--spoiler--
hz. peygamber (asv) döneminde diğer dinler konusunda gösterilen müsamahalı tutumun genelde ehlikitapla ve mecûsîlerle bağlantılı olduğu anlaşılmaktadır. müşriklerin putları konusunda ise hz. peygamber (asv)'in oldukça sert bir tutum takındığı görülmektedir. (1) hz. peygamber'in bir çok putun yıkılması için özel seriyyeler gönderdiğini biliyoruz.
bunlar arasında halid b. velid'in uzzâ putunun yıkılması için, (2) ali b. ebî ta-lib'in de tayy kabilesinin fels putunun yıkılması için gönderilmesini sayabiliriz. (3)
ilginç bir olay da sakife heyetinin gelişinde yaşanmıştır. sakif heyetinin istekleri arasında et-tâğiye diye bilinen lât putuna üç yıl süreyle el sürülmemesi de vardı. hz. peygamber (asv) sonunda bir aya kadar indirdikleri süreye rağmen isteklerini kesin bir şekilde reddetmiş ve muğire b. şu'be ile ebû süfyan b. harb'i putu yıkmak için beraberlerinde göndermişti. (4) sadece putlarını kendi elleriyle yıkmama istekleri kabul edilmiştir.(5)
hz. peygamber (asv)'in fetihten sonra kabe'deki putları yıkması ise son derece meşhur bir olaydır.(6)
ayrıca müşriklerle yapılan anlaşmalarda onların dinî yaşantılarına ve bununla alakalı herhangi bir garantiye temas edilmemektedir.
bütün bunlar hz. peygamber (asv)'in müsamahasının genelde ehlikitaba karşı olduğunu göstermektedir ki, hz. peygamber'in mücadelesinin özünü, şirkin ortadan kaldırılması teşkil ettiğinden, bunu da normal karşılamak gerekir.
dipnotlar:
1- hz. peygamber'in "ben müşriklerden hediye kabul etmekten alıkonuldum." dediği rivayet edilmekledir ki, bu da onun müşriklere karşı olan olumsuz tavrının bir yansıması olarak değerlendirilebilir. rivayet için bk. tirmizî, siyer, 24
2- ibn hişâm, ii, 436
3- vâkıdî, iii, 984: ibnül-esîr, el-kâmil, ii, 263;
4- ibn hişâm. ii. 540-41: ibnü'1-esîr, el-kâmil, ii. 262
5- ibn hişâm. ii. 540
6- ibn hişâm. ii. 416 vd.
(bk. yrd. doç. dr. ahmet bostancı, hz. peygamberin gayri müslimlerle ilişkileri, rağbet yayınları, istanbul, 2001, s. 1
--spoiler--
