ermeni asıllı rus besteci ve orkestra şefi. aram haçaturyan tiflis'te 6 haziran 1903 günü doğdu. babasını ciltçilik yaptığı kentte iç savaşın sonuna dek (1920) kaldıktan sonra, moskova'ya giderek önce gnyesin okulu'na girip viyolonsel öğrendi, sonra gnyesin'in kendisinden bestecilik dersleri aldı. 26 yaşındayken, 1929'da moskova konservatuvarı'na girerek myaskovski'nin öğrencisi oldu, okulu 1934'te 30 yaşındayken bitirdi. bestelemeye çok geç başladığı, ilk senfonisini ancak 1932'de bitirdiği halde hızla gelişti ve çok geçmeden eski sovyetler birliği'nin (rusya) başta gelen bestecilerinden biri sayıldı. rusların doğuculuk geleneğini sürdüren, kafkas uluslarının ezgilerinden, müziksel kuruluşundan esinlenen besteleri çarçabuk bütün dünyada gözde eserler arsına girdi. 1948'de komünist partisi merkez komitesi, prokofyef, şostakoviç daha başkalarıyla birlikte haçaturyan'ı da ilerici eğilimlerinden dolayı kınadı. haçaturyan suçunu kabul etmiş görünüp, özür dilemekle birlikte yazısını pek değiştirmedi. izlenimci olanakları, ilerici uyum birleşimlerini kullanmaktan vazgeçmedi.
baleleri:
gayane (ilk oynanışı molotof'ta 9 aralık 1942; kd. n. anisimova; stalin ödülü kazandı. kılıç dansı çok ünlüdür.)
spartaküs (4 perdelik bale, ilk oynanışı leningrad'da, kirov tiyatrosu'nda 27 aralık 1956, kd. yakobson.)
konçetoları:
piyano konçertosu, re bemol majör (1936)
keman konçertosu (1940, ilk seslendirilişi moskova'da 16 kasım 1940)
viyolonsel konçertosu (ilk seslendirilişi moskova'da 30 ekim 1946)
dinleti rapsodisi (keman ile orkestra için, ilk seslendirilişi moskova'da 3 kasım 1962)
senfonileri:
1.senfoni (1932; sovyet ermenistan'ının 15. yıldönümü için.)
2.senfoni (1942, ilk seslendirilişi moskova'da 30 aralık 1943)
3.senfoni (1947, senfonik şiir)
sahne müzikleri:
masquerade (1944; lermontov'un oyunu için. süiti sık sık seslendirilir.)
