bu konu tamamen toplumsal kültür, gelenek ve ahlakla açıklanabilir. şimdi, arabistan gibi bir ülke ile türkiye gibi bir ülkenin arasında zorlama yönünden dağlar kadar fark olduğunu her aklı selim farkedebilir. dikkat edilirse oradaki baskı tamamiyle sistemseldir; arap kültürü daha baskıcı olduğundan, islam'dan önce de aynı baskının daha ağırı bulunduğundan şimdi eskisine nazaran daha hafif baskılar vardır. islam kısmen baskıları azaltırmıştır; fakat, sonuçta arabistan'da yaşayanların islam'dan sonra toplumsal ahlaklarını tamamiyle yok edemeyeceğini hesaba katarsak, baskı toplumdaki insan ilişkileri ve kültürü açısından meşrutiyet kazanır; baskı islam dini ile alakalı değil, toplumsal ahlak ile alakalıdır. sonuç itibariyle islamı kabul eden ortadoğu toplumları arap kültüründen pek fazla etkilenmiştir; türkiye toplumu da aynı baskıları az da olsa bünyelerinde, yaşantılarında görmektedirler.**
