hegel, tarihin ve düşüncenin diyalektik bir süreç içinde geliştiğini savunmuş, dinden siyasete, mantıktan estetiğe kadar bütün alanlar için geçerli gördüğü bu sürecin mutlak tin'e ya da zihne (geist) varılmasıyla son bulacağını ileri sürmüştür. düşüncenin özünde gerçeğin ancak bir bütün olarak kavranabileceği yatar. diyalektik, görünürdeki bütün farklılıkların birliğe kavuştuğu metafizik bir süreç mutlak ise, var olan her şeyi kendinde toplayandır.
