hayır demeyi düşünmeden evvel okumalılardır.
--spoiler--
Referandum'da bu maddeleri oylayacağız
12 Eylül'de halk oylamasına sunulacak anayasa değişikliği paketi, kuvvet komutanlarının Yüce Divan'da yargılanması, memurlara toplu sözleşme hakkı verilmesi gibi birçok yeni düzenlemeyi içeriyor
AKPartinin hazırladığı anayasa değişikliği paketi 336 oyla TBMMde kabul edilince yeterli sayı olan 376 oy bulunamadığı için anayasa gereği referandum (halk oylaması) kararı alınmıştı. Ancak CHP, pakette yer alan Anayasa Mahkemesi ile Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) yapısını değiştiren maddelerin anayasaya aykırı olduğunu iddia ederek paketin iptali talebiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuştu.
Önceki gün 9.5 saatlik toplantıda, paketin tümden iptali için yapılan başvuruyu reddeden Anayasa Mahkemesi, HSYK ve Anayasa Mahkemesine üye seçimi ile ilgili maddeleri kısmen iptal etmişti. Şimdi gözler 12 Eylülde yapılacak referanduma çevrildi. Referanduma sunulacak düzenlemelerden bazıları şöyle:
Pozitif ayrımcılık
- Kadın-erkek eşitliği konusunda alınacak tedbirler, anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamayacak. Çocuklar, yaşlılar, özürlüler ile harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmayacak. Devlet, her türlü istismara karşı çocukları koruyucu tedbirleri alacak.
Sendikal haklar
- Aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olunabilecek. Memurlara ve diğer kamu görevlilerine toplu sözleşme yapma hakkı tanınacak. Greve katılan işçilerin ve sendikanın kasıtlı veya kusurlu hareketleri sonucu grev uygulanan iş yerinde neden oldukları maddi zarardan sendika sorumlu tutulamayacak. Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grevi ve lokavtı, genel grev ve lokavt, iş yeri işgali, iş yavaşlatma, verim düşürme ve diğer direnişlere ilişkin yasaklar kaldırılacak.
Kişisel veriler ve yurtdışı yasağı
- Kişisel verilerin korunması anayasal güvenceye alınacak. Yurtdışına çıkma hürriyeti ancak suç soruşturması veya kovuşturması nedeniyle ve hakim kararıyla sınırlandırabilecek.
Memur cezalarına yargı denetimi
- Memurlara verilen uyarma ve kınama cezaları yargı denetimine açılacak.
Anayasal güvence
- Ekonomik ve Sosyal Konsey anayasa kapsamına alınacak.
Kamu denetçiliği
- Kamu Denetçiliği Kurumu(ombudsmanlık) oluşturulacak.
Vekilliğin düşmesi
- Partisinin temelli kapatılmasına neden olan milletvekilinin TBMM üyeliğinin düşürülmesi uygulaması kaldırılacak.
YAŞa yargı yolu
- Yüksek Askeri Şuranın (YAŞ) terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açılacak. idari yargı, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olacak.
Askerlere sivil yargı yolu
- Askerlere bazı suçlarda sivil yargı yolu açılacak. Siviller, savaş hali dışında askeri mahkemelerde yargılanamayacak.
Anayasa Mahkemesinin yapısı değişecek
- Anayasa Mahkemesi yeniden yapılandırılacak. Halen 11 asıl 4 yedek üyeli Anayasa Mahkemesi, 17 asıl üyeden oluşacak. Cumhurbaşkanının yanısıra Meclis de 2 üyeyi, Sayıştay Genel Kurulunun gösterdiği 3;er aday arasından, 1 üyeyi ise baro başkanlarının avukatlar arasından göstereceği 3 aday arasından gizli oyla seçecek. Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilecek. Bir kişi 2 defa üyeliğe seçilemeyecek. 12 yıldan önce yaş sınırını dolduran üye emekliye ayrılacak. Anayasa Mahkemesinin mevcut yedek üyeleri ;asıl üye sıfatını kazanacak. Anayasa Mahkemesine kişisel başvuru yapılabilecek.
Yüce Divan'ın kapsamı genişledi
- Meclis Başkanı, Genelkurmay Başkanı, kuvvet komutanları ile Jandarma Genel Komutanı da görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divanda (Anayasa Mahkemesi) yargılanacak.
HSYKnın yapısı değişiyor
- Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) yeniden yapılandırılacak. HSYKnın halen 7 olan üye sayısı 22ye, 5 olan yedek üye sayısı ise 12ye çıkarılacak. HSYK, 3 daire halinde çalışacak. Kurulun meslekten çıkarma cezasına ilişkin kararlarına itiraz yolu getirilecek. Kurulun diğer kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamayacak. HSYK;nın mevcut asıl ve yedek üyelerinin görevleri, seçildikleri sürenin sonuna kadar devam edecek.
Geçici 15inci madde kalkıyor
- 12 Eylül dönemindeki Milli Güvenlik Konseyi üyeleri ile bu dönemde kurulan hükümetler ve Danışma Meclisinde görev alanların yargılanmasını önleyen Anayasanın geçici 15inci maddesi yürürlükten kaldırılacak.
Halk oylaması nasıl yapılacak?
-Gümrük kapılarında pasaportla oy verme işlemi 3 Ağustos Salı günü başlayacak.
- 3 Eylül Cuma: Seçmen bilgi kağıtlarının seçmenlere dağıtımı tamamlanacak.
- Beyaz renk üzerinde Evet kahverengi renk üzerinde ;Hayır ibareleri olacak.
- 5 Eylül Pazar: Serbest propaganda dönemi ve buna ilişkin yasaklar ile radyo televizyon konuşmaları başlayacak.
- 11 Eylül Cumartesi: Propaganda dönemi saat 18.00de sona erecek.
- 12 Eylül Pazar: Halk oylaması yapılacak ve seçim yasakları saat 24.00;te sona erecek.
