elbette külliyen köleliği kaldırmak imkansızdır, çünkü savaşlarda ele geçen esirlere ne yapacaksınız?
neticede esirlerde köle hükmündedir. bu sebeple islam tepeden inmeci şekilde köleliği kaldırmak yerine uzun vadede bunun kendiliğinden kaybolması yoluna gitmiştir. bugün artık normal şartlarda hiç bir müslüman memlekette fiilen kölelik kalmamıştır.
bununla birlikte islam köle hükmündeki insanlara çok geniş haklar vermiştir, araştırıldığında görülecektir ki kölelere verilen hakların yarısını dahi bugün modern dünyada patronlar çalışanlarına vermemektedir.
