- Böyle geçti zaman ve sürüne sürüne, eğer daha hala o zaman var idiyse. Ben ondan ne biliyorum ki?
demiştir nietzsche...
19. y.y. ın üzerine eğildiği, tarihsel anlam denen şeyin, hasta bir düşüncenin ürünü olduğunu söyler. Nietzsche için kendi çağı, tarih hastalığına tutulmuş, tarih hummasına yakalanmıştır. Nietzsche bu tarihe düşkünlüğün, yaşama ve kültür açısından büyük tehlikeler taşıdığını ve bizzat yaşamayı zehirlediğini ve kültürel yaşamı barbarlaştırdığını belirtir. Çünkü bu anlayış, insan yaşamındaki her şeyi tarihselleştirmekle, insani ve toplumsal olan her şeyi tarihe tutsak kılmıştır. Bunun sonucu ise, insandaki eğilim, şevk ve eylem gücünü, kısacası insandaki güç iradesini baltalamak olmuştur. insan binyılların kamçısı altına sokulmuştur. Ona kendisinin, tarihin ürünü olduğu öğretilmiş ve böylece o, kendini edilgin hissetmeye, yapılmış bir eşya olarak görmeye başlamıştır.
