newton ve kopernik in dünya-insan-evren-tanrı gibi olgularla ilgili yaptıkları düşünce ve form dönüşümleri 17. yy da rönesans hareketlerinin de etkisiyle 18. yy da insanın ideal kavramını kendine hedef alması ve aklı temel unsur olarak ele aldığı bir sürece tanık olmaktayız.
bilim-teknik alanındaki gelişme ve değişimler kant-rousseau-hobbes-descartes gibi isimlerin etkinliği ile aydınlanma felsefe si adı verilen bir düşünce sistemi gelişti.
aydınlanma insanlara özgür irade-özgür düşünce gibi bir sürü vaadde bulunmuştur. hedef zaten insanın düşüncesinin hiç bir irade altında ezilmeden özgür bir şekilde ifade edilmesi olarak da değerlendirilebilir.
süreç içerisinde aydınlanma düşüncesi modernizmi ve peşinden emperyalizmi doğurarak kendi sonunu hazırlamıştır.
aydınlanma çok güzel ve büyük umutlarla başladığı aydınlık yolu, kısa bir süre içinde kararmış ve vaadlerini yerine getirememekle beraber büyük bir fiyaskoya da imza atmıştır.
(XII.Sosyoloji öğrencileri kongresinin afişinde de tam anlamıyla bu ifade edilmekteydi.)
bizim aydınlanma olarak değerlendirdiğimiz her ifade ciddi bir yanılsamadır. aydınlanma aydınlık değil aksine tüm dünyanın yeni bir ortaçağ avrupası formuna bürünmesine neden olmuş, sonsuz bir karanlık ifşa etmiştir.
