrarlamaktadırlar.
