tam olarak tanimiyor olmamiza ragmen elimize gecen bircok aleviligin el kitabi niteligindeki kitapcikda okudugumuz kadariyla hz.ali resmen "insan seklinde bürünmüs" bir allah´tir, ve bu konumuyla da alevinin gözünde hz.muhammed den daha üstün bir konumdadir.
bu bakimdan alevilik hristiyanlikla büyük bir paralellik gösterir. cünkü hristiyanlara göre de hz.isa "insan sekline bürünmüs" bir tanridir. ama onlardaki degisiklik, hz.isa, allah ve kutsal ruh "üce bölünmüs" bir tanri modelidirler. bunlarin ücü de tanridir, ama ayni tanrinin "üce bölünmüs" halidirler.
avrupa alevilik birliginin aleviligi tanitmak amaciyla bastirttigi kitapciga bakacak olursak, günümüz alevisinin gözünde böyle bir "üce" "bese" bölünme yoktur, ve hz.ali, bir nevi "hz. muhammed" i kontrol etmek amaciyla yere insan seklinde kilik degistirirerek inmis bir tanri, modelidir.
islami acidan bakacak olursak, bu durum, "la ilahe illallah" düsturuyla celiski icerisindedir. "allah´a sirk kosmaktir" bu. bu durumu bir aleviye sordugumuz zaman aldigimiz yanitsa, onun bizden daha iyi müslüman oldugu seklinde, olmaktadir.
biz sünniler bu duruma hep kuskuyla bakmisizdir. bunun sebebi de direk olarak kuran´daki ayetlerdir. kuran insani allah´a inanma yolunda allah´tan baskasina tapinmayi allah´in "kendisine sirk kosulmasi olarak telakki ettigini" bize bilimum ayetlerle bildirmis, allah ´in görülmeyen, ve "kendisini hic uyku tutmayan" (bakara 255) bir güc oldugunu bize bildirmistir. hz. ali´yi her gece uyku tutardi, ve bu onun "tanrilik" durumunu kuran bazinda hice indirmektedir. ayni sekilde hz. isa´nin tanrilik durumunu da hice indirmektedir.
biz, hic kuskusuz hz. ali´yi derin bir sevgiyle sever ve sayariz. o, ehl-i beyt´tendir ve peygamberin damadidir. ama ona "tanrisal" bir rol yüklemek, ona duyulan sevgide biraz asiriya gitmek manasina gelir, ve la ilahe ilallah düsturuyla celisir, diye düsünürüz.
ama tabii biz, bu böyle diye, kimseyi, kesmek ,öldürmek kendisine bizim dogrumuzu dikte ettirmek amaciyla yazmiyoruz bunu. ancak islam acisindan bir alevi ne kadar müslüman dir, allah´a sirk kosma bazinda hangi konumdadir, hangi konumda degildir, sorusunu tartismaya calisiyoruz.
sonucta alevilik konumu itibariyla islamliktan baskadir. bir hristiyan ne kadar müslüman sayilabilinirse, bir alevi de o kadar müslümandir. cünkü ayni hristiyanliktaki gibi "saygin bir dini figüre tanrilik isnat etmek" fiili aynen hristiyanlik ve alevilikde, vuku bulmaktadir. bu iki din bu bakimdan birbirleriyle benzerdir.
o bakimdan, alevinin namaz kilmamasi, ya da islami vecibeleri vecibeden saymamasi da son derece normal kabul edilmelidir.
