Boğulma; Su altındayken suyu aspire ederek veya etmeksizin oluşan ölümdür. ölüm olmamışsa buna boğulayazma denir. yani ölmemişlere suda boğulmuş denmez boğulayazmış denir.
boğulayazma; Su altındayken suyu aspire ederek veya etmeksizin nefes alınamaması ve en azından geçici olarak hayatta kalınmasıdır.
her iki durumda enteresan olan şudur. suda boğulma vakalarında insanlar bazen nefessiz kalsa dahi hiç suyu ciğerlerine çekmeyebiliyor ve su olmadan nefeslerini tutarak boğuluyorlar.
Olaylar zinciri:
Ani suya dalma >> nefesin tutulması >> Apne >> panik >> hava açlığı >> nefes alma >> aspirasyon >> refleks bronkospazm >> hipoksi >> bilinçte bozulma >> Konvülziyon >> ÖLÜM
türkçeleştirirsek;
suya dalma >> nefesin tutulması >> nefes almanın durması >> hava açlığı >> istemli olarak nefes alma * >> suyu ciğerlere çekme >> refleks olarak suyu hisseden boğaz kendini kapatıyor >> vücutta oksijensizlik belirtileri >> bayılma >>ölüm
sağ kalım vücudun oksijensizliğe verdiği tepki ile ilgilidir. bu yüzden oksijensizliğe vücudun verdiği tepki ve oksijensiz kalınan süre ölümde belirleyici etken olmaktadır. mesela yeni doğan bir bebek veya bir sporcu veya hamile bir kadın vücuttaki hemoglobinlerin yapısından, sayısından dolayı oksijensiz kalmaya daha çok dayanabilir. ayrıca soğuk suda boğulmuşlar tekrar hayata dönme ihtimali yüksektir. çünkü vücut hücreleri düşük ısıda çalışmayı çok azalttıklarından oksijensizlik normalden daha az etkiler ve hücreler yaşamaya devam eder. akciğerlere çekilen suyun soğukluğu ile vücut ısısı ani düşüş yaptığından hücrelerin ölmesi uzun zaman alır. normal bir hücre 10 dakika içinde ölüyorken soğuk bir vücut içinde bu süre çok uzar. o yüzden kopan vücut parçaları veya organ naklinde organlar soğuk bir ortamda taşınır. soğuk suda boğulmuş bir kişi vücut sıcaklığı 30 dereceye gelene kadar canlandırma işlemleri(cpr) başlamış sayılmaz. kısaca anlayacağınız 30 derece altında vücut hücreleri kolayca ölmez.
akciğerlerde sıvı olması insanı direk öldürmez. yani boğulmuş hastaların akciğerlerindeki sıvıyı boşaltmak gereksiz bir ilkyardım metodudur.onunla uğraşılacak zamanda hastayı kaybedebilirsiniz. bu yüzden direk cpr(kardio pulmoner resüsitasyon) tercih edilir.
tatlı suda boğulanlarda vücutta sıvı miktarı arttığından kanda sodyum eksikliği ve kanın şekilli elemanları oran olarak azalmış görünürken tuzlu suda vücut içindeki suyu akciğerlerden kaybederek vücudun sıvı miktarı azalır. bu nedenle tedavi yöntemi farklıdır.
tatlı suda boğulma;
Hipotonik su absorbe edilir
Hemodilüsyon
Hiponatremi
Hemoliz
Hiperpotasemi
TUZLU SUDA BOĞULMA;
Alveollere pulmoner dolaşımdaki suyu çeker
Pulmoner ödem
Hemokonsantrasyon
Hipernatremi
boğulma ile ölüm sebebi uzun süre hipoksi yani oksijensiz kalmak iken,
boğulayazma ile ölüm sebebi yutulan suyun akciğerlerde sürfaktan hasarı yaparak oksijeni vücuda alamamaktır. ek olarak yukardaki tatlı ve tuzlu suda boğulma ile kan değişiklikleri de etkilidir.
tedavi; Mümkün olan en kısa zamanda ventilasyon, perfüzyon, oksijenasyon ve asit-baz dengesinin sağlanmasına yöneliktir. bunun için şunlar yapılır;
Hava yolunun açılması ve açıklığının sağlanması
Servikal vertebra stabilizasyonu
O2 (maske ile %100 O2, entübasyon)
Kardiyopulmoner resüsitasyon
Bronkodilatatör tedavi
Elektrolit dengesizliği düzeltilmeli
Hipotermik hastalar ısıtılmalı
not: soğuk suda(30 derece altındaki sular) boğulanlarda bir hastanede tamamen öldü deninceye kadar resüsitasyona devam edilmelidir.
