--spoiler--
sosyal bir devlette bütün masrafları vergiler ile karşılanması gereken sağlık hizmetini bireysel hale getirmeye çalışan bakanlık. vatandaşımız henüz uyanmadı duruma, eczaneler daha az kazanacak, ben daha az ilaç parası ödeyeceğim diyerek seviniyor şu an. yarın bir bakacaklar ki maaşlarının onda biri sağlık sigortası primlerine gidiyor, üstüne de o "ucuz" ilaç parasını ceplerinden vermeye başlamışlar. o zaman bugün yapılanları anlayacaklar ama iş işten geçmiş olacak. garip bir toplum yapısına sahip yalnız ve güzel ülkem maalesef bu iğrenç bireyselleştirme çabasına bir tepki vermiyor. benim param pulum var, ne istiyorlarsa getirsinler hükümetler, zerre etkilemez ailemi. ama senin yok ki be canım arkadaşım! ben vergi verip senin ilaç paranı ödemezsem nasıl alacaksın o öksürük şurubunu çocuğuna? uyan yahu, uyan lütfen! senin için sesim kısılıyor benim burada. ama sen tutup %47 oy veriyorsun bu adamlara.
--spoiler--
yukardaki entryden örneklemeler yaparak yanlış algıları düzeltmeye çalışayım. "sosyal bir devlette bütün masrafları vergiler ile karşılanırmış." cehaletin ve bilgisizliğin daniskası. hangi ülke sağlık hizmetlerinin tümünü devlet tarafından karşılıyor? buna dünyanın neresine giderseniz gidin komunist bir kaç ülke dışında tek cevap türkiye'dir.
türkiye kadar sağlık politikası nedeniyle sosyal devlet görevini yerine getiren hiçbir ülke olmadı. sağlık bütçemiz türkiye bütçesinin % 5'inden daha az olduğu halde bunu nasıl beceriyor sizce? amerika'da bütçesinin % 7'sini sağlığa ayırıyor. ayrıca amerika'da %50'si kendi sağlık harcamasını ödüyor, %40-45'ini özel sigortalar ödüyor. geriye kalan amerikalılar ortalama %7.5 ve sadece amerikan bütçesinin % 7 'si ile bunlara hizmet götürülüyor. kişi başı 1700 dolar civarı. türkiye amerika'dan daha az parayla ülkenin %98'ine sağlık hizmeti götürüyor.
çok duymuşsunuzdur. türkiye dünya devletleri içinde sağlığa en az bütçe ayıran ülke olarak eleştirilir. evet, bütçe bağlamında haklısınız. hatta fransa bütçesinin % 25'ini ingiltere %20'sini, isveç % 21'ini ayırıyor. bunlar içinde sosyal devlet olarak değerlendirilebilecek veri olarak ingiltere'nin sağlık harcamalarının %86'sını karşılaması önemli ama türk vatandaşlarının % 98'i sağlık sistemi içinde... türkiye bütçesini eleştirenler sayıları verirken nedense ne kadar kişiye hizmet verdiğinden bahsetmezler ama ayrılan bütçeden bahsederler.
pekala asıl soruya gelelim. sağlık harcaması bitçeye oranla düşük olduğu halde ingiltere bütçesinin % 20 lik dilimiyle nasıl fransa'dan(bütçesinin % 25'i) daha çok kişiye hizmet götürebiliyor. işin sırrı sağlık hizmetinin devlet tarafından yürütülmesi. özel sektöre sağlık bırakıldığı zaman fiyatlar fırlıyor. türkiye çok daha düşük bütçesiyle ingiltereyi bile geçiyor. çünkü devlet sağlık sektörünün temelini oluşturuyor.
bunun anlamını daha iyi görmek için sayılara bakalım. farklı ülkelerden sağlık hizmetlerinden faydalanan insanların bütçeden aldığı paraya bakıyoruz. amerika 1700 dolar, fransa 800 dolar, isveç 1100 dolar, ingiltere 550 dolar türkiye 175 dolar. iktidarı eleştirenler diğer ülkelerden çok az para ödendiğini savunuyorlar ve bu yönden hükümeti suçluyorlar. oysa gerçek hizmet bakımından durum hiç öyle değil. ayrıca yukarda saydığım ülkeler kanser gibi sonu ölüm olan hastalıkların tedavi masrafları çok yüksek olduğundan tedavi ücretlerini ya hiç ya çok azını ödüyor. ameliyatlar bakımından da çok zaman sonraya sıra geldiğinden insanlar muzdarip. türkiye'nin kötü yanı insanların önceden sağlık hizmetine ulaşmasının zorluğundan dolayı hastaneye gidip tedavi olma kültürünün gelişmemiş olması nedeniyle aslında bizim hastalar çok daha ağır şekilde hastaneye geliyor ve tedaviler hem masraflı hem zor... bu olumsuzluğa rağmen nasıl oluyor da o kadar az bütçeyle tüm ülkelerden daha iyi hizmet veriyoruz? kimi muhalefet rakamların azlığından dem vurup hizmet bakımından hiç değerlendirmeye almıyor. ama hizmetimiz bir çok ülkeden daha iyi. istediğiniz ülkeyi kıyaslayıp tartışabiliriz.
bu mucize nasıl gerçekleşiyor cevabını vereyim artık. yabancı bir ülkede ultrason 250 dolar, mr 1000, pet 5000 dolar iken bizde ultrason 20 lira mr 75-150 tl, pet 1000 tl civarı. aynı şekilde doktorlar maaş usulü çalışıyor. yabancı ülkeler ise hasta başı 200-300 dolar'dan tedaviye başlıyor. yani biz devlet hizmeti olmasından kaynaklı, sağlık çalışanlarına az ücret vermekten ve görüntüleme ücretlerinin düşüklüğünden faydalanıyoruz. yaşadığınız ülkeye dua edin...
