ikinci göktürk devleti olarakta adlandırılır. kuruluş aşaması ve yıkılışı özetle aşağıdaki gibidir;
''Çin egemenliğinde yaşamak istemeyen Türkler her fırsatta isyan ettiler . Bağımsızlığa alışkın olan Türkler sonunda Kutluk adındaki bir kahraman yönetiminde bağımsızlıklarını kazandılar(682). Kutluk kağan, Ötüken e sahip olarak 2. Göktürk Devletini kurdu. Bu devlete kurucusundan dolayı Kutluk Devleti de denir.
Kutluk kağan Çinlilere karşı başarılar kazanarak devletin topraklarını genişletti. Onun en önemli yardımcısı değerli devlet adamı vezir Tonyukuk idi. Kutluk Kağan Devletinin en parlak dönemi Bilge Kağan zamanıdır . Bilge Kağan, devlet başkanı kardeşi Kültigin ise ordu komutanı idi. Yaşlı ve tecrübeli Tonyukuk da vezir görevi ile Bilge Kağan ın yanında yer aldılar, Göktürk devletine en parlak dönemini yaşattılar. Önce Tonyukuk sonra Kültigin in ölümü üzerine yalnız kaldı Bilge Kağan ın da ölümü üzerine devlet zayıfladı (734) Uygur Basmil ve Karluklar ayaklandılar, Kutluk Devleti ni yıktılar (744)''
