IQ, Zeka Katsayısı anlamına gelen (bkz: Intelligence Quotient) teriminin kısaltılmışıdır. ilk olarak geçen yüzyılın başında Alman Psikolog William Stern tarafından ortaya atılmış ve Almanca olarak "Intelligenz Quotient" şeklinde ifade edilmiştir. ispanyolca, Portekizce, Fransızca gibi dillerde QI olarak adlandırılır.
Zeka Katsayısı ölçümü, ilk olarak çocukların zihinsel performanslarını belirlemek için ortaya çıkmış, zamanla yetişkinler için de uygulanmaya başlanmıştır. Çocukların Zeka Katsayısı ölçümü, çocuğun gerçek yaşının, zihinsel yaşına oranının 100 ile çarpılması ile değerlendirilir. Yetişkinlerin zeka katsayısı ölçümü farklı bir yöntemdir. Aynı kişinin çocuk yaşta ölçülen Zeka Katsayısı ile 18 yaşında ölçülen Zeka Katsayısı, hesaplama yöntemindeki farklılıktan dolayı aynı değildir.
Zeka Katsayısı, yeterince sayıda denekle oluşturulan normal dağılım ile modellenebilir. Daha anlaşılır haliyle, bu hesaplama mantığına göre, tüm insanların zeka katsayıları ve bunların toplam nüfustaki oranı grafik haline getirildiğinde Gauss eğirisi (bkz: çan eğrisi) ortaya çıkar. Bunun sonucunda, Dünya nüfusunun yüzde ellisinin ortalama IQ seviyesine sahip olduğu kabul edilir.
