nabızsız bir hastayı hayata döndürmek değil, hastaneye veya bu konuda uzmanlara ulaşana kadar dokulara oksijen sağlamaktır. uzmanların yaptığı cpr ise farklıdır. defibrilatör ile düzensiz bir ritm varsa şok verilerek düzeltilmeye çalışılır. aynı zamanda adrenalin, atropin veya aritmi varsa aritmi düzeltmek için ilaçlar verilir.
yapılış şekli 30 kalp masajı/ 2 nefes şeklinde beş kez yapılır. sonra hasta kontrol edilir. hala ihtiyaç varsa tekrar başlanır. kalp masajı dakikada 100 olacak şekilde yapılır. defibrilatör varsa ve ekranda ventriküler fibrilasyon veya nabızsız ventriküler taşikardi varsa defibrilatör kullanılır. filmlerde düz çizgide (asistoli) şok vermeleri yanlış bir uygulamadır. defibrilatörler olan akımları yok edip yeni ritim bulmaya yarar. bir çeşit reset düğmesi gibidir. işin garibi çoğu insan defibrilatörün kalbi çalıştırdığını zanneder. aslında kalbi tamamen durdurur. sonrasında kalp çalışırsa çalışır. o yüzden çalışmayan(elektrik akımı olmayan) kalpte verilmez.
iki çeşit ana protokol vardır.
1- defibrilatör kullanılmayacak yani akım yoksa 1 mg adrenalin üç dakikada bir düzelene kadar verilir. atropin ise 1 mg üç dakikada bir en fazla üç doz verilir. atropin 3 mg'dan sonra verilemez. bu arada kalp masajı ve nefes uygulaması hasta geri dönene kadar sürdürülür. her 5 siklustan sonra hasta kalbi çalışıyor mu diye kontrol edilir.
2- defibrilatör kullanılabilecek nabızsız akımlarda 40 ünite vazopressin verilir. düzelme olmazsa 1 mg adrenalin aynen 3 dakikada bir hasta dönene kadar uygulanır. atropin verilemez. her dakika veya daha uzun sürede 3 kez defibrilatör ile şok verilebilir. cpr başlamadan defibrilatör ile 3 kez şok vermek gerekir. yani başlarken defibrilatörün cpr'ye önceliği vardır. tabi defibrilatör hazır değilse cpr hemen başlamalıdır. mesela acile bir hasta kalp durmuş olarak gelmişse daha içeri girmeden cpr başlanmalıdır ve hiç durulmamalıdır.
not: hastada nabız var ama ventriküler taşikardi veya ventriküler fibrilasyonda ise defibrilatör ile external kalp pili uygulaması yapılır. defibrilatörü sürekli 5-10 jull verecek şekilde ayarlamak gerekir. çünkü müdahale edilmezse bir süre sonra nabız kaybolacaktır. adrenalin, antiaritmik ve yarım doz atropin vermek de faydalıdır.
hiçbir alet olmadan yapılan cpr işlemlerine temel yaşam desteği denir. uzmanların ilaçlar ve aletler kullanarak yaptığı cpr'ye ise ileri yaşam desteği denir. temel yaşam desteği yapan ve sağlık personeli olmayanlar solunumu kontrol etmez. sadece nabız kontrol eder.
