seferi kişiye sağlanan bir kolaylıktır. ancak seferi olmanın şartları vardır. bunlardan ilki; yapılacak yolculukta -dönüş yoluna bakılmaksızın- gidiş mesafesinin en az *90 km olmasıdır. bu mesafenin altındaki yolculuklarda kişiler seferi sayılmazlar.
ayrıca bu yolculuklarda seferi olarak kabul edilebilir kişinin buluğ çağında bulunması ve kararlarını almakta bağımsız olabilmesi gerekir. askerler bu hallerde komutanlarının niyetlerine, hanımlar ise eşlerinin niyetlerine tabidirler.
bir diğer şart ise; ikametgah yerinden ayrılma anında kişinin niyetinin en az 15 gün bu yerden ayrılma olmasıdır. yani 15 günden az planlanan yolculuklar süre ve mesafeye bakılmaksızın kişiyi seferi olmaktan alıkoyar.
bir diğer şart ise yolculukta geri dönüş niyeti olmasıdır. yani eğer kişi geri dönme niyetiyle yolculuğa başlıyor ve geri dönüyorsa 15 günden ne kadar fazla süre gidiş-dönüş süresi olursa olsun kişi seferidir. eğer geri dönüş niyeti yok ise yolculuğun başlangıcında kişi varış anından itibaren seferilik sıfatını da kaybeder... elbette bu noktalarda niyet de önemlidir. kişi yolculuğa başlama anındaki niyetinden farklı durumlar ve şartlar gereği vazgeçse bile sıfat değişmez, seferi ise seferi olarak kalır, değil ise bu durum değişşen şartlar ile birlikte seferi sıfatı kazandırmaz kişiye.
olayın hiç de tahmin edilemeyen bilimsel açıklaması da vardır elbette. şöyleki; "kişi halihazırda bulunduğu mekandan hiç tanımadığı yahut da daha az güvenli bulduğu bir başka yerleşim yerine gittiğinde beyin dalgalarında değişme olduğu ve normalden daha sinirli veya daha tedirgin olduğu bilinir. bu durum kimi bünyelerde tahmin edilenden daha fazla psikolojik harabiyet yaratır. kişi ruhsal anlamda tam konsantrasyon sağlayamaz da...ancak islam dininde kişinin namaz esnasında kişinin fiziksel anlamda olduğu kadar kalp anlamında da allah'a yönelmesi istenir. bu tedirginlik halinde ise kişi ister istemez bu durumu sağlayamaz.
normal şartlarda kişinin eda ettiği namazlarda dünya hallerinden sıyrılmaması kişinin mesuliyetini değiştirmez, azaltmaz. ancak allah kulundan kılınmayan veya ecri azalan namazlarının hesabını da sorduğu vakit kuluna haksızlık etmeme ve onun elinde olmayan psikolojik harabiyetini kula yüklememe noktasında rahmetini göstermelidir. işte seferi namazlarda sağlanan bu kolaylık, anlayan ve düşünene kişiye allah'ın rahmet nazarını da ifade eder.
aynı kolaylık cuma namazları için de sağlanmış, seferi kimsenin cuma namazı kılmamamsının kendisi için daha hayırlı olduğu hadislerde ifade edilmiştir. (hz ayşe'nin naklettiklerinde)
"Yeryüzünde sefere çıktığınız vakitlerde, müşriklerin size kötülük etmelerinden endişe duyarsanız, namazı kısaltmanızda size bir günah yoktur. "(nisa suresi 4/101)
