Devlet işlerini padişah adına idâre eden ve ondan sonra gelen en büyük görevliye vezir, sayıları birden fazla olunca da birinciye vezir-i azam denirdi. Çandarlı Halil Hayreddin Paşa, hükûmet işleri ile ordu kumandanlığını şahsında birleştirerek kendinden sonra gelen vezir-i azamların da bütün işlerde padişahın vekil-i mutlakı olmaları geleneğini oluşturdu.
Devletin ilmiye de dâhil olmak üzere bütün azil ve tayin işlemleri, katl, terfî ve terakki işlemleri sadrazam tarafından idâre edilirdi. Sefer dışı zamanlarda vezir, kadıasker ve şeyhülislâm gibi yüksek görevliler için yapılacak işlemler ve vezirlerin idamı için padişahın fermanını alırlardı. Sefer zamanında başkumandan olarak ordunun başında sefere çıkar, merkezde kendi adına işleri yürütmesi için bir sadâret kaymakamı tayin ederdi. Fâtihten sonra padişahların divâna başkanlık etmekten yavaş yavaş vazgeçmeleri üzerine divân başkanlığı ve devlet işlerinin bütün sorumluluğu sadrazamların uhdesinde kalmıştır. Bununla beraber sadrazamlar malî ve kazaî işlerin dışında adlî, idârî ve askerî meselelerde de padişahın mutlak vekili idi.
