kemik iliği transplantasyonu servislerinde, yüksek doz uygulanan tedavi şeklidir. hematolojik kanserlere sahip hastalar kemik iliği servislerinde yatarlar. kemik iliğine reset atmak adına yüksek dozu verir hekim. bünyeden bünyeye çok net değişiklik gösterebilmekle beraber;
önce mukozaları bozar. mide bir mukozadır, ağız içi mukozadır, yemek borusu mukoza ile kaplıdır. bu sebepten önce beslenme gider, hasta beslenmeyi bırakmakla kalmaz, sanki o güne kadar ne yediyse çıkarmaya çalışır mukozal iritasyon yani bahsi geçen dokuların tahrişi sonucu. kusmaktan dolayı sıvı kaybedilir. dehşet yorgunluk çöker. her kemoterapi ilacı saç dökmez. ama döken de sadece saç dökmez. vücuttaki tüylerde de belirgin azalma olur.( kaş, sakal, bıyık...) kan değerleri ( hemoglobin, trombosit, eritrosit, nötrofiller) düştüğünden dolayı; baş dönmeleri, halsizlik, iki hareket edildiğinde nefes nefese kalma, burun kanamaları, bir yerini çarptığında kesik oluşursa dakikalarca kanayabilme, ve havadan bile enfeksiyon kapabilecek denli bağışıksız (evet bağışıklığı az, düşmüş ya da yetersiz değil. bağışıklık sistemi sıfırlanıyor bu tedaviler sırasında. dikkatinizi çekerim yüksek doz kemoterapi diyorum.) bütün kan hücreler düştüğünde nötropeni dediğimiz duruma geliniyor. febril nötropeni dediğimiz ateşler başlıyor bu sefer de. çene kırarcasına titreten ve günlerce sürebilen ateşler. tedavi bittikten bir hafta sonrası civarı (yine tedaviye ve bünyeye göre değişiyor.) hücreler yükselmeye başlanıyor. hücrelerin artması için kemik iliği coştuğundan dolayı, bacakların diz altı ve kollar dahil tüm uzun kemiklerde ve özellikle omurga ve bel bölgesinde hücre yapımına bağlı tarifsiz ağrılar söz konusu oluyor ama hücre yapıyor olmak ne demek bilindiğinde, yani en azından ilk kür değilse o denli seviniyor ki, bu ağrılar vız geliyor. hücreler yükseldiğinde bir dahaki küre dek izinli olarak evine gidebiliyor hastalar. tabi mide problemleri düzelmiş, yemeklerini doğru düzgün yiyebilir şekilde.
not: çok korkunç geldiyse affedin. amacım kimseyi korkutmak değil. dürüst olmak. bir kemik iliği transplantasyonu ve kemoterapi hemşiresi olarak sadece bilgi vermek amacım. tamamen hastalık bu resetle silinip bir daha görmediğimiz hastalarımız da oldu, daha ilk kürde tedaviyi kaldıramayıp kaybettiğimiz hastalarımız da. ama şunu açık ve net söyleyebilirim ki, prognozu (hastalığın seyrini) kötüleştiren hastaların controlfreak, anksiyete bozukluğu derecesinde endişeli ya da tek başıma atlatırım ben kimse beni böyle görmesin şeklinde yaklaşıp içinde yaşamaya çalışan asosyal oolmaları oldu. bu hastalıklar asla tek başına kaldırılabilecek yükler değil. paylaşın. yardımlaşın. sorun ama abartmayın.
