"kuralların dışına çıkış, piyasanın yasalarına boyun eğme, dizginsiz bir üretimcilik. evet, borsa fırlıyor, kalkınma yeniden başlamıştır, işsizlik de geriler gibi!ne güzel bir tablo değil mi? hayır, ormanı gizleyen ağaçtır.
yapısal bir işsizlik hüküm sürüyor; teknolojik yoğunluk nedeniyle emek dünyasında yığınla meslek tasfiye ediliyor; emeğin iğretiliği yoğunlaşmıştır. bunlar kapitalizmde, çalışan insan için anlamlı ve özgür bir yaşamın aranışını köstekleyen sosyal engellerin pek bilinen birkaç örneği sadece.
çağımızda yabancılaşmanın biçimleri, üretimin yanı sıra tüketim alanını da etkiliyor: çalışmanın dışında kalan yaşam alanı, "serbest zaman", meta üretim sisteminin değerlerine, onun maddi ya da gayrimaddi tüketim gereklerine tabi durumda.
üretim öncelikle, değişim değerlerinin değil kullanım değerlerinin üretimine ayrılmalıdır. üretim, aslında sosyal bir süreçtir; bu sosyal üretim, piyasanın mantığına değil de, sosyal olarak yararlı mal ve hizmetlerin üretimine çevrildiğinde sorun çözülmüş olacak. insanlar günde daha az çalışarak, kendi kendini yıkmayan bir üretim süreci içine girerken, yeni bir sosyal metabolizmaya da yol açmış olacak."
